loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

اشتباه در موضوع قرارداد: با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه و انگلستان

ناشر دانشگاه امام صادق (ع)

نویسنده روح الله آخوندی

مستندساز نجادعلی الماسی | عباس کریمی

سال نشر : 1390

تعداد صفحات : 650

خرید پیامکی این محصول
جهت خرید پیامکی این محصول، کد محصول، نام و نام خانوادگی، آدرس و کد پستی خود را به شماره زیر ارسال نمایید: کد محصول : 33271 10003022
325,000 292,500 تومان
افزودن به سبد سفارش

معرفی کتاب

اشتباه به عنوان یکی از مباحث سنتی حقوق قراردادها به خاطر شیوع و ابتلای بسیار آن دارای اهمیت فراوانی است. علاوه براین، ارتباط اشتباه با مباحث مهم و مختلفی مانند قصد و رضا (اراده)، بطلان، قابلیت ابطال، خیار فسخ، عدم نفوذ، لاضرر، حسن نیت و ... نیز سببی بر تزاید این اهمیت است. ارتباط اشتباه با هر یک از این موضوعات از یک طرف و قیل و قال های گوناگونی که درخصوص این موضوعات در میان اصحاب حقوق به پا خاسته است از طرف دیگر، منجر به پیچیدگی مفهوم و ماهیت اشتباه گشته است. نوع نگاه فلسفی به موضوع و این که مبنای اشتباه باید بر اساس چه فلسفه ای شکل بگیرد، نیز سبب پیچیدگی دو صد چندان این موضوع گشته است. کتاب حاضر تلاش دارد بر نقش محوری اراده در تحلیل مبانی و آثار اشتباه تأکید نماید و در عین حال می کوشد با حفظ اصول و چارچوب های نظام حقوقی اصیل ایران، عناصر و مبانی جدیدی که نوعاً یا زاده نیازهای اجتماعی جدید و یا پاسخی به ندای درونی عدالت و انصاف می باشد را وارد دایره بحث های مربوط به اشتباه نماید.
مهم ترین سؤال این کتاب این است که مبنای جعل حکم و اثر اشتباه در موضوع معامله چیست؟ و چرا؟ بعد از این چندین سؤال دیگر مطرح می شود. آیا این مبنا لزوماً باید واحد باشد؟ آیا مبنای اشتباه در موضوع معامله در حقوق فرانسه و انگلستان متفاوت با حقوق ایران است؟ چرا؟ آیا می توان مبانی حقوقی ایشان را در زمینه اشتباه با مبانی حقوقی خود جمع کرد؟ چگونه؟ آیا تغییر مبنای اشتباه، در اثر اشتباه تأثیر گذار است؟ و یا اثر اشتباه فارغ از نوع مبنای آن یکی است؟ و در نهایت کدام مبنا بهتر می تواند جوانب مختلف اشتباه را اعم از مصلحت طرفین و نظم قراردادی و انصاف و عدالت توجیه کند؟ آیا اراده و نوع تلقّی حقوق دانان درخصوص دامنه و محدودیت های آن در زمان های مختلف تأثیری در مبنای اشتباه داشته است؟
بر اساس این سؤالات چند فرضیه اصلی قابل طرح است: مبنای اشتباه در حقوق ایران متفاوت با مبنای اشتباه در حقوق فرانسه و انگلستان می باشد. اثر اشتباه در حقوق ایران به شدت متأثر از مبنای اراده است. به این نحو که اگر اشتباه قصد را از میان بردارد، سبب بطلان و اگر رضا را مخدوش کند، سبب خیار فسخ می گردد. مبنای اشتباه در حقوق ایران (البته با نگاه محافظه کارانه و به دور از تأثیر آن از حقوق خارجی) می تواند دو امر باشد، یکی عیب اراده و دیگری عیب تراضی. مبانی اشتباه در حقوق فرانسه و حقوق انگلستان، اگرچه می توانند مبنای اصلی حقوق ایران یعنی اراده را تاحدی به خصوص در حوزه اثباتی اشتباه، متأثر سازند ولیکن نمی توانند در عرض آن نقش آفرینی کنند. صرف نظر از مبنای عیب تراضی که در هر سه نظام حقوقی به نحوی وجود دارد، هیچ یک از سه مبنای دیگر نمی تواند به تنهایی تمام جوانب اشتباه را توجیه و تفسیر کند. تغییر نگاه حقوق دانان به خصوص در حقوق مغرب زمین به مسئله اراده و دامنه و محدودیت های آن، در تغییر مبانی اشتباه تأثیرگذار بوده است.
کتاب از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست که تحت عنوان شناخت موضوع می باشد، متکفل مباحث مقدماتی و تصوّری کتاب می باشد. این بخش مشتمل بر سه فصل است. در فصل نخست، تاریخچه اشتباه با محوریت اراده مورد بررسی قرار گرفته است. بدون شک بدون اطلاع از تاریخچه اشتباه، نمی توان در بررسی مبانی آن، چندان قرین توفیق بود. در فصل دوم به بررسی مفاهیم مختلف پرداختیم. در میان مفاهیم گوناگون، دو مفهوم جهل و اشتباه از یک طرف و مفهوم موضوع معامله از طرف دیگر، عمده بحث در این فصل را به خود اختصاص داده اند. البته پرداختن به مفاهیم مرتبط با اشتباه نیز برای روشن شدن مفهوم خود اشتباه ضروری به نظر می رسید، هم چنان که پرداختن به موضوع معامله بدون بررسی خود موضوع معامله، نمی توانست قابل قبول باشد. هدف اصلی در بررسی مفهوم خود موضوع معامله، شناخت خود موضوع معامله در ورای مکاتب مادی و شخصی و مختلط می باشد. در فصل سوم به تقسیمات مختلف اشتباه در سه نظام حقوقی پرداخته ایم. بررسی این تقسیمات به تفکیک نظام حقوقی، فرصتی است تا از زاویه دیدی جدید و جامع، به مسئله اشتباه در هر یک از این سه نظام حقوقی، نگریسته شود.
بخش دوم کتاب تحت عنوان «مبانی و آثار و شرایط اشتباه در موضوع معامله»، دربرگیرنده پنج فصل می باشد. در چهار فصل نخست هرچند تأکید اصلی بر مبانی اشتباه بوده است، ولی به آثار اشتباه نیز به طور کامل پرداخته شده است. فصل نخست با عنوان اشتباه و اراده، نه تنها در بخش دوم بلکه در تمام کتاب، مهم ترین فصل به حساب می آید. درواقع مبنای اراده که مهم ترین مبنای اشتباه و بلکه مبنای وحید اشتباه در حقوق ایران (البته با اندکی تسامح چراکه مبنای عیب تراضی نیز در حقوق ایران دارای اصالت است) به حساب می آید و اساس پایه های استدلالی این تحقیق در آن جا نضج گرفته است، همه و همه در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است. تحلیل فلسفی، کلامی، روانی، اخلاقی و حقوقی اشتباه از یک طرف و قواعد مبتنی بر اراده از طرف دیگر، همگی به نحوی گویا، در این فصل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم، قاعده «تطابق ایجاب و قبول»، به عنوان مبنای دیگری برای اشتباه، که نوعاً در حقوق انگلستان مورد تأکید است، مورد مطالعه قرار گرفته است. مبانی و قواعد اخلاقی که اساساً در حقوق فرانسه مورد تأکید هستند، به عنوان مبنای سوم اشتباه در موضوع معامله، در فصل سوم این بخش مورد مداقّه قرار خواهد گرفت. در فصل چهارم با عنوان نظریه های دیگر، به سایر نظریه ها و مصالح مرتبط پرداخته شده است که از مهم ترین آن ها، قاعده لا ضرر می باشد. در فصل نهایی این بخش، شرایط تأثیر اشتباه مورد بررسی قرار گرفته است. در بررسی شرایط تأثیر اشتباه، به وضوح نقش انتخاب هر مبنا را در تعیین نوع شرایط تأثیر اشتباه مشاهده خواهیم کرد.
از جمله ویژگی ها این کتاب می توان به موارد ذیل اشاره کرد: پرداختن به سابقه تاریخی اراده و اشتباه؛ بررسی تقریباً همه مباحث در هر سه نظام حقوقی ایران، فرانسه و انگلستان؛ عمیق شدن در مباحث فقهی؛ جدید بودن تحقیق از جهت معرفی مبانی جدید در این زمینه؛ نگاه انتقادی و تحلیلی نسبت به هر سه نظام حقوقی؛ پرداختن به مسائل معتنابه با ارائه مثال های مبتلابه؛ استفاده تقریباً جامع از انواع دلایل و برهان ها اعم از دلایل لفظی و منطقی، استدلال های اصولی و فلسفی و فقهی و نگاه تطبیقی و تاریخی؛ متنوع و جامع بودن منابع تحقیقی؛ ارائه تبیین جدید درخصوص وحدت و تعدد موضوع معامله و موضوع تعهد؛ بررسی تحلیلی دو قاعده «عذر بودن اشتباه» و «جهل به قانون رافع مسئولیت نیست»؛ ارائه تعریف اصطلاحی جدید از اشتباه؛ ارائه و تبیین مبنایی جدید برای نظریه اشتباه تحت عنوان «عیب تراضی»؛ معرفی دو مبنای جدید و خارجی یعنی قواعد اخلاقی و ملاحظات اجتماعی برای اشتباه؛ و بررسی تحلیلی اراده و نظام دادن به قواعد مختلف حوزه قواعد عمومی قراردادها در چارچوب تحلیل روانی و حقوقی اراده.
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
شما هم می توانید گزیده انتخابی خود از کتاب را ثبت کنید.
نام و نام خانوادگی
عنوان
برگزیده
کد امنیتی
محصولات مرتبط
بازدیدهای اخیر شما