درآمدی بر تئوری های حاکمیت و دولت از منظر اسلام: پژوهشی تطبیقی میان فقه اسلامی و حقوق موضوعه

معرفی کتاب

در مقابل، اکثر نظام های حکومتی جهان در طول تاریخ، همواره بر پایه قدرت های مستبد، غیر مردمی، زورگو و انحصارگرا استوار بوده است. به همین سبب ملت ها و گروه های غیر حاکم از شرکت در سیستم سیاسی و حق تعیین سرنوشت خویش محروم بوده اند.
امروز هیچ یک از نظام های بشری داعیه دار آزادی، حقوق بشر و دموکراتیزه کردن کشورها در شرق و غرب جهان نمی توانند ادعای اداره ی بهینه ی مردم جهان که حتی بخش عمده ای از مردم خویش را داشته باشند چرا که ناتوانی جدی خود را در سعادتمند ساختن انسان ها در جای پای جهان به نمایش گذاشته و عملا به خط پایان رسیده اند.
از این رو در اسلام تشکیل دولتی که منشأ وحیانی و الهی داشته باشد به لحاظ عقیده، شریعت و روش، ضروری به نظر می رسد تا عهده دار عمل و اجرای احکام دین اسلام در تمام زمینه ها باشد. در بخش نخست این کتاب نگاهی اجمالی به انواع دیدگاه های قدیم و جدید درخصوص پیدایش دولت و ارکان تشکیل دهنده ی آن نموده اند و آن گاه به تشریح نظریه های حکومت در اندیشه ی سیاسی اسلام پرداخته اند.

فهرست کتاب:
فهرست اجمالی
مقدمه مترجم
مقدمه ناشر
مقدمه مولف
درآمد
1. روش تحقیق و بیان منظور از «فقه حکومت»
2. بیان اهمیت و نیاز به پژوهش در خصوص فقه حکومت
3. تعریف اصطلاحات

*فصل اول: دیدگاه های تحلیلی در خصوص پیدایش دولت در اندیشه سیاسی
مقدمه
بخش اول: دولت و نظریه های قراردادی
دیدگاه اول: توماس هابز (Hobbes)
دیدگاه دوم: جان لاک (Locke)
دیدگاه سوم: ژان ژاک روسو (Rousseau)
بخش دوم: دولت و دیدگاه های غیر قراردادی
دیدگاه اول: دیدگاه قدرت
دیدگاه دوم: دیدگاه پیشرفت تاریخی
دیدگاه سوم: دیدگاه مارکسیسم

*فصل دوم: ارکان، اشکال و وظایف دولت در اندیشه اسلامی
مقدمه
رکن اول: ملت دولت اسلامی (امت اسلامی)
رکن دوم: سرزمین اسلامی (دارالاسلام)
رکن سوم: قدرت دولت اسلامی
رکن چهارم: حاکمیت دولت اسلامی
رکن پنجم: قانون دولت اسلامی (شریعت)
1. مفهوم شریعت
2. جایگاه عقیده و شریعت در نظام اسلامی
بخش دوم: انواع دولت
تقسیم اول: اقسام دولت در اندیشه فلسفی ـ سیاسی
دولت ملی گرا، دولت سکولار، دولت دینی، دولت اخلاقی و دولت فدرال
نوع اول: دولت ملی گرا (ناسیونالیزم)
نوع دوم: دولت سکولار
نوع سوم: دولت دینی
نوع چهارم: دولت اخلاقی
نوع پنجم: دولت کثرت گرا
تقسیم دوم: اقسام دولت در حقوق اساسی و اداری
نوع اول: دولت تک بافت و انواع آن
نوع دوم: دولت مرکب (چند پارچه) و انواع آن
تحلیل و تفسیر: شکل حکومت از دیدگاه اسلام
بخش سوم: وظایف دولت در اندیشه اسلامی
دسته اول: وظایف دینی دولت
ب. وضع قوانین
ج. اجرای احکام شریعت
د. قضاوت در خصومت ها
دسته دوم: رسالت های دنیوی دولت

*فصل سوم: نظریه های حکومت در اندیشه سیاسی اسلام
بخش اول: نظریه ولایت اهل حل و عقد
مطلب اول: مفهوم اهل حل و عقد
مطلب دوم: شروط و ویژگی های اهل حل و عقد
مطلب سوم: نقش و رسالت های اهل حل و عقد
بخش دوم: نظریه ولایت امت
مطلب اول: مراد از ولایت امت
مطلب دوم: ماهیت حاکمیت
مطلب سوم: امت و ساز و کار إعمال حاکمیت
بخش سوم: نظریه ولایت عامه فقیه
چکیده ای از تاریخ اندیشه سیاسی امامیه
مرحله اول: تدوین اندیشه سیاسی شیعه
مرحله دوم: دوره ریشه دار ساختن مبانی نظری اندیشه امامی
مرحله سوم: عصر صفویه و نظریه پردازی برای ولایت عامه سیاسی
مرحله چهارم: عصر قاجار و نظریه پردازی در مورد مشروطه و مشروعه
مرحله پنجم: عصر جمهوری اسلامی و نظریه پردازی برای ولایت مطلقه فقیه
مطلب اول: مبانی کلی نظریه ولایت عمومی فقیه
مبنای اول: وحدت امر دین به سیاست
مبنای دوم: فراگیر بودن اسلام
مبنای سوم: ارتباط داخلی میان اجزای اسلام
مبنای چهارم: اهداف اسلام و مقاصد شریعت
مبنای پنجم: مبنای اجتهاد
مطلب دوم: مفهوم ولایت فقیه
مطلب سوم: شرایط و ویژگی های ولی فقیه
شرط اول: اهلیت
شرط دوم: کفایت و صلاحیت
مطلب چهارم: دلایل ولایت عامه فقیه
دلیل اول: قرآن
دلیل دوم: روایت (سنت)
دلیل سوم: عقل
مطلب پنجم: حدود اختیارات ولی فقیه
1. ولایت صدور فتوا
2. ولایت در قضاوت
3. ولایت تصرف در اموال شرعی
4. ولایت در تعیین مالیاتها
5. ولایت در قانون گذاری
6. ولایت در اجرا
مطلب ششم: شیوه تعیین و عزل ولی فقیه و حاکم اسلامی
اول: راهکارهای انتخاب ولی فقیه و حاکم اسلامی
دوم: دلایل و شیوه های عزل ولی فقیه و حاکم اسلامی
خاتمه
منابع و مآخذ
واژه نامه
فهرست تفصیلی