loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

درآمدی بر فلسفه علم: پژوهشی در باب یکصد سال مناقشه بر سر چیستی علم

چاپ تمام شده ؛ درصورت چاپ مجدد به من اطلاع بده notify me

معرفی کتاب

شالوده کتاب حاضر به طور عمده سخنرانی ها یا درسگفتارهایی است که نویسنده طی یازده سال در دانشگاه استنفورد ایراد کرده است. بنابراین کتاب بالا چکیده و به عبارت دیگر لُبِّ لباب آن سخنرانی هاست، ولی چنین نیست که تنها متکی به سخنرانیها باشد. چنانکه نویسنده می گوید نگارش این کتاب حاصل اظهارنظرها، مسأله ها و مقاله هایی است که دانشجویان درطی زمان مزبور ارائه کرده اند و همچنین پیشنهادهایی که دوستان و همکاران وی عرضه کرده اند.

مترجم «درآمدی به فلسفه علم: پژوهشی درباب یکصد سال مناقشه بر سر چیستی علم» اظهار کرد: نویسنده این کتاب قلمی روان و خوانا دارد و نثر او عاری از ابهام و آشفتگی است و اندیشه های فیلسوفان برجسته علم را با وضوح تمام طرح کرده و در لابه لای متن دیدگاه ها و گاه انتقادهای خود را نیز مطرح می کند.

«پیتر گادفری اسمیث»، نویسنده «درآمدی به فلسفه علم: پژوهشی درباب یکصد سال مناقشه بر سر چیستی علم»، فیلسوف علم معاصر، استاد برجسته فلسفه در دانشگاه هاروارد، و برنده جایزه ویژه لاکاتوش در فلسفه علم در سال 2010 است. جایزه لاکاتوش هرساله به اثری داده می شود که چونان خدمتی عمده به فلسفه علم به شمار رود؛ این اثر باید به صورت کتاب و به زبان انگلیسی باشد و بیش از 6 سال از انتشار آن نگذشته باشد. تاکنون چهره های برجسته ای در فلسفه علم چون باس وان فراسن (1986)، فیلیپ کیچر(1987)، مایکل دامت(1994)، سمیر اوکاشا(1909) و دیگران برندگان این جایزه شده اند.

این کتاب درآغاز و در درجه نخست برای دانشجویان نوشته شده است و بیشتر کتابی درسی است. بنابراین در ایران نیز می تواند در دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد رشته فلسفه علم و دیگر رشته هایی که درس فلسفه علم در واحدهای درسی آنها گنجانده شده است به کار رود و تدریس شود. با اینهمه، علاقه مندان فلسفه علم نیز می توانند بدون نیاز به آشنایی درازآهنگ با فلسفه به مطالعه آن بپردازند.

هدف اصلی نویسنده چنانکه خود در مقدمه اشاره می کند این است که هم درآمدی جامع و جالب توجه از مسأله های عمده در فلسفه علم به دست دهد و هم آنکه بازنماید که این مسأله ها چگونه در یکصد سال اخیر در این حوزه توسعه و تکامل پیدا کرده اند. در بازگو کردن این داستان نویسنده ناچار شده است که پیوندهای میان فلسفه و دیگر رشته های علمی را و دگرگونی فضای فکری ای را که در آن علم شناسی های گوناگون پدیدار شده اند بسیار بیشتر از آنکه در بسیاری درآمدهای فلسفه علم معمول است شرح و بسط دهد و بپروراند.

هدف دیگر کتاب که در کتاب های دیگری از این دست کمتر دیده می شود این است که نویسنده می کوشد دیدگاه و نقطه نظر ویژه ای را در فلسفه علم مطرح و از آن دفاع کند. نویسنده در فصل پایانی با به هم آمیختن سه دیدگاه به ظاهر ناهمرنگ و گهگاه ناهمساز - تجربه گرایی، طبیعت گرایی و واقع گرایی علمی- دیدگاه مختار خود را در فلسفه علم بیان می دارد.

«نواب مقربی»، مترجم کتاب پیتر گافری اسمیث، فارغ التحصیل رشته فلسفه در مقطع دکتری و پژوهشگر حوزه فلسفه تحلیلی است. او پرکردن خلأ موجود در زمینه منابع فلسفه علم در جامعه دانشگاهی ایرانیان را به عنوان یکی از اهدافش از ترجمه این اثر برشمرده است.

او در این کتاب آرزو کرده است که نهاد علم و نهال فلسفه علم در ایران هر چه بیشتر پرورده تر و بالنده تر شود و دانش مندان و پژوهش گران ایرانی، به جای ترجمه آثار غربی که دیگر دوره آن به سر آمده، خود دست به تدوین و تألیف آثار علمی و فلسفیِ بومی بزنند و در این راه گوی سبقت را از دیگران ببرند.

«فلسفه علم» از مهمترین شاخه های فلسفه مضاف است که متاسفانه در ایران هنوز جایگاه خود را پیدا نکرده است. در این زمینه کتاب های فراوانی در ایران ترجمه و منتشر نشده اند؛ کتابهای موجود در بازار نیز از آثار برجسته فلسفه علم به شمار نمی روند. بدتر از این، آنکه بسیاری از کتاب های ترجمه شده در فلسفه علم تنها به مباحث سنتی و تکراری فلسفه علم پرداخته اند و از جنبه های جدیدتر آن همچون «جامعه شناسی علم»، «فمینیسم در علم»، جنگ های علم»، و «مطالعات علم»، یا از جنبه های فنی تری چون «نظریه ریاضی احتمالات» و «بیزگروی» و تأثیر آن در فلسفه علم امروز غافل بوده اند. یکی از ویژگی های منحصربه فرد کتاب «درآمدی به فلسفه علم: پژوهشی درباب یکصد سال مناقشه بر سر چیستی علم» آن است که درباره هریک از مباحث مهم مذکور، فصل جداگانه ای در آن اختصاص داده شده است.

به هر حال روشن است که در ایران توجه جدی به مباحث جامعه شناسانه در فلسفه علم نمی شود، شاید این امر از اینجا برخیزد که نهاد اجتماعی علم هنوز در کشور ما برقرار و استوار نشده است. در عصر حاضر دوره ظهور دانشمندانی تک و جدا که یک بار برای همیشه همه مسأله های علم را حل و فصل کنند به سر رسیده است. علم نهادی اجتماعی است و برپایه هم چشمی و همکاری دانشمندان پیش می رود. کار فلسفه علم تنها این نیست که به ما بگوید علم چگونه کار می کند، بلکه همچنین این است که دانشمندان در جوامع علمی گوناگون چگونه کار می کنند و قاعده ها وانگیزه های حاکم بر رفتار اجتماعی آنان چیست. این هدفی است که نویسنده تلاش می کند در کتاب «درآمدی به فلسفه علم...» با توصیف و تشریح رهیافت های جامعه شناسانه اخیر به سازمان اجتماعی علم برآورد.
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
شما هم می توانید گزیده انتخابی خود از کتاب را ثبت کنید.
نام و نام خانوادگی
عنوان
برگزیده
کد امنیتی
محصولات مرتبط
بازدیدهای اخیر شما