پیشگیری و درمان لکنت زبان

لکنت زبان در دوران خردسالی آغاز شده و یک پدیده خاص دوران کودکی است معمولا از سنین 2 تا 4 سالگی شروع می شود و از هر صد کودک یک نفر مبتلا به لکنت زبان است. و تقریبا 80 درصد از همه کودکانی که به نحوی مبتلا به لکنت زبان بودند به تدریج مانند افراد دیگر به طور طبیعی صحبت می کنند. لکنت زبان طی بررسی ها، نسبتی در حدود 70درصد برای پسران و 30درصد برای دختران ذکر گردیده است. تراویس 1970 می گوید لکنت زبان، اشکالی در ریتم و آهنگ و روانی گفتار به وسیله گیرکردن متناوب، تشنج آمیز یا کشیده گویی صداها، سیلاب ها و کلمات و عبارات یاوضعیت اندام های گفتاری است.
با توجه به عوارض و حالات مختلف لکنت زبان، یعنی مدت وقفه ها و فراوانی و توالی آنها و شدت و کثرت، تکرار و میزان قوت فشار و تشنج مربوط به تلفظ حروف و کلمات دو نوع لکنت را مشخص کرده اند.

1) لکنت کلونیک یا حالات تکراری در بیان کلمه
در این نوع لکنت زبان کودک یک سیلاب از کلمه ای را با سرعت و تشنج تکرار می کند مثلا پدر را چنین تلفظ می کند پ.پ. پدر. علت این نوع لکنت زبان را اختلال فیزیولوژیک عصبی عضلانی می دانند که در محل اتصال عصب به عضله به وجود می آید و چون جنبه خانوادگی دارد گمان می رود که علت موروثی دارد.

2) لکنت تونیک یا توقف در تلفظ
در این حالت که در فعالیت عضلات تلفظی چند ثانیه ای توقف و سکون به وجود می آید کودک دچار گیر وقفه در تلفظ و ادای کلمه همراه با فشار و کوشش و حرکات خاصی است که کودک برای ادای کلمه شدیدا، به خود فشار می آورد و پس از لحظاتی سکون به طور ناگهانی و با تشنج کلمه را ادا می کند مانند: می- خام- به- رم- خو- نه
این نوع لکنت به علت انقباض عضلات دهان، حلق و حنجره ایجاد می شود. در این صورت کودک روی یک کلمه فشار می آورد و اکثرا کلمه به طور ناگهانی بیان می شود. ثابت شده است که این حالت کاملا جنبه روانی دارد.

از نظر دینکبت لکنت زبان یک اختلال سیالی بیان لفظی است که براساس تکرارها و تطویل های غیرارادی صدادار یابی صدا هنگام انتشار واحدهای کوچک سخن یعنی اصوات، هجاهای مجزا یا هجاهای کلمات مشخص می شود. این اختلال ها معمولا بسیار فراوانند و به آسانی مهار نمی شوند.
در اولین مرحله از لکنت که می توان آن را لکنت پذیرفته شده نام برد، کودک متوجه می شود که برخی از حروف و کلمات را به طور غیر طبیعی تکرار می کند اما به نظر می رسد که نگران حالت گویایی خودش نیست. کودک از این که اختلال تکلمی دارد ناراحت نبوده و رنجی نمی برد و کوششی هم برای رفع آن از خود نشان نمی دهد. در این مرحله لکنت کودک معمولا همراه با اختلالا ت تنفسی یا علایم و عوارض بیماری نیست. نوع تکلم کودک در این مرحله بیشتر از لکنت کلونیک یا تکراری است و به همین دلیل در این حالت برنامه های گفتاری درمانی بیشتر موثر است.