سیر بی خردی در مکتب سلفی

معرفی کتاب

در این کتاب سیر تطور مکتب سلفی با محوریت خردستیزی در ساحت اندیشه و بیخردی در ساحت عمل، در هفت فصل با تمرکز بر سلفیان وهابی دنبال می شود.
اصحاب حدیث، مدرسه بغدادی احمد بن حنبل، افول سلفی گری و رشد اشعری گری، مدرسه دمشقی ابن تیمیه، مدرسه نجدی ابن عبدالوهاب، سلفی گری در هند، سلفی گری در مصر و نتیجه گیری عناوین کتاب را تشکیل می دهند.
در کتاب سیر بی خردی در مکتب سلفی آمده است:سلفی گری گرچه با اهل حدیث و حنابله قرابت دارد، اما این اصطلاح با تکیه بر باور ابن تیمیه، در دو سده اخیر ظهور و بروز یافته و در عرصه باور و رفتار جمعی از فعالان امت اسلامی طرح شده است.
این جریان در حجاز، شبه قاره هند و مصر پیروانی یافت، با این باور که جامعه با پایبندی به عقاید سلف باید مجد خود را بازیابد.
در نگاه مروجان سلفی گری، سه قرن نخست اسلام به دلیل زیستن سلف صالح در آن عصر، بهترین دوره تلقی می شود.
در این کتاب آمده است: سلفی گری مکتبی است که با توجه به گستردگی و پراکندگی موجود در طیف های آن، با ناهمگونی و حتی تضاد در اندیشه همراه بوده و سخن گفتن از یک دستگاه واحد برای تفکر سلفی، بخصوص در باب سلفیان معاصر، امری مشکل است.
از این رو زمانی که از مکتب سلفی یاد می شود، آراء و عقاید آنان و رویکردی که سلفیان در اثبات تعالیم دینی و نقد آراء معارض دارند، مدنظر است؛ به گونه ای که ایشان را با وجود تهافت و ناپیوستگی در اندیشه، به استخدام بحث های کلامی می کشاند، هرچند که به ظاهر علم کلام از سوی پیشوایان سلفیان مذموم شمرده می شود.
در مکتب سلفی عقل و استدلال، مورد قبول نیست؛ عقل در نگاه آنان تعریف مشخصی ندارد و گاه لفظ «عقل» را ساخته متکلمان و فلاسفه می دانند، اما در مقابل این منظر، مکاتب اسلامی عقل را به معنای توانایی تفکر و اندیشیدن تعریف کرده، آن را قوه ای دانسته اند که انسان به وسیله آن می تواند حقایق و امور کلّی را بشناسد.
مکتب سلفی دوره ها و بخش های منقطع تاریخی داشته است؛ به جز دوران نخست معماران سلفی گری که بر فراز و فرود اصحاب حدیث در قرن های 3 تا 5 هجری قمری تکیه دارد، باید از نقش محوری احمد بن حنبل و شاگردان و پیروان او در پیدایی و ترویج این مکتب در بغداد یاد کرد.