تربیت دینی در مدارس: مبانی طراحی برنامه درسی دوره متوسطه

معرفی کتاب

پژوهش های متعددی ناکارآمدی برنامه درسی دینی را آشکار ساخته اند.
یافته های این پژوهش ها نشان می دهند به دلیل حاکمیت رویکرد سنتی موضوع محور و عدم استفاده از روش های فعال و پویا در ارائه درس از یک سو و عدم همخوانی تعلیم و تربیت خصوصا تربیت دینی با نیازهای فردی و فطری مخاطبان از سوی دیگر، موجب گردید تا درس دینی از خسته کننده ترین درس ها برای دانش آموزان باشد.
بر همین اساس شواهد پژوهشی دیگر حاکی از آن است که فراگیری درس دینی نه تنها موجب پیدایش نگرش مثبت به این درس نشده، بلکه در دانش آموزان نگرش منفی نسبت به درس ایجاد کرده است.
ضمن آنکه این امر موجب ایجاد و تقویت تلقی عدم ارتباط آموخته های دینی با زندگی واقعی از منظر آنان شده است.
بدین ترتیب برنامه های تربیت دینی، موجب تحقق اهداف تعیین شده در زمینه تربیت نسل جدید از کارآیی لازم و کافی برخوردار نیست.

با عنایت به مطالب فوق، کتاب حاضر در جهت بهبود کیفیت، کارآیی و اثربخشی برنامه درسی رسمی دینی، به تبیین مبانی برنامه درسی مطلوب دینی برای دوره متوسطه پرداخته است؛ تا به عنوان یک چارچوب نظری، راهنمای برنامه ریزان درس دینی واقع شود.

این کتاب بر پایه داده های نظری شامل مباحث برنامه درسی (توجه به الگوی مختلف برنامه درسی، نیازسنجی، تلفیق و برنامه درسی پوچ در جریان یادگیری پایدار)، مباحث تاریخی (توجه به آرای مربیان تربیتی، سیر تطور برنامه درسی دینی در دو تمدن دینی اسلام و مسیحیت قرون وسطی)، مباحث روانشناختی (شناسایی ویژگی های عمومی و نوعی انسان در مقاطع مختلف رشد)، مباحث اجتماعی (توجه به عوامل و عناصر برآمده از شرایط و اقتضائات زمانی دانش آموزان)، مباحث معرفت دینی (عرصه های مختلف دینی در قلمروهای چهارگانه خود، خدا، جهان و همنوع) و مباحث تطبیقی (توجه به الگوهای آموزش دینی در کشورهای مختلف) شکل یافته است.
بر اساس اصول حاکم بر برنامه درسی، اهداف غایی و ارکان (شامل رکن تلفیقی، رکن تجویزی و رکن غیرتجویزی) برنامه درسی در الگوی مطلوب تشریح و تبیین شده است. همچنین این الگو با سه رویکرد متوداول آموزش دینی در جهان مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته است.