عدالت حق مدار؛ آگاهی، رفاه، امنیت

معرفی کتاب

این کتاب در واقع راهکاری است برای سیاست گذاران و تعیین کنندگان خط مشی در عرصه های مختلف اداره کشور و جامعه یا حتی در یک نمود کوچکتر در یک سازمان تا بتوانند در عرصه های مختلف سیاست و فرهنگ و اقتصاد خط مشی گذاری کنند، از پس چالش ها برآیند و در ضمن رویکرد معرفتی و فلسفی این سیایت ها با مبانی اعتقادی ما یعنی اسلام عزیز و مترقی هم خوانی داشته باشد و صرفا یک کپی بی هویت از مدل های غربی نباشد و این زمانی اتفاق می افتد که خط مشی گذار ضمن اینکه تمام کارکردهای خط مشی های دیگر را که بر مبنای اعتقادات و فلسفه های دیگر بنا شده است، می شناسد و نسبت به آنها نظر دارد تسلط کافی و افی به مبانی اعتقادی اسلام هم داشته باشد.

از سوی دیگر چیزی که اهمیت خط مشی گذاری درست را دو چندان می کند پدیده های جدید اجتماعی و تکنولوژیکی و رسانه ای است که ارزش های اجتماعی هر جامعه را تحت تاثیر قرار می دهند و خط مشی گذاران عمومی جامعه باید بتوانند سیستمی مناسب و به روز را برای جامعه طراحی کنند و به کار ببرند.

کتاب «عدالت حق مدار؛ آگاهی، رفاه، امنیت» در صدد است تا ویژگی های یک سیستم خط مشی گذاری مناسب را به ویژه با تاکید بر اصول اولیه اعتقادی جوامع اسلامی، ارائه کند و به همین جهت به گفته نویسنده حتی المقدور سعی شده است از اصول اعتقادی مشترک بین مذاهب اسلامی بدون تعصب و گرایش خاص و صرفا با رویکرد علمی به ارزش های فرهنگی و اعتقادی اسلام، استفاده کند. به همین دلیل مبانی این کتاب متکی به فهم صریح از قرآن کریم و روایات معتبر نهج البلاغه است.

این کتاب پس از مقدمه 7 فصل دارد.
در فصل اول نویسنده تشریح کرده است که ابتدایی ترین و اصلی ترین اصولی که هرگز نباید در جوامع اسلامی خدشه دار شوند، چه چیزهایی هستند.
در فصل دوم مهم ترین الزاماتی که لازم است یک خط مشی گذار مسلمان به آن پایبند باشد تشریح شده است.
در فصل سوم ضرورت های اقتصادی که باید در خط مشی گذاری عمومی در جامعه اسلامی به آن توجه شود، مورد بحث قرار گرفته است.
موضوع فصل چهارم الزامات سیاسی ناظر بر خط مشی گذاری عمومی در جامعه اسلامی است.
نویسنده در فصل پنجم سراغ این موضوع مهم رفته است که اگر بخواهیم در جامعه اسلامی خط مشی درستی داشته باشیم، سیستم اداری باید چگونه باشد.
در فصل ششم، سیستم اداری و زمینه اجرای خط مشی حق مدار بررسی شده است.
و نهایتا در فصل هفتم چالش های نظری عدالت حق مدار که موضوع اصلی این کتاب است با دیگر رویکردهای فلسفی سیاسی که مدعی عدالت هستند، بررسی شده و نویسنده به آنها پاسخ گفته است.

در معرفی این کتاب در پشت جلد آمده است:

«عدالت حق مدار در واقع تجلی عدالتی است که امام علی(ع) به جهانیان معرفی کرد. همان کسی که نامش عدل و حق را تداعی می کند و عدل و حق نیز در ذهن مخاطبان نام او را به یاد می آورد، گویا عدل، حق و علی مترادف هستند.

عدالت حق مدار به جلوه ای از برابری و آزادی دلالت دارد که بر اساس آن همه آحاد جامعه از امنیت کامل، رفاه نسبی و آگاهی کافی برای مشارکت اجتماعی فعال برخوردار می شوند.»

در بخشی از این کتاب در تعریف و تشریح گزاره های زیربنایی عدالت حق مدار می خوانیم:

«عدالت حق مدار بر اساس 5 گزاره زیربنایی تعریف می شود که عبارتند از:

اصل مبنایی (توحید ناب): جهان فقط یک خالق و پروردگار دارد که مالکیت مطلق هستی از آن او است.

اصل موضوعه اول (برابری مبتنی بر توحید): همه انسان ها مخلوق خداوند یکتا هستند و از این حیث شان مساوی و برابر دارند.

اصل موضوعه دوم (آزادی مبتنی بر توحید): انسان آزاد و مختار آفریده شده است و هیچ انسانی مجاز نیست که این آزادی را از دیگری سلب کند.

قضیه مبنایی اول (تناسب و حق و تکلیف): در برابر هر حقی که برای انسان ایجاد می شود، تکلیفی متناسب با آن حق بر عهده وی خواهد بود.

قضیه مبنایی دوم (تسهیل کمال گرایی): شرایط اجتماعی باید به گونه ای تنظیم شود که از طریق ابلاغ حق و روشن کردن راه، مسیر آحاد جامعه به سوی کمال آسان شود ولی هیچ کس حق ندارد کسی را مجبور کند یا با اکراه به کاری وا دارد.»