پژوهشی درباره واژگان تک کاربرد در قرآن کریم

معرفی کتاب

معناشناسی واژگانی یکی از شاخه های نوین دانش زبان شناسی است که راه کارهای سودمندی برای فهم واژگان ارائه می کند.

کتاب پژوهشی درباره واژگان تک کاربرد در قرآن کریم از «مقدمه و یازده فصل مفهوم شناسی و زبان شناسی و پیش نیازهای فهم دقیق آن، معناشناسی واژه ابتر، معناشناسی واژه ابابیل، معناشناسی واژه إل یاسین، معناشناسی واژه أمشاج، معناشناسی واژه جامدة، معناشناسی واژه رمضان، معناشناسی واژه سَرِیّا، معناشناسی واژه سَیناء، معناشناسی واژه فظّا و معناشناسی واژه نَجَس» گردآوری شده است.

این پژوهش درباره برخی واژگان تک کاربرد قرآن کریم است که تنها یک بار در قرآن کریم به کار رفته است، این واژگان با هدفی ویژه بیان شده اند و واژگان مترادف و یا مشابه نمی تواند مفهوم واژگان تک کاربرد را داشته باشند. و نیز تلاش دارد با استفاده از ابزارهای شناخته شده در نزد مفسران و دست مایه های جدید دانش معناشناسی و ریشه شناسی به فهم جدیدی از واژگان تک کاربردی در قرآن کریم همچون: أبتر، أبابیل، إل یاسین و... دست یابد.

نویسنده در فصل اول به «معناشناسی واژگان تک کاربرد در قرآن کریم، زبان قرآن، مراحل انجام پژوهش درباره واژگان تک کاربرد، ساختارشناسی سوره، واژه شناسی، تطور لغوی یا معناشناسی تاریخی، روابط معنایی و حوزه معنایی» و در فصل دوم به «ساختارشناسی سوره کوثر، واژه شناسی ابتر، تطور لغوی واژه الابتر، بررسی روابط مفهومی واژه الابتر، حوزه معنایی واژه الابتر، بررسی مفهوم نابودی از منظر قرآن و دلایل بقا و ماندگاری» پرداخته است.

در فصل سوم درباره «ساختارشناسی سوره صافات، واژه شناسی إل یاسین، ریشه شناسی واژه إل یاسین، تطور لغوی واژه إل یاسین، بررسی روابط مفهومی واژه إل یاسین و حوزه معنایی واژه إل یاسین» و در فصل چهارم تحقیقی پیرامون موضوعات «ساختارشناسی سوره فیل، واژه شناسی ابابیل، ریشه شناسی واژه ابابیل، ابرهه و لشکرکشی به مکه، تطور لغوی واژه ابابیل، بررسی روابط مفهومی واژه ابابیل، حوزه معنایی واژه ابابیل و جنگ روانی در قرآن» شده است

در فصل پنجم مطالبی در رابطه با «ساختارشناسی سوره انسان، واژه شناسی واژه امشاج، ریشه شناسی واژه امشاج، تطور لغوی واژه امشاج، بررسی روابط مفهومی واژه امشاج، حوزه معنایی واژه امشاج، زمینه های وراثتی، زمینه های محیطی، زمینه های فردی و زمینه های الهی» و در فصل ششم راجع به «ساختارشناسی سوره نمل، واژه شناسی جامِدَةً، ریشه شناسی واژه جامِدَةً، تطور لغوی واژه جامِدَةً، حرکت انتقالی و وضعی زمین، حرکت کوه ها بر اثر فشارهای درونی زمین، حرکت پوسته های زمین بر روی یکدیگر، جزر ومد کوه ها، تبدیل جانوران به فسیل (حرکت در کیفیت)، حرکت در ذرات اتم، ابر الکترونی ومکان الکترون، بررسی واژگان مترادف با واژه جامِدَةً، بررسی واژگان متضاد با واژه جامِدَةً، بررسی واژگان وابسته با واژه جامِدَةً و تنوع در حرکت قرآنی» نوشته شده است.

در فصل هفتم مباحث «ساختارشناسی سوره بقره، واژه شناسی واژه رمضان، ریشه شناسی واژه رمضان، تطور لغوی واژه رمضان، بررسی روابط مفهومی واژه رمضان، حوزه معنایی واژه رمضان، زمینه های صبر در قرآن کریم، محل به دست آوردن خوردنی و نوع خوردنی» و در فصل هشتم موضوعات «ساختارشناسی سوره مریم، واژه شناسی واژه سَرِیّا، ریشه شناسی واژه سَرِیّا ، تطور لغوی واژه سَرِیّا ، بررسی روابط مفهومی واژه سَرِیّا ، حوزه معنایی واژه سَرِیّا دلایل وجود سربازان مخفی خداوند، ویژگی های سربازان مخفی خداوند، پاکی روحی و اخلاقی و جهادپیشگی» آمده است.

مؤلف در فصل نهم مباحث «ساختارشناسی سوره مؤمنون، واژه شناسی واژه سَیناء، ریشه شناسی واژه سَیناء، تطور لغوی واژه سَیناء، بررسی روابط مفهومی واژه سَیناء، حوزه معنایی واژه سَیناء» و در فصل دهم موضوعات «ساختارشناسی سوره آل عمران، واژه شناسی واژه فظّا، ریشه شناسی واژه فظّا، تطور لغوی واژه فظّا، بررسی روابط مفهومی واژه فظّا، حوزه معنایی واژه فظّا، شرح صدر، تفکر واندیشه در صفات الهی و رنگ خدایی گرفتن، اندیشه در هدف خلقت انسان، اندیشه در سرانجام خلقت انسان، اندیشه در فرجام جهان و مسئله ظهور، تمرین وممارست در صبر و حلم، دقت در شرایط روحی و جسمانی که حلم و صبر را افزایش می دهد، پرهیز از شتاب زدگی در انجام کارها و صبر در راه رسیدن به هدف، استعانت و یاری گرفتن از خداوند و آثار و نتایج حلم» مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل یازدهم این کتاب نیز شامل گفتارهای «ساختارشناسی سوره توبه، واژه شناسی واژه نجس، ریشه شناسی واژه نجس، تطور لغوی واژه نجس، بررسی روابط مفهومی واژه نجس، حوزه معنایی واژه نجس، توهم یا واقعیت توطئه، راه های مبارزه با توطئه، آسیب شناسی توطئه، روش های انحراف جامعه اسلامی، از بین بردن خداباوری در مسلمانان، از بین بردن روحیه اطاعت از انبیا و اولیای خدا علیهم السلام، قدرت مند جلوه دادن نیروهای شیطانی، آّشنایی مسلمانان با گناهان جدید و کاستن از زشتی گناهان و عادی جلوه داده آن، تضعیف نیروهای الهی و اسلامی و یا ضعیف نشان دادن آن، ورود شیطان به عرصه های انسانی و نزدیک شدن دنیای شیاطین به دنیای انسان و مشغول شدن به یاد شیطان به جای خدا» است.