منشور فرهنگ از دیدگاه امام خمینی (ره) - جلد اول

معرفی کتاب

کتاب منشور فرهنگ از دیدگاه امام خمینی (ره) دارای سه بخش جداگانه است. بخش اول مربوط به حوزه عام فرهنگ است. در این قسمت سعی شده است مولفه های عام فرهنگی تبیین شود همچنین مباحثی از قبیل توسعه فرهنگی، مبانی حاکم بر فرهنگ کشور، اهداف و چشم اندازهای فرهنگی، اصول و سیاست ها و موانع و راهکارهای فرهنگی کشور در این بخش ارائه شده است.

بخش دوم کتاب به تبیین موضوعات مطرح در فرهنگ تخصصی می پردازد. در این قسمت به بررسی حوزه، دانشگاه و نهادهای فرهنگی حکومت به عنوان پایگاه های تخصصی کشور در امر فرهنگ سازی پرداخته می شود. حوزه و دانشگاه به عنوان تولیدکننده مبانی و معادلات فرهنگی جامعه، اصلی ترین نقش را در مهندسی فرهنگ انقلاب اسلامی بر عهده دارند و نهادهای فرهنگی حکومت نیز به عنوان هماهنگ کننده فرهنگ حوزه و دانشگاه و زمینه ساز جریان آن در بستر اجتماعی از جایگاه ویژه ای در فرهنگ تخصصی کشور برخوردار هستند. بخش سوم و نهایی کتاب نیز به فرهنگ عمومی و تبیین موضوعات مطرح در این بعد از فرهنگ کشور اختصاص دارد. در این قسمت از کتاب سعی شده است علاوه بر شناسایی موضوعات فرهنگ ساز در بستر اجتماعی و عمومی کشور، نهادها و اقشاری که در واقع عناصر و ساختارهای عمومی جامعه قلمداد می شوند و بیشتر مصرف کننده و اشاعه دهنده محصولات فرهنگی هستند از زاویه نگاه حضرت امام (ره) مورد شناسایی و تبیین قرار گیرند.

در ادامه این کار، مجموعه ای با عنوان «منشور فرهنگ از مقام معظم رهبری» نیز تهیه و تنظیم شده است که مبتنی بر روش تحقیق و اسلوب تدوین بیان شده که تبیین موضوعات فرهنگی نظام اسلامی و اهمیت و ویژگی آن ها را بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری، سکاندار فعلی انقلاب اسلامی انجام داده است. تا حد امکان سعی شده روش تحلیل محتوا و تنظیم ساختار منطقی کتاب ها نزدیک به هم باشد. از این رو، مطالعه این 2 منشور و به خصوص مطالعه مقایسه ای آن ها، شناخت روشنی از ارتباط و سنخیت اندیشه های فرهنگی امام و رهبری برای مخاطب حاصل خواهد کرد.

نویسنده معتقد است، چارچوب فکری و نظام اندیشه فرهنگی مقام معظم رهبری، شباهت ها و تطابق های غیر قابل انکاری با نظام فکری فرهنگی حضرت امام (ره) دارد و حتی در برخی از موارد، رهبری فرزانه به عنوان ادامه دهنده راه امام متاثر از مقتضیات زمان و مکان و مسائل مستحدثه و با حفظ چارچوب های کلی به توسعه و تکامل این اندیشه ها پرداخته اند.

به نظر می رسد مقایسه محتوایی این 2 منشور با همه نقص ها و کاستی های موجود، دلیل عینی بر اثبات ادعای فوق خواهد بود؛ غیر از این که مخاطب می تواند با مطالعه هر 2 اثر به شمایی کلی از موقعیت، ماهیت و آرمان های فرهنگی انقلاب اسلامی دست پیدا کند.

نخستین اولویت در مهندسی فرهنگی کل نظام اجتماعی، مهندسی فرهنگ است بنابراین در ابتدای انقلاب اسلامی، تحقق این مهم در صدر توصیه های رهبر کبیر انقلاب اسلامی امام راحل قرار گرفت و در قالب های مختلفی، مثل انقلاب فرهنگی، اسلامی شدن دانشگاه ها، وحدت حوزه و دانشگاه و ... بر ضرورت این کار تاکید شد و در ادامه هم رهبر معظم انقلاب با درایت بالای خود از جوانب مختلف به طرح مباحث بنیادین در امر فرهنگ پرداختند و بارها بر تحقق موضوعاتی مثل اسلامی شدن دانشگاه، بالندگی حوزه های علمیه، رشد فرهنگ عمومی، جنبش نرم افزاری و ... توصیه کرده اند و در آخرین توصیه های خود بر امر خطیر و استراتژیک نظام اسلامی، یعنی مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی نظام اسلامی تاکید داشته اند و تحقق این مهم را از دستگاه های فرهنگ ساز جامعه مطالبه کرده اند.