خاطرات دکتر محمدرضا منصوری

معرفی کتاب

یکی از منابع و مآخذ مورد استفاده در تدوین تاریخ، خاطره های اشخاص است. هر شخصی دارای تجربه فردی است که می تواند آن را در قالب خاطره روایت کند و به نوشتار درآورد. خاطره، وقایع گذشته است که شخص آن را دیده یا شنیده و بخشی از محفوظات ذهن است که چون از برجستگی و ویژگی خاصی برخوردار بوده، شایستگی ثبت و ماندگاری در ذهن را یافته است. خاطره حوادث، رویدادها و حتی سیر عادی زندگی روزمره است که با گذشت زمان، در قسمتی از ذهن جای گرفته و ماندگار شده است و بنا به نیاز شخص قابل یادآوری است. با وجود گذشت زمان طولانی از تاریخ وقایع ، بخشی از وقایع که نقش مهمی در زندگی افراد داشته اند همواره در ذهن زنده اند، گرچه شرح دقیق و کامل آن و میزان یادآوری و ذکر جزئیات در افراد مختلف متفاوت است. برخی، خاطره نویسی را در معنای عام آن، نه تنها یادآوری و نگارش دیده ها، بلکه شنیده ها هم دانسته اند که در آن، علاوه بر زمان و مکان وقوع خاطره، به ارزیابی چگونگی وقوع آن نیز می پردازد. باید توجه داشت که به خاطرات باید با دیده احتیاط نگاه کرد و اصول و معیارهای نقد تاریخی را به دقت در موردشان اجرا کرد و از قابل اعتماد بودن آن ها مطمئن شد.

از پایان قرن هفدهم میلادی، استفاده از خاطرات شخصی گروه های متعدد اجتماعی به عنوان نمونه داده های تاریخی؛ مورد توجه محققان قرار گرفت .در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی، از قرون میانه، سفرنامه نویسی به عنوان شکلی از خاطره نگاری مرسوم بوده و نمونه های بارزی از آن در ادوار گوناگون تاریخی می توان برشمرد. در تاریخ معاصرایران، با توجه به تحولات مهم ، نهضتها و قیام های مردمی علیه استبداد داخلی و استعمار خارجی به خصوص انقلاب اسلامی که این تلاش ها را به ثمر رساند، ثبت وقایع از زبان شاهدان عینی رویدادها حائز اهمیت می باشد.

مرکز اسناد انقلاب اسلامی با توجه به این ضرورت بخشی از فعالیت های خود را به ضبط، تدوین و انتشار خاطرات شخصیت های دخیل در وقایع انقلاب اسلامی اختصاص داده است تا منابع دست اول در اختیار پژوهشگران تاریخ معاصر ایران و تاریخ انقلاب اسلامی قرار گیرد.
انقلاب اسلامی همان گونه که محصول فعالیت های گسترده گروهها و اقشار مختلف جامعه بوده است، باید از زبان افرادی متفاوت و متعدد نیز بازگو شود تا علاوه بر دسترسی جامع تری به جزئیات وقایع ، چگونگی و زوایای گوناگون وقایع نیز پدیدار شوند.