loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

واقعه حره: رویارویی ارزش های دینی و سنت های جاهلی

5 (1)
خرید پیامکی این محصول
جهت خرید پیامکی این محصول، کد محصول، نام و نام خانوادگی، آدرس و کد پستی خود را به شماره زیر ارسال نمایید: کد محصول : 52035 10003022
50,000 45,000 تومان
افزودن به سبد سفارش

معرفی کتاب

اثر حاضر پرداختی پژوهشگرانه به حادثه حره است که بر یک مقدمه و چهار فصل بنیاد دارد.
یکی از حوادث دردناک و دور از دستورهای دینی و سنت پیامبر واقعه حره بود. این واقعه زمانی رخ داد که یزید با همه بی بندوباری ها و دین ستیزی هایش بر مسند حکومت تکیه زده بود و برای استواری حکومتش از هیچ رفتار و کرداری حذر نمی کرد؛ حتی اگر به قیمت شهادت امام حسین(ع) و اصحاب گرامی اش تمام شود.

نویسنده در فصل اول واقعۀ حره را بازگشتی خواسته یا ناخواسته به سنت های جاهلی می داند و معتقد است هر دو سو در این ارتجاع، هرچند نه به یک اندازه، نقش داشته اند. بعد از مستقل بودن یا نبودن واقعیت تاریخ صحبت می کند و به تناسب چهار نظریه را یادآور می شود:
نظریه غیراختیاری بودن تدا اسکاچیل؛ نظریه عدالت خواهی ارسطو؛ ارزشمداری جامعه بر اساس نظر پیتریم سوروکین؛ نظریه ساختار ارزشی چالمرز جانسون.
در آخر پژوهشگر به پیشینه تحقیق و منابع تحقیق اشاره می نماید.

فصل دوم تصویری از مدینه و اوضاع و احوال اجتماعی و سیاسی آن تا زمان واقعه حره است. این تصویر نشان می دهد یهودیان پیش از اسلام، به یثرب نقل مکان کرده بودند و با خدااندیشی و اعتقاد به خدا و وحی مانع رواج بت پرستی در میان اوس و خزرج (اعرابی که از یمن به آن منطقه کوچیده بودند) شدند و گاهی نیز با اویسان و خزرجیان به رقابت و ستیزه برمی خاستند و آنان را به پیامبری تهدید می کردند که ظهور می کند و یهود را در این جنگ و ستیزها یاری میدهد. از همین رو وقتی یثربیان در مکه با پیامبر ملاقات کردند، او را شناختند و به پیامبری اش ایمان آوردند.
در ضمن این تصویر از عرب هایی در یثرب حکایت می کند که در حاشیه قرار داشتند و از لحاظ فکری تحت نفوذ عرب مکه بودند و از همین رو بت پرستی در میان آنان رواج داشت. این تصویر مخاطب را به خواسته اعراب یثربی آگاه می سازد که می خواستند حکومتی بنا نهند تا به این اختلاف های داخلی اوس و خزرج و یهودیان تمامی دهند و بر اعراب مکی سیادت یابند. از این مطلب هم مطلع می کند که بین بنی هاشم و بنی امیه - از اعراب مکی - از زمان دور اختلاف بوده و چون عرب مکی خویشتن را در نژاد از یثربیان والاتر می دانسته، وقتی یثربیان پیامبر را در حمایت خویش می گیرند، به آنان پیغام می دهند که هیچ چیز ناخوشایندتر از جنگ با شما نیست و می خواهند دست از یاری پیامبر بردارند و چون خواسته شان را برآورده نمی سازند، جنگ احد و بدر و خندق را راه می اندازند.
این تصویر باز می نماید که انصار پس از وفات پیامبر به حاشیه رانده شدند و ترس داشتند افرادی مسند حکومت را به دست گیرند که فرزندان و پدرانشان را کشته اند که همین هم شد.
تصویر بعد روی کارآمدن یزید را با همه هرزه گری هایش نشان می دهد که با قیام امام حسین(ع) تقابل علوی عثمانی شکل دیگری یافت. با شهادت امام و برملاشدن نیت های یزید و امویان مردم مدینه به اعتراض پرداختند که البته عبدالله بن زبیر در برانگیختن آنان بی نقش نبود. شخصیت دینی و اجماعی یزید دیگر موضوعی است که پژوهش حاضر تصویر آن را می نماید.

نویسنده فصل سوم را با زمینه های شکل گیری واقعه حره می آغازد. واقعه ای که عرض و خون و مال مردم مدینه را بر سپاه شام حلال کرد. اعزام گروهی از بزرگان مدینه به بارگاه یزید از جمله این زمینه هاست. وقتی ایشان به مدینه بازگشتند به بدگویی از یزید پرداختند و او را از خلافت خلع کرد و امویان مدینه را از شهر بیرون راندند و مردم را به رضا و شورا فراخواندند و افرادی را به فرماندهی برگزیدند. این برخورد و دیگر برخوردهای روایت شده خشم یزید را برانگیخت و سپاهی بزرگ به سرکردگی مسلم بن عقبه به مدینه روان ساخت. البته گوشزد کرد که سه روز مهلت دهید. مردم مدینه تسلیم نشدند و در برابر سپاه مسلم مقاومت کردند. در آخر سپاه مدینه شکست خورد و شامیان به مدینه پا گذاشتند و هر آنچه نباید، کردند. مسلم بعد از همه این اقدام ها دست به کاری زد که مردم مدینه را حقیرتر و زبون تر سازد و آن بیعت گرفتن از آنان بود که بنده و خول (حیوان در ملک کسی) یزید باشند و یزید در خون و مالشان مجاز باشد و به این بهانه بسیاری از افراد را به قتل رساند.

نویسنده آن گاه از کسانی نام می برد که در این جنگ با مردم همراه نشدند، از جمله عبدالله بن عمر، فرزند خلیفه دوم؛ عمرو بن عثمان، فرزند خلیفه سوم؛ محمد بن حنفیه فرزند امام علی(ع)؛ عبدالله بن جعفر؛ علی بن عبدالله بن عباس فرزندزاده عموی پیامبر؛ امام سجاد(ع). البته تأکید می کند که همراه نشدن این افراد لزوماً به معنای آگاهی همه جانبه اینان یا پایبندی شان به بیعت با خلیفه نیست، بلکه هریک به عذر و دلیلی چنین سیاستی اتخاذ کردند.

نویسنده فصل چهارم را به تحلیل و تعلیل واقعه حره براساس داده های فصل پیشین اختصاص داده است. وی بعد از آوردن نظر دکتر راغب السرجانی و علی شیری، مصحح کتاب الفتوح ابن اعثم، تجزیه و تحلیل خویش را چنین دسته بندی می کند:
پایبند نبودن حاکمیت سیاسی به ارزش های دینی در مقابل هویت خواهی دینی مدنی ها؛
حضور و فعالیت عبدالله بن زبیر؛
جوشش خون امام حسین(ع) و تأثیر بازگشت خاندان آن حضرت به مدینه؛
رقابت جبهه مدنی ها با شامی های همدست با امویان که برخلاف عصبه نژادی - قومی و دینی - اسلامی، در پناه عصبه وطنی - ملی جای گرفته بودند.

«برآیند پژوهش» پایان بخش این اثر است که متشکل از سه عنوان فرعی است:
الف) بی رنگ شدن عصبه عربی ب) گروه بندی جدید ج) هویت مدنی - اسلامی.
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
شما هم می توانید گزیده انتخابی خود از کتاب را ثبت کنید.
نام و نام خانوادگی
عنوان
برگزیده
کد امنیتی
محصولات مرتبط
بازدیدهای اخیر شما