یوگا در ایران: بررسی و نقد یوگای رایج در ایران با نظر به منابع اصلی یوگایی

معرفی کتاب

یوگای رایج در ایران، به حکم آنکه نام «یوگا» بر خود دارد، علی الاصول بایستی نسبتی با یوگای کلاسیک (یوگای سنتی و اصیل هندی) داشته باشد. اما وقتی می نگریم، جز تشابهی در ظاهر و در برخی ویژگی های غیر جوهرین، مناسبتی میان این یوگا و آن یوگا نمی یابیم.
با توجه به این حقیقت، و نظر به تفسیرها و تبیین های به غایت متنوعی از این پدیده ارائه می دهند، کاملاً ضرورت دارد تا بدانیم آنچه از یوگا در ایران ارائه می کنند، چیست، ربط و نسبت میان آن با سایر انواع یوگا کدام است، و خود چه تنوعاتی دارد؟ به کجا ره می برد؟ و تا چه حد می توان به آن دل سپرد و دست داد.

رسیدگی به این مسایل از آن جهت اهمیت فزونتری مییابد که اکنون یوگا در مراکز آموزش عالی، وزارت بهداشت و درمان و نیز وزارت آموزش و پرورش جایگاه رسمی پیدا کرده است.
برای نمونه، در دانشگاه تهران، در شمار یکی از واحد های اختیاریِ تربیت بدنی به دانشجویان پیشنهاد میشود.
اما، بر اثر اقبال غیر عالمانه به یوگا و تلفیق گری هایی که در منابع چاپ شده در ایران مشاهده میشود، یوگا در سطح جامعه ایرانی بهگونه ای غیرعلمی رواج پیدا کرده و از این رهگذر می تواند آسیب هایی را متوجه جامعه ما کند.

همچنین از جمله پرسش ها و مسایلی که توجه به آن ضرورت این تحقیق را بیشتر آشکار می کند این است که آیا یوگا، بهشیوهای که در ایران رواج دارد، میتواند تهدیدی برای فرهنگ اسلامی ـ ایرانی باشد، یا خیر؟

این گونه بود که نویسندگان این نوشتار، به مقتضای دغدغه ها و زمینه های پژوهشی خویش، بر آن شدند تا ماهیت، اصالت، و کارکرد یوگای رایج در ایران را وارسی کنند.

این نوشتار، نخستین گام در راه این مهم را با معرفی یوگای کلاسیک با استفاده از منابع اصیل یوگایی، و نیز با نظر به تحقیات ثانوی معتبری که در جهان در باره مکتب یوگا انجام گرفته، برداشته است.

به این منظور، در این نوشتار، ابتدا از پیشینه شکلگیری و سیر تطوّر واژگان یوگا، بحث خواهد شد.
سپس، مفهوم یوگا در متون اصیل هندو بررسی میشود.
مولفان برای این کار، از منابعی، چون، یوگا سوتره پتنجلی و شرح های آن، دائرهالمعارف های ادیان و همچنین، از کتابهای معتبری، چون یوگا، نوشته میرچا الیاده، تاریخ فلسفه شرق و غرب نوشته رادها کریشنان، کتاب بسیار ارزنده و مرجع تاریخ فلسفه هند اثر داسگوپتا، و منابع معتبر دیگری از این دست بهره برده اند.