حرکت اسلامی سودان: تاریخ و اهداف، از آغاز تا کنون

معرفی کتاب

کتاب حاضر مجموعه ای از مقالات، گفتار ها و ترجمه هایی از استاد خسروشاهی است مربوط به سال های پیشین در رابطه با سابقه و تاریخ حرکتهای اسلامی و سیاسی سودان، به ویژه حرکتی که توسط دکتر حسن الترابی در نیم قرن گذشته رهبری شده است.

این کتاب از هفت بخش و دو ضمیمه تشکیل شده است؛ که عناوین آنها عبارتند از:
نگاهی به تاریخ حرکت اسلامی سودان، پرسش ها و پاسخ ها، بیداری اسلامی معاصر، تأسیس جبهه ملی ـ اسلامی، بیداری اسلامی و حکومت های محلی در دنیای عرب، جبهه ملی ـ اسلامی چه میخواهد، گفتگو درباره حرکت اسلامی سودان و دنیای اسلام، مواضع حرکت اسلامی، سودان اسلامی، مسأله جنوب.

بخش اول این کتاب، متن سخنرانی استاد خسروشاهی در سمینار دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وابسته به وزارت امور خارجه است که در سال 1367 در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شده است و نویسنده در آن به مسئله حرکت مهدی سودانی و حرکت اخوان المسلمین در سودان و کودتای نظامی و احزاب آن دوران می پردازد.

بخش دوم پاسخ های استاد به پرسش های دانشجویان و شرکت کنندگان در آن سمینار است که در نشریه ویژه دفتر مطالعات سیاسی در همان سال به چاپ رسیده است.

بخش سوم و چهارم، ترجمه دیدگاه های دکتر حسن الترابی، رهبر حرکت اسلامی، درباره تاریخ پیدایش حرکت اسلامی سودان، علل تأسیس «جبهه ملی اسلامی» و تبیین اهداف این جبهه است.
شیخ ترابی در بخش سوم دوران های: تکوین، پیدایی، کمون نخست، قیام عمومی، مجاهدت و رشد، آشتی و تطور و باروری این حرکت اسلامی را بیان میکند و در ادامه دیدگاه های وی درباره بیداری اسلامی و حکومت های محلی در دنیای عرب می آید. مسائلی چون امت و منطقه در تاریخ اسلام، امت و حکومت محلی در اروپا، رهآورد فقهی جنبشی بیداری، تشکیلات توحیدی بیداری میان وحدت گرایی و حل گرایی و روش ایجاد وحدت و میهن عربی از جمله مسائلی است که در این بخش بیان میشود.

در بخش چهارم هم ترجمه کامل بیانیه جبهه ملی ـ اسلامی و مشکلات عملی فعالیت آن آورده شده است.

بخش پنجم کتاب، ترجمه گفتگو هایی از شیخ حسن الترابی درباره رابطه حرکت اسلامی سودان با دنیای اسلام و انقلاب اسلامی ایران است و وی به 26 سئوال در این زمینه پاسخ میدهد. این بخش تلفیق چند مصاحبه وی با روزنامه «السفیر» بیروت، مجله «نیوزویک» آمریکا و روزنامه «القدس» چاپ لندن و هفته نامه «البلاد» ارگان حزبالله لبنان است.

بخش ششم، مواضع کلی حرکت اسلامی سودان در گفتگویی دیگر با شیخ حسن الترابی تبیین میشود و هفته نامه «المحرر» (چاپ پاریس)، طی مصاحبه ای با رهبر حرکت ملی ـ اسلامی سودان، موضوعات مختلفی از جمله موقعیت جنبش اسلامی در سودان را مورد بحث قرار میدهد.

در بخش هفتم، نمونه هایی از مقالات استاد خسروشاهی درباره سودان و مسأله جنوب می آید که مربوط به دو سه دهه پیش است که در مطبوعات وقت نیز منتشر شده است و از لحاظ تاریخی دارای اهمیت است.

در بخش ضمائم، هم دو مطلب تحت عنوان: «اشتاینر، مزدور استعمار در قاره سیاه» و «سازش با شورشیان جنوبی» ضمیمه شده است.