loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

شرح و تعلیقه صدر المتالهین بر الهیات شفا - جلد دوم

چاپ تمام شده ؛ درصورت چاپ مجدد به من اطلاع بده notify me

معرفی کتاب

یکی از متفکرانی که شرح و تعلیقه بر الهیات شفا نوشته حکیم ملاصدرا است. غرض اصلی ملاصدرا در این تعلیقات توضیح عبارات شفا و تبیین نظر ابن سینا بوده و چون شفا یک کتاب آموزشی در سطح عالی بوده، وی سعی کرده است این اثر ارزشمند را برای طالبان علم الهی در همان سطح، قابل استفاده تر کند. بدین جهت تعلیقات او نیز دقیقاً دارای خصوصیات یک اثر آموزشی است.

جلد دوم این کتاب در ادامه جلد اول بوده و مشتمل بر سه مقاله است که به بحث های زیر می پردازد:

مقاله چهارم: این مقاله که در سه فصل است در بیان اموریست که به اعتباری عارض «موجود بما هو موجود» می شوند مثل متقدم و متأخر، حادث و قدیم، تام و ناقص و ... .

فصل اول در بیان متقدم و متأخر و حدوث است با نقل کلام سهروردی و نقد آن و اقسام آنها.

در فصل دوم، قوه و فعل و معانی و اقسام آن ها، قدرت و اثبات این موضوع که هر متکونی دارای ماده است بحث می شود.

فصل سوم، در باب تام و ناقص و فوق التمام و کل و جمیع است. صدرا در آخر این فصل به ابن سینا ایراد گرفته است که در الهیات نباید از این امور به تفصیل سخن گفت و از مسائل مهم غفلت کرد.

مقاله پنجم: این مقاله که در نُه فصل تنظیم شده است در باب وجود کلیات و احوال ماهیات بحث می کند. ملاصدرا ابتدا در هفت اصل، کلیاتی در باب ماهیت بیان کرده، آنگاه به شرح عبارات ابن سینا در ذیل فصول متن پرداخته است.

فصل اول در امور عامه و چگونگی وجود آنهاست. کلی و جزیی و اقسام آنها، اصناف صفات عارض ماهیت و چگونگی اتصاف و عروض، معنای ماهیت و اعتبارات و حیثیات مختلف آن با نقل و نقد نظریات مختلف در قالب شرح متن توضیح داده شده است.

فصل دوم در بیان چگونگی لحوق کلیت به طبایع کلی و فرق بین کل و جزء و کلی و جزئی است. اقسام کلی یعنی طبیعی و منطقی و عقلی و احکام آنان از جمله مباحث مطرح شده در این فصل است.

فصل سوم در بیان جنس و احکام آن و فرق بین جنس و ماده است.

فصل چهارم در بیان چگونگی دخول معانی خارج از جنس بر طبیعت جنس و فرق بین فصول ذاتی و غیرذاتی است. شرائط و قوانین دهگانه فصل مناط شناخت فصول ذاتی و مقسمات عرضی و حمل هوهو از جمله مسائلی است که در این فصل مورد توجه قرار گرفته است.

فصل پنجم در باب نوع و مباحث مربوط به آن است.

فصل ششم در باب معرفت فصل و وجود آن است.

فصل هفتم در بیان مناسبت حدّ و محدود است.

فصل هشتم در باب حدّ است.

فصل نهم در بیان مناسبت حدّ و اجزاء آنست.

مقاله ششم: این مقاله که در شش فصل است در باب معرفت علل و احوال آنها بحث می کند.

فصل اول در بیان اقسام علل و تعریف و احوال آنهاست. کیفیت فاعلیت فاعل، تأثیر فاعل در وجود شیء است نه حدوث آن، و اینکه معلول در حدوث و بقاء نیازمند علت است در این فصل مورد بحث قرار گرفته است.

فصل دوم در بیان این مطلبست که هر علّتی همراه معلول خویشست و نیز تحقیق در فاعلیت فاعل است. کیفیت ارتباط حادث به قدیم و شرح اشکال و پاسخ آن، از موضوعات مهم این فصل است که ملاصدرا حل مشکل را به نظریه خود در مورد حرکت جوهری و به کتب خود ارجاع کرده است. ابداع و تکوین و حدوث ذاتی از دیگر مطالب این فصل است.

فصل سوم در بیان مناسبت بین علل فاعلی و معلولات آنهاست. ذکر چند بحث مهم و نقد نظر فخر رازی و بیان اقسام فاعل از جمله مباحث این فصل است.

فصل چهارم در باب سایر علل است یعنی علت مادی, صوری و غایی. مفاهیم و اصطلاحات ماده، هیولی، عنصر، اسطقس، موضوع، صورت، هر متحرک محرک دارد، اعتراضات امام فخررازی بر ابن سینا و پاسخ آنها و مناسبات علل چهارگانه از جمله عناوین مطرح شده در این فصل است.

فصل پنجم در اثبات غایت و حل شکوکی که برای ابطال آن ایراد شده است. فرق بین غایت و ضروری و تبیین جهاتی که بموجب آنها غایت بر سایر علل تقدم یا از آنها تاخر دارد از دیگر مباحث این فصل است. ملاصدرا در توضیح علت تفصیل مطلب در اینجا می گوید: این مباحث به الهیات مربوط است و نباید به بخش های دیگر مثل طبیعیات، یا به علوم جزیی ارجاع داده شود و در واقع ضمن تایید صریح روش خود, از ابن سینا که چنین مباحثی را در طبیعیات آورده, انتقاد کرده است. وی در این مبحث مهم نیز به اسفار اشاره می کند. مسئله خیر و شر, دفع شکوک در باب غایت، تقسیم دیگری از شیئیت، اقسام غایت، فرق بین غایت و خیر، جود، فرق بین جود و خیر از دیگر مباحث این فصل است.

ملاصدرا در پایان به توضیح این مطلب پرداخته است که غایت، افضل اجزاء فلسفه اولی است.
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
شما هم می توانید گزیده انتخابی خود از کتاب را ثبت کنید.
نام و نام خانوادگی
عنوان
برگزیده
کد امنیتی
محصولات مرتبط
بازدیدهای اخیر شما