مبانی رفتار اخلاقی و حقوقی دولت ها در اسلام

معرفی کتاب

کتاب «مبانی رفتار اخلاقی و حقوقی دولت ها در اسلام» کوشیده است تا تبیین نماید:

رعایت اصول و قواعد اخلاقی و حقوقی جز آرمان ها و آرزو های مشترک همه انسان ها در طول تاریخ حیات بشر بوده است.
انبیا و اولیاء و به تبع آنان؛ اندیشمندان و فیلسوفان جهان در گسترش اصول اخلاقی و تبیین مباحث حقوقی سهم بسزائی داشته اند. از میان ادیان الهی شریعت اسلام با نگاهی فراگیر نظام حقوقی – اخلاقی منسجم و هم آهنگ با فطرت و طبیعت انسان ها را ترسیم نموده است؛ و همگان را به رعایت اخلاق و مقررات دینی در مناسبات انسانی و اجتماعی فراخوانده است. دولت­ ها اصلی ترین اعضای جامعه جهانی مانند اشخاص حقیقی در تعامل و ارتباط با یک­دیگر هستند و از همین روست که باور های دینی دولت ها در شکل گیری رفتار های آنان تأثیر دارد.

اسلام به عنوان مکتب توحیدی دارای نظام اخلاقی و حقوقی است؛ آموزه ­های دینی اسلام که از منبع وحی منبعث شده اند رفتار های افراد و دولت­ ها را سامان داده است. وفای به عهد و پایبندی به قرارداد های نوشته و نانوشته مبنای نظم اجتماع و نظام بین المللی است؛ قرآن و سنت مهمترین منبعی است که همگان را به التزام به به قرارداد های منعقد شده میان دولت ها امر فرموده است. از میان قواعد و مقررات بین المللی منع توسل به زور و جلوگیری از برافروختن آتش جنگ از اهمیت بیشتری برخوردند. اسلام مخالف جنگ است؛ و منادی سِلم و صلح و همزیستی برای همه بشریت و امنیت بین المللی باشد و از آنجاکه صلح در پرتو عدالت استقرار می یابد؛ رفتار عادلانه از اهداف دولت اسلامی است.

اصل در روابط دولت ها مبتنی بر صلح است، و برای جلوگیری از بروز جنگ و خشونت با گفتگو و مدد جستن از راه حلّ های حقوقی و سیاسی اختلاف ها را برطرف نموده تا هرچه سریعتر اختلاف ها خاتمه یافته ریشه منازعات قطع گردد؛ و انسانها در فضای صلح و صفا، عدالت، مهرورزی بر سراسر عالم رشد نمایند. اما در صورت بروز اختلاف میان دولت ها و وقوع جنگ، قواعد بشر دوستانه باید در طول جنگ رعایت شود و نباید جنگ بهانه ای برای چشم پوشی از اصول اخلاقی و حقوقی شود.