آیا رسانه های اجتماعی تهدیدی برای دموکراسی هستند؟

معرفی کتاب

هنگامی که شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، توئیتر و گوگل بنا گذاشته شدند چنین برداشتی در اذهان ایجاد شد که قرار است این منابع اطلاعاتی نوظهور به عنوان منابع خوب اطلاعاتی با ارائه اخبار درست و غیرجعلی افکار عمومی را به سمت حقیقت سوق دهند، اما نه تنها این گونه نشد بلکه حالا شاهد روندی هستیم که در آن شبکه های اجتماعی بیشتر بر پایه اخبار جعلی، حمایت از قدرتمندان و بی اعتمادی می چرخد.

پژواک مدیریت شده شبکه های اجتماعی تعصبات ذاتی مردم را تشدید می کند و فرصت ها برای مباحثه سالم را از بین می برد. آثار این امر در دنیای واقعی پدیدار می شود، چرا که دو قطبی سیاسی را تشدید و توانایی رهبران برای برقراری فضایی آرامبخش و امن را فرسوده می کند. به طریق مشابه، نفرت پراکنی، جذب تروریست و اذیت و آزار نژادی و جنسی که خانه امنی در اینترنت یافته اند می تواند به خشونت در دنیای حقیقی منجر شود.

اما به دشواری می توان گفت که شبکه های اجتماعی نخستین انقلاب ارتباطی در به چالش کشیدن نظام های سیاسی هستند. مطبوعات چاپی، رادیو و تلویزیون همگی در زمانه خود چنین هرج و مرجی ایجاد کردند. اما حتی در به اصطلاح آزادترین کشورها نیز به تدریج تنظیم شدند. اینک دولت ها به این فکر افتاده اند که چطور شبکه های اجتماعی را ملزم به رعایت همان قوانین شفافیت، پاسخگویی و مالیات پردازی به عنوان رسانه های متعارف کنند.

آنچه در گزارش پیش رو مشاهده خواهید کرد تبیین و تحلیل این چالش عمومی در دنیای معاصر است. پژوهشگران این گزارش اذعان می کنند که امروزه رسانه های اجتماعی نقش یک تسریع گر و یک زمینۀ محتوایی و کانال توزیع را در ارتباط با دروغ پراکنی مجازی و اطلاع رسانی کذب ایفا می کنند. این دو نوع محتوا توسط بازیگران دولتی و خصوصی تهیه و منتشر می شوند که این امر در بسیاری از موارد با بهره گیری از ربات ها انجام می گیرد. هر نوع از این محتواها تهدیدات بارزی را متوجه گفتمان عمومی می کند. آنها سِیلی از واقعیات چندگانه و متناقض را به سمت عموم مردم سرازیر می کنند و نبودِ اجماع نظر دربارۀ واقعیات، حقایق، و شواهد و قراین را تشدید می کنند.

گرچه این تحقیق برای جامعه و دولتمردان آمریکا تهیه شده است اما با توجه به اینکه شبکه های اجتماعی بدون مرز بوده و همه دولت ها با هر ایده و مسلکی با این چالش رو به رو هستند لذا مطالعه آن حتما برای مسئولین ارشد نظام جمهوری اسلامی مفید خواهد بود.