ایمان و تعقل: زبان دینی و ایمان گرایی فیلیپس در آینه ویتگنشتاین
سال نشر : 1398
تعداد صفحات : 452
خرید پیامکی این محصول
جهت خرید پیامکی این محصول، کد محصول، نام و نام خانوادگی، آدرس و کد پستی خود را به شماره زیر ارسال نمایید:
کد محصول : 79091
10003022
معرفی کتاب
اندیشه اصلی ویتگنشتاین در «رساله منطقی- فلسفی» این است که زبان، تصویری منطقی از جهان ارائه می کند. زبان یک ماهیت مشترک دارد و وظیفه آن، تنها تصویر واقع است و نمی تواند به فراسوی واقعیّت برسد. بدین سان، متافیزیک، اخلاق، دین و زیبایی شناسی را فراتر از حدّ زبان می دانست، به گونه ای که بحث و یا حتّی اندیشه دربارة آن ها بی معناست.پس باید درباره این امور خاموش ماند. نه به این دلیل که نامعقول و مُحال اند، بلکه به این دلیل که فراسویِ دسترس زبان قرار دارند. این امور تماماً به حوزة امور ناگفتنی، امّا نشان دادنی تعلق دارند و فرد خود باید این امور رازورزانه را احساس کند و به کار بندد. این نظرگاه در اندیشة ویتگنشتاین متأخّر نیز بسط می یابد.
ویتگنشتاین در دورة دوّم حیات فلسفی خود، با توجّه به کاربرد کلمات برای شناخت معنای آن ها و با تأکید بر تنوّع کاربردهای زبان و کثرت بازی های زبانی، معتقد است که بازی های زبانی از نحوه های زندگی گوناگون نشأت می گیرند و هر نحوه ای از زندگی دارای زبان خاصّ خود است. گفتار دینی هم یک بازی مستقل با زبانی یکتاست که در نحوه ای از زندگی حکّ شده است و قواعد و منطق خاصّ خود را دارد. بنابراین، مفاهیم و گزاره های دینی در درون بازی زبانی دین معنا می یابد و زبان دینی فقط برای کسانی که در نحوة زندگی دینی شرکت دارند، قابل فهم است. از نظر ویتگنشتاین، کاربرد زبان در بیان باورهای دینی، به هیچ وجه، شباهتی با کاربرد آن در اظهار امر واقع ندارد.
باور دینی، گونه ای زیستن یا طریقه ای برای ارزیابی زندگی است؛ تعهّدی شورمندانه و تزلزل ناپذیر است که کلّ زندگی فرد را نظم و نَسَق می بخشد و مبتنی بر شواهد و دلایل نیست. دین، فلسفه و علم مشغله هایی کاملاً متفاوت است و دربارة هیچ یک نباید با معیارهای دیگری حکم کرد، بلکه مدّعیات هر زبان را باید با معیارهای حاکم بر خود آن سنجید و معیارهای درونی هر زبان نسبت به انتقادات خارجی آسیب ناپذیر است. به عبارت دیگر، هرگز نباید نحوة گفتار دینی را با نحوه های گفتار دیگر مقایسه کرد و از این حیث با باورهای غیردینی، قیاس ناپذیر است. از این رو، نه از جانب علم و فلسفه مددی می یابد و نه هرگز گزندی می بیند، بلکه فقط از حیات دینی ارتزاق می کند.
هر چند ممکن است اندیشة متأخّر ویتگنشتاین آشکارا ایمان گرایانه نباشد، با این وجود تأکید وی بر کُنش دینی و نقش باورهای دینی در زندگی، بی رغبتی او به براهین علمی و فلسفی در باب دین، و تأکید بیش از اندازه بر قیاس ناپذیری باور دینی با باورهای علمی و فلسفی و مخالفت با نظرورزی در حوزة گفتار دینی، مناسبِ تفسیر ایمان گرایانه است. این دیدگاه که عموماً به «ایمان گرایی ویتگنشتاینی» شهرت یافته است، در واقع مربوط به تفاسیری است که شاگردان وی به ویژه دیویی زد. فیلیپس از سخنان او دارند. آنان بر تفاسیری از ایمان گرایی تأکید کردند که بر اساس آن ها باور دینی، بی دلیل و جست وجوی دلایل عقلی برای آن گمراه کننده و بی معناست.
فیلیپس با توجه به اندیشه های ویتگنشتاین متأخّر نگاهی به ماهیّت زبان دینی دارد که برداشتی ناواقع گرایانه از باورهای دینی را رقم می زند و او را به عنوان یکی از حامیان نظریۀ ناشناخت گرایی در فلسفۀ دین معرفی می کند و رهیافتی از ایمان گرایی را از آنِ او می سازد. بر اساس تفسیر ایمان گرایانۀ فیلیپس از آرای ویتگنشتاین، دین نحوه ای از زندگی است و گفتار دینی یک بازی زبانی مستقل محسوب می شود، لذا بی معناست که هر نوع توجیه یا دفاع را خواستار شود. بر اساس این دیدگاه از بازی زبانی دین، هنگامی گفتار دینی معقول و قابل فهم است که در مفاهیم خاصّ خود ارزیابی و داوری شود؛ زیرا معنای یک مفهوم از یک بازی زبانی به بازی زبانی دیگر فرق می کند و فرد برای فهم زبان دینی باید مفاهیم دینی را از درون بازی زبانی دین درک کند.
بنابراین، معنای الفاظ دینی وابسته به نقش آن ها در بازی زبانی یا نحوة زندگی است. برداشت فیلیپس به ناواقع گرایی در فلسفۀ دین مشهور است که از لوازم آن، طرد دیدگاه دینی سنّتی در مورد مفاهیم دینی و تفسیری غیرشناخت گرایانه از مفاهیم و باورهای دینی است. مؤلّف در کتاب حاضر در صدد است تا با روش توصیفی- تحلیلی، ایمان گرایی ویتگنشتاینی را در آینۀ زبان دینی فیلیپس، تبیین و بررسی کند.
-
زبان کتابفارسی
-
سال نشر1398
-
چاپ جاری1
-
تاریخ اولین چاپ1398
-
شمارگان400
-
نوع جلدجلد سخت
-
قطعرقعی
-
تعداد صفحات452
-
ناشر
-
نویسنده
-
وزن615
-
تاریخ ثبت اطلاعاتسهشنبه 8 بهمن 1398
-
شناسه79091
-
دسته بندی :
محصولات مرتبط