فضیلت کناره گرفتن: هنر خویشتن داری در عصر افراط

معرفی کتاب

کتاب «فضیلت کناره گرفتن»، نوشته‌ سوِند برینکمن، به همت نشر ترجمان به چاپ رسیده است. سوند برینکمن استاد روان‌ شناسی دانشگاه آلبورگ دانمارک است. او به ‌طور خاص، به مطالعات بین رشته ‌ای میان فلسفه، اخلاق و روان ‌شناسی علاقه ‌مند است و تحقیقات کیفی متعددی را در این زمینه پیش برده. برینکمن همچنین استاد مدعو دانشگاه نیو اسکول نیویورک، دانشگاه لندن و دانشگاه کاتولیکای میلان بوده است. این نویسنده علاوه بر تدریس در دانشگاه، شخصیتی رسانه ‌ای نیز است و در مجله‌ دانمارکی پُلیتیکن یادداشت و معرفی کتاب می ‌نویسد.
برینکمن تا به ‌امروز بیش از ده جلد کتاب نوشته است که سه‌ تا از آن‌ ها بازتاب بین‌ المللی گسترده ‌ای پیدا کرده ‌اند. این سه ‌گانه، «محکم بایست»، «ایستگاه ‌ها» و «فضیلت کناره گرفتن»، تلاشی بوده است برای مقابله با استدلال ‌های رایج در کتاب ‌های پرخواننده‌ خودیاری. به این سبب گاهی او را نویسنده ‌ای ضد خودیاری دانسته‌ اند که کوشیده است با بیانی ساده، برخی از اصلی ‌ترین محورهای کتاب‌ های خودیاری را نقد کند. به همین دلیل، نثر او خالی از بازی‌ های زبانی پیچیده است و اگر چه خواننده را به تحقیقات درجه یک و آثار ادبی و فلسفی کلاسیک ارجاع می‌ دهد، تلاش می‌ کند انتقادات خود را بی ‌پرده و صریح مطرح کند.

نویسنده‌ «کتاب فضیلت کناره گرفتن» می ‌گوید: کل این کتاب درباره‌ هنر خویشتن‌ داری و ارزش کناره ‌گرفتن است. در آن ادعا می‌ کنم که در سطح جمعی، برای همه‌ ملت‌ ها، و علی ‌الخصوص برای ثروتمندترین کشورها، ضروری است که در این هنر مهارت پیدا کنند، البته اگر می‌ خواهیم که در بحران ‌های امروز و آتی عملکرد بهتری از خودمان نشان دهیم. همچنین اعتقاد دارم که در سطح فردی، به ‌خودی ‌خود، برای تک ‌تک ما ارزشمند است که هنرِ قناعت کردن را بیاموزیم، به جای آنکه هر لحظه و هر جا بیشترین ‌ها را بخواهیم. این کتاب از یک ضرورت به یک فضیلت می‌ رسد و همدلانه از چیزی دفاع می‌ کند که شاید امروزه شیوه‌ ای منسوخ برای فکر کردن به زندگی به نظر برسد. به علاوه، این کتاب در مقایسه با نوشته ‌های قبلی ‌ام، «محکم بایست» و «ایستگاه‌ ها»، سویه‌ های سیاسی بیشتری دارد، هر چند همچنان بر موضوعات اخلاقی و وجودی ‌ای تمرکز می‌ کند که علی ‌الظاهر این روزها مردم را به ‌طور روزافزونی دل‌ مشغول خود کرده است.

«محکم بایست» جنونِ توسعه‌ شخصی را نقد می ‌کند و «ایستگاه‌ ها» در جست‌ و جوی بنیادهای اخلاقی‌ ای است که بر مبنای آن‌ ها ارزش دارد که محکم بایستیم. در «فضیلت کناره گرفتن»، درباره‌ شیوه‌ هایی از زندگی بحث می‌ کنم که برای جامعه، به مثابه یک کل، امکان تمرکز کردن بر چنین ارزش‌ هایی را فراهم می‌ کند. بدین ترتیب، «فضیلت کناره گرفتن» هم در پیوند با کتاب‌ های قبلی‌ ام است. برای اینکه بتوانی بر سر چیزی محکم بایستی، باید از چیزهای دیگر کناره بگیری. شاید این کار برایمان آسان نباشد، اما به‌ هر‌حال ضرورتی وجودی، اخلاقی و روان‌ شناختی است.