بانوی اندلس

معرفی کتاب

کتاب «بانوی اندلس»؛ پژوهشی مستند و بدیع پیرامون شخصیت و زادگاه مادر گرامی امام علی‌ بن‌ موسی‌ الرضا و فاطمه معصومه سلام‌ الله‌ علیهما تألیف حجت الاسلام و المسلمین حاج سید محمدصادق مصباح موسوی، اثری است که مؤلف در طول هفت سال تحقیق و بررسی اکثر کتب مربوط به تاریخ و سیره امام رضا علیه‌ السّلام‌ دربارۀ مادر بزرگوار آن حضرت به رشته قلم درآورده است.

آنچه بین همه ما مشهور است، این است که حَمیده خاتون، مادر حضرت امام کاظم علیه‌ السّلام، در بازار برده‌ فروشان مدینه با بانویی سراسر نور و فضیلت مواجه می‌ شود. آن بانو با پرداخت مبلغ قابل توجهی او را آزاد کرده و به خانه می‌ آورد.

مادر حضرت امام کاظم علیه‌ السّلام چنان شیفتۀ ادب، اخلاق، تواضع، فروتنی، عقل، درایت، تقوا و عبادت‌ های بی‌ وقفه او می‌ گردد که از فرزندش می‌ خواهد او را به‌ همسری خویش برگزیند و به مراقبت و نگهداری حرمتش توصیه‌ ها نموده و متذکر می‌ گردد که «من یقین دارم او می‌ تواند در مقام همسری تو، سعادت حمل و ولادت فرزند پاک و طاهری را داشته باشد که حجّت خداوند پس از تو در روی زمین باشد.»

ازدواج امام موسی‌ بن‌ جعفر (ع) با آن بانوی شریفه، دو ثمره پرارزش و دو گوهر گرانبها داشت: یکی وجود نازنین امام هشتم علی‌ بن‌ موسی‌ الرضا (ع) و دیگری خواهر گرامی ‌ایشان حضرت فاطمه معصومه (س) که مایۀ‌ هدایت و دلالت امت اسلام بوده‌ اند و در قلب و جان انسان‌ های عاشق و شیفته امامت و ولایت جای گرفته‌ اند.

این اثر در خصوص زندگانی مادر گرامی‌ امام رضا علیه‌ السّلام، بانو«خَیْزُرَانُ‌ المُرْسِیَّه» نگاشته شده است؛ اما به فراخور حال،‌ احساس ضرورت نموده تا به مختصری از فتوحات و تاریخ سیاسی اسلام در جنوب غربی اروپا اشاره‌ ای کند تا پیش‌ زمینه‌ ای را که موجب انتقال این بانوی ارجمند از اسپانیا و از غرب دریای مدیترانه به سواحلِ آفریقا و از آنجا به دریای سرخ و در پایان به مدینه منورّه انجامید، فراهم آورد.

همچنین در این اثر سعی شده تا همزمان با طرح مسائل روایی و تاریخی، به بسیاری از شبهات اعتقادی از جمله «فلسفه جهاد اسلامی،‌ علت تعدد زوجات امامان، چگونگی تکلّم فرزند در رحم مادر، قداست و طهارت محض مادران ائمه» و دیگر موارد، پاسخ اجمالی داده شود.

از دیگر ویژگی‌ های این اثر بررسی بسیاری از کتب مرتبط با سیره و زندگانی والده گرامی امام رضا (ع) است که ذیل عنوان «گوشه‌ ای از فضائل بانو» بیان شده است.