جنبش نرم‌ افزاری و تحول علمی فرهنگی

معرفی کتاب

در این کتاب دو مقوله مهم یعنی علم و فرهنگ با یکدیگر ارتباط یافته اند. جنبش نرم افزاری ـ حداقل در اصطلاح سال های اخیر ـ ایجاد تحرک علمی در جامعه را هدف گرفته است و تحول فرهنگی، دگرگونی در باورها، ارزش ها، رفتارها، نمادها و در یک کلمه، «تعالی فرهنگی» را با تغییر در هنجارهای جامعه بر محور پرستش همه جانبه خدای متعال، دنبال می کند.

در این کتاب اولاً «چیستی و چرایی» جنبش نرم افزاری به تفصیل مورد توجه قرار گرفته است. ثانیاً «معنا و گستره تحول علمی و فرهنگی» مشخص شده است. ثالثاً «ارتباط و وابستگی تحول علمی و فرهنگی» با «جنبش نرم افزاری» مورد بررسی قرار گرفته است. در عین حال سعی شده است محوریت موضوع «جنبش نرم افزاری» در فرآیند پژوهش حفظ شود.

این اثر ارزشمند در چهار فصل تنظیم شده است: در فصل اول، «مفهوم شناسی جنبش نرم افزاری» انجام گرفته است. برای این منظور کلیدواژه های مربوط به این بحث به تفکیک، تعریف و در نهایت نظام نرم افزارها در قالب نظام مفاهیم «بنیادی، تخصصی و عمومی» تبیین شده اند. در فصل دوم، «هدف شناسی جنبش نرم افزاری» مورد دقت قرار گرفته است و به اهدافی همانند تحول فرهنگی، مهندسی تمدن اسلامی، ساماندهی تولید، توزیع و بهره وری علم و نیز طراحی شبکه مدیریت تحقیقات و بانک جامع اطلاعات توجه شده است.

در فصل سوم، «گستره شناسی جنبش نرم افزاری» صورت گرفته است. در این رابطه، گستره موضوع از زوایای مهمی ـ همانند معرفت شناسی علم؛ روش شناسی علم و جامعه شناسی علم ـ مطالعه شده است. در هر یک از این محورها نیز دیدگاه های مهم، طرح و تفاوت گستره جنبش نرم افزاری مبتنی بر هر یک تبیین شده است. در فصل چهارم، «چرایی جنبش نرم افزاری» از زوایای گوناگون مورد دقت قرار گرفته است.

هرچند ضرورت اجمالی موضوع، در همان فصل اول برای خواننده فرهیخته، مبرهن می شود، اما بررسی جامع، تنها مبتنی بر گستره تبیین شده، امکان پذیر بود. لذا در این فصل، توفیق حاصل شد که از زوایای «ملّی، جهانی و تاریخی»، مسئله ضرورت و چرایی جنبش علمی را مورد واکاوی قرار دهیم تا نخبگان و تحصیل کردگان جامعه با انگیزه شفاف تر، موضوع را دنبال کنند.