loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

لوح فشرده مجموعه درس گفتارهای سینمایی 1: فیلم فارسی (1357 - 1327)

رویکردی بر مبنای ساختارگرایی و نگره ژانر به تاریخ سینمای ایران

ناموجود، به من اطلاع بده notify me

«فیلمفارسی» نخستین محصول از مجموعه ویدئویی درس گفتارهای سینمایی انتشارات ساقی به روایت سید حسن حسینی است. این محصول در قالب 4 دی وی دی و به مدت 1070 دقیقه آماده شده است. همچنین جزوه مکتوبی با عنوان «سالشمار فیلمفارسی» به دی وی دی ها ضمیمه شده است.

مباحثی که تاکنون در ارتباط با فیلمفارسی ارائه شده عمدتاً رویکردهایی تاریخ نگارانه دارد. در میان پژوهش های سینمایی کمتر اثری را سراغ داریم که به تحلیل جدی فیلمفارسی به عنوان جریان اصلی سینمای ایران تا مقطع سال 57 پرداخته باشد.

مجموعه درس گفتارهای سینمایی انتشارات ساقی دربرگیرنده محصولاتی در حوزه مطالعات سینمایی است که با فرمت دی وی دی ویدئو عرضه می شود. «فیلمفارسی» نخستین قسمت از این مجموعه آموزشی است.

بخشی از مقدمه ای که سید حسن حسینی برای این مجموعه نوشته است به شرح ذیل است:

فیلم های جریان اصلی سینمای ایران طی سه دهه (57-1327) در زمان نمایششان در نوشته های غالب منتقدان بازتابی جز تمسخر و ناسزاگویی نیافته اند. بیشتر منتقدان آن دوران کوشیده اند تا با زدن برچسب «فیلمفارسی» بر این آثار، از بررسی جدی این پدیده طفره روند. تلاش های سالیان اخیر در این زمینه، رویکردهای صرفاً تقویمی و رویدادشمارانه که به اشتباه یا مسامحه تاریخ نگاریشان می نامیم هم گرهی از این معضل تاریخی نگشوده اند و این همه در حالی است که «فیلمفارسی» هم به عنوان سندی از فرهنگ عامه واجد اهمیتی انکارناپذیر در هر گونه مطالعه ی جامعه (و مردم) شناسانه ی آن دوران است و هم به عنوان ادامه ی طبیعی سنت روایت شفاهی تاثیری به همان اندازه مهم بر جنبه های مختلف فیلم (و سریال) سازی امروز ما بر جا نهاده است.

بی توجهی عمومی منتقدان ایرانی به واکاوی وجوه گوناگون این پدیده، بیش از آنکه عدم قابلیت «فیلمفارسی» برای نقد جدی را به نمایش گذارد، از واقعیتی تلخ یعنی ناکارآمدی نظام نقد فیلم ایران در بررسی سینمای عامه پسند بومی پرده برمی دارد.

هدف اصلی از ارائه این مجموعه، ارائه ی الگوهایی برای خوانش این پدیده با روش های نقد فیلم امروز بود. ابزار انتقادی که در این محصول از آنها بهره گرفته ام، گذشته از تکیه ی چند ساله ام به دستاوردهای دانش پدیدارشناسی، نظریه ی ژانر (خصوصاً دستاوردهای جدید این نظریه پردازی ها در مورد ژانرهای ملودرام و موزیکال)، نظریه های رایج در مورد فیلم عامه پسند و سینمای ملی، نظریه ی بوطیقای تاریخی و نظریه ی Camp بوده است.