حدادعادل: مرحوم منذر، تشیع فردوسی را اثبات کرد

دکتر حدادعادل در مراسم نکوداشت مقام علمی مرحوم منذر که عصر سه‌شنبه، 9اسفند برگزار شد، با اشاره به کتاب «بوسه بر خاک پی حیدر» مرحوم منذر گفت: او در این کتاب چهره حقیقی فردوسی را معرفی می‌کند و در حقیقت، قدر او را می‌شناسد و حق او را ادا و دینداری و تشیع و ولایتمداری فردوسی را بر اساس ادبیات شاهنامه به نحوی پاکیزه اثبات می‌کند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم نکوداشت مقام علمی مرحوم حجت‌الاسلام علی ابوالحسنی (منذر)، محقق تاریخ اسلام و تاریخ معاصر ایران که هفته گذشته بر اثر عارضه قلبی درگذشت، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

این مراسم با حضور دکتر علی اکبر ولایتی، دکتر غلامعلی حدادعادل، دکتر علی‌اکبر رشاد، دکتر رضا داوری اردکانی، خانواده و همچنین جمعی از شاگردان و دوستان وی برگزار شد.

حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رییس کمیسیون فرهنگی مجلس، در این برنامه با ابراز تاسف از فقدان این محقق بزرگ، با اشاره به برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های مرحوم منذر گفت: با انتشار آثار مرحوم منذر، در طول 3 دهه بعد از انقلاب به تدریج با چهره جدیدی در عالم روحانیت آشنا شدیم که از جمله مهم‌ترین و بارزترین ویژگی‌های وی، پرکاری او بود، به‌گونه‌ای که دست‌کم سالی یک کتاب از او به اهل تحقیق عرضه می‌شد.

وی دومین ویژگی مهم مرحوم ابوالحسنی را کم‌ادعایی و بی‌توجهی او به شهرت دانست و افزود: او با نام «ع.منذر» کار می‌کرد، یعنی یک عنوان کوتاه را برگزیده بود و بدون هیچ تبلیغات و تشریفاتی، اخلاص خود را در دوری از تبلیغات و هیاهو به ظهور می‌رساند. کمتر کسی به یاد دارد که او در جایی خود را مطرح کرده یا تقاضا و تمنایی برای خودش داشته باشد.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، سومین ویژگی قابل توجه در مرحوم ابوالحسنی را تنوع و وسعت میدان مطالعات و تحقیقات او دانست و گفت: اگر کسی به فهرست کارهای او مراجعه کند، خواهد دید که از مفاهیم اخلاقیِ اسلامی گرفته تا معارف اسلامی و همچنین موضوع تاریخ و ادبیات و بسیاری از مسایل دیگر، در حوزه تحقیقات وی قرار داشتند.

حدادعادل همچنین به توجه ویژه مرحوم منذر به مطالعات تاریخی اشاره کرد و افزود: توجه او به تاریخ، حکایت از بصیرت و روزگارشناسی او دارد، زیرا تاریخ در حوزه‌های علمیه به صورت یک درس تدریس نمی‌شود و یکی از ضعف‌های ما در دنیای معارف اسلامی در دوران معاصر، بی‌توجهی به تاریخ در کل و همچنین بی‌توجهی به شاخه‌های تاریخی بوده است.

وی با طرح این سوال که «اگر چهره‌های محقق قبل از انقلاب را بررسی کنیم، چند نفر را می‌شناسیم که آثار تاریخی ماندگار داشته باشند؟» ادامه داد: این تعداد شاید به شمار انگشتان دست هم نرسد اما بعد از انقلاب اسلامی همه احساس کردند که در تاریخ و به‌ویژه در تاریخ معاصر نمی‌توان از انقلاب دفاع کرد، بنابراین، به تدریج چهره‌هایی در تاریخ ظهور کردند که آثاری مهم و ماندگار به جای گذاشتند. از جمله چهره‌هایی که در این راستا خوب عمل و به رفع نقیصه‌ها کمک کرد، مرحوم منذر بود.

حدادعادل ادامه داد: وی به تاریخ معاصر و تاریخ مشروطه نیز توجه خاصی داشت و به شخصیت‌هایی که مورخان، چهره آنان را مسخ کرده بودند و تصویر غلطی از آنان به دست داده بودند، توجه خاصی داشت که یکی از مهم‌ترینشان شیخ فضل‌الله نوری است. پیش از انقلاب، تصویر مبهم و غلطی از شیخ فضل‌الله در کتاب‌های درسی ما یافت می‌شد اما پس از انقلاب، فرصتی پیش آمد تا یک بازنگری‌ در تاریخ معاصر صورت بگیرد و چهره بزرگانی مانند شیخ فضل‌الله نوری از نو و توسط کسانی که سرسپردگی به رژیم طاغوت نداشتند، معرفی شود.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درباره سایر اقدامات مرحوم منذر افزود: علاوه بر این، وی کارهای مهمی در بهاییت‌پژوهی انجام داد و آثار سودمندی در این زمینه به جای گذاشت. همچنین برخی چهره‌های مشروطیت را که در حاشیه مانده و سایر مشروطه‌پژوهان اهمیتی به آنان نداده بودند، شناسایی و وارد تاریخ کرد.

وی به یکی از آثار مرحوم منذر با عنوان «بوسه بر خاک پی حیدر» اشاره کرد و گفت: این کتاب قطور مفصل، انصافا اطلاعات ادیبانه ارزشمندی دارد که هم از نظر ترازوی تحقیق دانشگاهی تحقیق با انضباط و هم غیرتی دینی در آن نهفته است. او در این کتاب چهره حقیقی فردوسی را معرفی می‌کند و در حقیقت، قدر او را می‌شناسد و حق او را ادا و دینداری و تشیع و ولایتمداری فردوسی را بر اساس ادبیات شاهنامه به نحوی پاکیزه اثبات می‌کند.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به برخی سرفصل‌های این کتاب گفت: این کتاب اثر کسی است که در دانشکده ادبیات درس نخواند و در جلسات شاهنامه‌ خوانی معمول هم شرکت نداشت، بلکه از شخصیت‌های حوزوی بود. وی توانست در رشته‌ای که در حوزه علمیه مطرح نبود مانند شاهنامه‌پژوهی، کتابی بنویسد که می‌توان استادان را دعوت به مطالعه و نقد و تحلیل آن کرد؛یعنی کتابی جدی و مستند است.

حدادعادل با اشاره به جرات و شجاعت مرحوم منذر اظهار کرد: وی نمونه مولف و محققی بود که مومنانه و با تقوا، با اخلاق و با احساس تعهد عمل می‌کرد.شجاعت او به حدی بود که اگر لازم بود برخلاف قول مشهور حرفی بزند، ابایی نداشت. مرحوم منذر آن‌چه را حق می‌دانست و با تحقیق به آن رسیده بود، بیان می‌کرد؛ البته با ادب و انضباطی که در بیان و تحقیق داشت و آثار او را مفید می‌کرد.