غلامرضا اعوانی در آیین رونمایی از کتاب «سنجش سنت» گفت: متاسفانه در دنیای حاضر ادیان از هم جدا افتاده اند و این در حالی است که قرآن مخالف انحصارگرایی است.این در حالی است که بزرگترین رسالت اسلام براساس اصل نبوت، به حقانیت همه ادیان الهی شهادت میدهد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، آیین رونمایی از کتاب «سنجش سنت» نوشته حجتالاسلام منصور مهدوی که به بررسی اندیشه سنتگرایان با تمرکز بر آرای سیدحسین نصر اختصاص دارد، در موسسه حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.
غلامرضا اعوانی در ابتدای سخنانش از نویسنده کتاب برای انجام پژوهشی در آرای سنتگرایان تشکر کرد و گفت: با وجود این، اشکالاتی در کتاب وجود دارند که یکی از آنها مطالعه نکردن منابع انگلیسی سنتگرایان از سوی نویسنده است. سنتگرایان درباره تمام مسایلی که مورد نقد نویسنده این کتاب قرار گرفتهاند، در حد اشباع بحث کردهاند. این اندیشمندان بیش از 1000 جلد کتاب نوشتهاند و فردی که بخواهد درباره این جریان صحبت کند باید بخش زیادی از این کتابها را خوانده باشد، اما مترجم کتاب تنها به مطالعه ترجمه فارسی برخی از این منابع بسنده کرده است. سنتگرایان بیشتر از همه متفکران اسلامی در طول تاریخ، درباره ادیان کتاب نوشتهاند.
رییس انجمن حکمت و فلسفه ایران، اصل نبوت را یکی از پایههای اعتقادی سنتگرایان دانست و اضافه کرد: نبوت،دومین اصل اعتقادی ما مسلمانان است، در همین راستا، انحصارطلب نبودن از بزرگترین ویژگیهای قرآن قلمداد میشود. این کتاب آسمانی بارها بر لزوم ایمان به همه کتب تاکید کرده، همانگونه که پیامبر اسلام(ص) نیز مصداق همه انبیا و کتب آسمانی است. متاسفانه به این ویژگی قرآن توجه چندانی نکردهایم. حدود 200 آیه قرآن بر تصدیق سایر ادیان آسمانی تاکید میکنند و دنیا اکنون به این آیات نیاز دارد. برخی از اندیشمندان مسلمان در فهم دیگر ادیان دچار مشکلاند، زیرا این پیشفرض را دارند که همه ادیان باطلند، در حالی که قرآن بر خلاف این باور تاکید دارد.
اعوانی با بیان اینکه «همه سنتگرایان مسلمانند» عنوان کرد: «شوان» یکی از مهمترین نمایندگان این جریان، بر خود فرض میدانست که هر روز قرآن بخواند و در حال نماز خواندن از دنیا رفت. به گفته شوان، «لا اله الا الله، محمد رسول الله» بزرگترین اصل متافیزیکی است. در واقع متافیزیک، معیاری برای تمیز حق از باطل است.
این نویسنده و مترجم در ادامه، آیاتی از قرآن قرائت کرد و گفت: شهادت دادن مستلزم علم، عدل و انصاف است. سنتگرایان مسلمان بودند و به تمام ادیان شهادت دادند. آنان زباندانان طراز اول بودند و تمام متون دینی را از منابع اصلی مطالعه کردند. این در حالی است که ما در مطالعه ادیان بسیار ضعیفیم و ضعیفترین کتابها درباره مطالعه ادیان متعلق به ماست. آخرین کتاب قابلتوجه درباره ادیان، هم مربوط به میرفندرسکی است.
اعوانی «وحدت متعالی ادیان» در اندیشه سنتگرایان را مبتنی بر اصل نبوت دانست و ادامه داد: تصدیق و شهادت به انبیا و ادیان آسمانی از اصل نبوت نشات میگیرد. در دنیای حاضر، همه ادیان از هم گسستهاند و بزرگترین رسالت اسلام این است که بر مبنای اصل نبوت، وحدتی را در میان آنها ایجاد کند. برخی از ما حتی یک کتاب از سایر ادیان آسمانی مطالعه نمیکنیم و شهادت به ناحقی آنها میدهیم. باید براساس اصل نبوت به حقانیت همه ادیان الهی شهادت دهیم.
اعوانی با اشاره به تعابیر دیگری از سنت در دیدگاه سنتگرایان، گفت: آنان سنت را به «دین جاویدان»، «فطرتالله» و «دین حنیف» نیز تعبیر کردهاند، در حالی که نویسنده این اثر اشارهای به آنها نکرده است. علم جدید از منظر سنتگرایان از دیگر موضوعات مهمی است که نویسنده به آن نپرداخته است. سنتگرایان علم جدید را بریده از حکمت الهی میدانند و باطن هر چیزی که از حکمت الهی بریده باشد، عذاب الهی است.
وی همچنین به تبیین نشدن تفاوت سیدحسین نصر با سایر سنتگرایان در این اثر اشاره کرد و ادامه داد: نصر، حکمت اسلامی را به نسبت درجاتی که دارد، در سنتگرایی تبیین کرد. بودایی، دینی نیمهجهانی است، اما اسلام و مسیحیت، ادیان جهانی محسوب میشوند. مسیحیت در دنیای امروز دچار انحصارگرایی شده است و تنها خود را برحق میداند و این در حالی است که قرآن بر خلاف انحصارگرایی تاکید دارد.
رییس انجمن حکمت و فلسفه ایران به مطالعات و پژوهشهای سیدحسین نصر در حوزه هنر قدسی اشاره کرد و گفت: وحی امری فراگیر است و به همین دلیل ما نمیتوانیم ادب و هنر غیروحیانی داشته باشیم. در روزگار کنونی که هنر غربی را به کار میبندیم، دچار سردرگمی شدهایم.
وی با اشاره به علاقه سیدحسین نصر به علامه طباطبایی و همچنین امام خمینی(ره) افزود: نصر سخت دلبسته حکما بود و به عرفان امام خمینی(ره) توجه ویژه داشت. او حتی علامه طباطبایی را بیشتر از پدرش دوست داشت. نصر، عرفان اسلامی را نوع عالی عرفان میدانست و به ابن عربی، ابن سینا و سهروردی عشق میورزید.
اعوانی حکمت را بزرگترین سرمایه ایران دانست و گفت: این حکمت، علوی است اما متاسفانه یک جریان ضدحکمت در ایران شکل گرفته است. من به بسیاری از کشورهای اسلامی و غیراسلامی سفر و مشاهده کردهام که در هیچجای دنیا حکمت وجود ندارد و فلسفه غربی به همه جا نفوذ کرده است. مایه تاسف است که ما این حکمت علوی را معرفی نمیکنیم.
وی در پایان سخنانش افزود: به هر حال نویسنده این کتاب در وسع توانایی خود خوب کار کرده است، اما اگر زبان انگلیسی میدانست و کتابهای اصلی سنتگرایان را میخواند، مطالب بهتری ارایه میداد. همچنین به نظرم بهتر است در چاپهای بعدی، کتاب به نظر سیدحسین نصر نیز برسد. متاسفانه سنت از سوی برخی از ما بد فهمیده شده و مورد سوءاستفاده قرار گرفته است.
این کتاب در فروشگاه موسسه کتاب فردا و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.