انتشار نخستین ویژه نامه تخصصی درباره آمریکای لاتین در کشور

هشتمین شماره از فصل‌نامه تخصصی پژوهشکده مطالعات منطقه‌ای پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص) ویژه منطقه آمریکای لاتین منتشر شد. این نشریه نخستین ویژه نامه تخصصی درباره آمریکای لاتین در کشور است که از سوی جامعه المصطفی(ص) قم به جامعه علمی کشور عرضه شده است.
در این شماره یک سر مقاله از سوی سردبیر و چهار مقاله درباره آمریکای لاتین و یک ترجمه مقاله درخصوص این منطقه و یک گزارش نشست و یک کتابشناسی کتابهای فارسی حوزه آمریکای لاتین گردآوری شده است. عناوین و چکیده مقالات این شماره به شرح زیر است:
سرمقاله: آمریکای لاتین؛ از دور، از نزدیک مسیحیت در آمریکای لاتین (محسن مجتهدزاده)، اسلام در آمریکای لاتین، چالشها و فرصتهای پیش رو (یاسر عسگری)، آمریکای لاتین؛ هویت و تمدن (رسول نوروزی)، رفتارشناسی کشورهای آمریکای لاتین درباره مواضع جمهوری اسلامی ایران (مسعود براتی و فاطمه فهیمی)، فرهنگ مردم برزیل (گروه ترجمه صراط)، کتابشناسی آمریکای لاتین (یاسر عسگری)، گزارش نشست اهمیت ژئوپلتیک آمریکای لاتین (امیر کوهینی تفرشی، مدیر خانه آمریکای لاتین) و چکیده مقالات به زبان لاتین (مصطفی اراکی).
چکیده این مقالات به صورت زیر است:
* مسیحیت در آمریکای لاتین
آمریکای لاتین پرجمعیت ترین منطقه مسیحی نشین دنیاست که اکثریت آنها کاتولیک هستند. مبلغان مسیحی اروپایی فعالیتهای مذهبی خود را هم زمان با فتح سرزمین های جدید آغاز کردند و با تمام شیوه های ممکن اعم از تطمیع، تهدید، قتل عام و ... به مسیحی سازی ساکنان منطقه روی آوردند. فرقه های مختلف کاتولیک به ویژه ژزوئیتها، فرانسیسکن ها و دومینیکن ها نقش زیادی در ترویج مسیحیت ایفا کردند و با استقلال کشورها از امپراتوری اسپانیا و پرتغال، زمینه برای تبلیغ و فعالیت پروتستانها فراهم شد. از بین پروتستان ها، پروتستانیسم انجیلی (اونجلیست ها)، پنطیکاست، مورمونها و شاهدان یهوه فعالیت بیشتری دارند و دیگر فرقه ها مانند متدیستها، بابتیستها، ادونیستها و ... هم حضور دارند.
این مقاله به جریانشناسی مسیحیت در آمریکا لاتین و سیر تدریجی مسیحی شدن مردم این منطقه می پردازد و در ادامه فعالیتهای هر کدام از فرقه ها بیان می شود.
* اسلام در آمریکای لاتین، چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو
با مهاجرت اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها و حاکمیت همه‌جانبه و استعمار خشونت‏آمیز آنها در آمریکای لاتین، این منطقه به یک قلمرو مسیحی‏نشین تبدیل شد تا جایی که پس از پنج قرن، هم اکنون بیش از 85 درصد مردم این منطقه مسیحی هستند و ادیان دیگر و آیین‏های بومی منطقه نیز پیروان کمی دارند. با توجه به این که آمریکاى لاتین از جمله مناطق مهم و استراتژیک در جهان امروز محسوب می‏شود و اطلاعات زیادی از آنجا در ایران منتشر نمى‏شود و رویکردهای دینی و فرهنگی پژوهش‌ها به این منطقه، کمتر بوده است، این نوشتار به بررسى اسلام و مسلمانان در این منطقه مى‏پردازد. و به این پرسش‌ها که مسلمانان منطقه چه جایگاهی دارند. علل گرایش به اسلام چیست و مسلمانان با چه چالش‏هایی مواجه هستند، پاسخ می‌دهد.
* آمریکای لاتین؛ هویت و تمدن(جایگاه استراتژیک آمریکای لاتین در نظام بین‎الملل)
حاکمیتِ یک‎سویه‎نگری در بسیاری از تحلیل‎های مربوط به مناطق مختلف جهان،‌ موجب شده این تحلیل‎ها واگویه‎ای از ابعاد خاص مناطق شوند و از سایر ابعاد موضوعِ مورد مطالعه غفلت شود. نگاه کشورهای پیشرفته، به خصوص آمریکا و اروپا و سایر کشورهای جهان به آمریکای لاتین، تحت تأثیر ملاحظات اقتصادی، امنیتی و سیاسی است که در معادلات بین‎المللی، به آمریکای لاتین جایگاهی خاص می‎دهد؛ اما موضوعی که در این پژوهش بر آن تأکید می‎شود «آمریکای لاتین ماندن» ‌آمریکای لاتین است که همین امر آن را از دیگر مناطق جهان متمایز می‎سازد. حفظ هویت، فرهنگ و آموزه‎های تمدنی، که نمادهای آن را می‎توان از رفتار سیاسی دولت‎مردان تا محصولات فرهنگی مشاهده نمود سبب می‎شود که آمریکای لاتین در آینده‎ای نه‎چندان دور و در عصر جهانی شدن، جایگاه متمایزی را به خود اختصاص دهد. به بیان دیگر، با کنار هم نهادن شاخصه‎ها و مولفه‎های خاص، این نتیجه حاصل می‎شود که «گفتمانِ آمریکای لاتین» در عصر جهانی شدن بارزترین ویژگی این بخش از جهان خواهد بود. از سویی دیگر، رشد اقتصادی و ارتقاء جایگاه کشورهای منطقه آمریکای لاتین، ظهور تمدنی نوین را در کنار سایر تمدن‎های موجود نوید می‎دهد، چرا که «هویتِ تمدنی» هرگاه با قدرت، جمع شود، سبب بروز و ظهور تمدن خواهد بود.
* بررسی رفتار کشورهای آمریکای لاتین در پرونده‌های هسته‌ای و حقوق بشر ایران
جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی از یک سیاست‌خارجی که خواستار تغییر وضع موجود بود، برخوردار شد. هم‌چنین اصولی همچون سیاست «نه شرقی و نه غربی» و حمایت از مستضعفان جهان به عنوان اصول اساسی سیاست ‌خارجی آن قرار گرفت. این مسایل سبب تنش مستمر میان جمهوری اسلامی ایران و نظام بین‌الملل شد و به همین دلیل در هر مقطع زمانی موضوعی زمینه‌ساز این تنش گردید. از طرفی گرایش سیاست‌خارجی ایران بعد از انقلاب به سوی کشورهای جهان سوم، نقش این کشورها را در روابط خارجی ایران پررنگ‌تر نموده است. موضوعاتی چون حقوق هسته‌ای ایران و وضعیت حقوق بشر در ایران، در حال حاضر محورهای اصلی حملات هوشمند کشورهای غربی به جمهوری اسلامی ایران است که در این مقاله تلاش می‌شود نقش کشورهای آمریکای لاتین در این پرونده‏ها بررسی و رفتار آنها تحلیل شود. فرضیه این پژوهش آن است که رفتار کشورهای آمریکای لاتین درباره ایران تحت تأثیر متغیر ایالات متحده آمریکاست. به عبارت دیگر، هر چه سیاست خارجی آن کشورها همسو با ایالات متحده آمریکا بوده باشد، رفتار غیر دوستانه‌تری داشته‌اند.
* فرهنگ مردم برزیل
برزیل بزرگترین و پرجمعیت‌ترین کشور آمریکای لاتین است. این مقاله که برگرفته از دایره المعارف فرهنگ کشورهاست، با بررسی عناوین و موضوعات مختلف، به فرهنگ مردم برزیل پرداخته است و مسائلی مانند روابط قومی و نژادی، هویت ملی، خانواده، آداب و معاشرت، اعتقادات دینی، مراسم‌ها و جشن‌ها، هنر و ... را بررسی کرده است.
* نشست اهمیت ژئوپلتیک آمریکای لاتین (بـا نگاهی گـذرا به اکوادور)
متن پیش‎رو، نتیجه نشستی است تحت عنوان «اهمیت ژئوپلتیک آمریکای لاتین» با سخنرانی فاضل محترم آقای امیر کوهینی تفرشی، کارشناس ارشد روابط بین‏الملل و مدیر خانه آمریکای لاتین، توسط گروه اروپا و آمریکای پژوهشکده مطالعات منطقه‎ای پژوهشگاه المصطفی(ص) در قم برگزار شده است.
این نشریه با مدیر مسئولی حجت الاسلام والمسملین دکتر مهدی رجایی، سردبیری حجت الاسلام والمسلمین حسن رضایی، رئیس پژوهشکده مطالعات منطقه ای و دبیر تحریریه محمد قربانپور و یاسر عسگری (کارشناسان گروه اروپا و امریکا پژوهشکده) منتشر شد.
برای تهیه این نشریه دفتر پژوهشکده مطالعات منطقه‏ای (قم: سه راه سالاریه، مجمتمع امین، بلوک 3: پژوهشگاه المصطفی(ص)، طبقه چهارم / تلفن 02512133348 و فاکس 02512133358 تماس حاصل نمائید یا برای دانلود متن کامل مقالات به بخش فصلنامه سایت پژوهشگاه به نشانی http://iri.miu.ac.ir/index.aspx?siteid=14&pageid=3451&newsview=20250 رجوع فرمایید.