آغاز تا پایان قانون معافیت ناشران و کتابفروشان از پرداخت مالیات

نزدیک به یازده سال از تصویب قانون معافیت ناشران و کتاب‌فروشان از پرداخت مالیات می‌گذرد. آیا بعد از این شش ماه تعلیق، قانون مذکور اصلاح و اجرا خواهد شد؟

به گزارش فارس، با توجه لزوم و ضرورت ترویج فرهنگ کتابخوانی در کشور لازم است به موانع و مشکلات در پیش روی دست‌اندرکاران این صنف آن طور که باید رسیدگی شود تا رفع این مشکلات باعث رونق بازار کتاب و در نتیجه ترویج کتابخوانی شود. از جمله مشکلاتی مدت‌ها است ناشران و کتاب فروشان با آن دست به گریبان‌اند اجرایی نشدن صحیح قانون معافیت فعالان نشر و کتاب از پرداخت مالیات است. مسئله‌ای که در طی یک دهه‌ گذشته دچار فراز و فرودهای بسیاری شده و با این همه به نتیجه نرسیده است.

اردیبهشت سال 1390بود که ماده‌ واحده‌ای در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که به موجب آن موسسات انتشاراتی و کتاب‌فروشان از پرداخت مالیات معاف می‌شدند. با وجود گذشت حدود بیست ماه از بررسی این لایحه درکمیسیون‌های مختلف مجالس پنجم و ششم، هنوز چند ماه از تصویب این ماده نگذشته بود که در بهمن ماه، وزارت اقتصاد و دارایی و سازمان امور مالیاتی مجددا لایحه‌ای را به منظور اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم به مجلس فرستاد.

*نام کتاب‌فروشان قانون معافیت از مالیت حذف شد

ماجرا از این قرار بود که بنا بر تفسیر سازمان امور مالیاتی از «بند ل» ماده 139، مبنی بر این‌که در این بند اشاره‌ای به عبارت کتاب‌فروشان نشده، به استناد ماده 273 همان قانون، ماده واحده اردیبهشت منسوخ اعلام شد و این همه در حالی بود که رئیس جمهو در نامه‌ای به شماره 5504 در سال 1380 خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین رئیس وقت مجلس در نامه‌ای با شماره 821 سال  1380خطاب به رئیس جمهور، نسبت به معافیت موسسات انتشاراتی و کتاب‌فروشان تاکید کرده بودند. در این شرایط کتاب‌فروشان تنها 9 ماه مشمول قانون معافیت از پرداخت مالیات شدند و بعد از تغییری که در بهمن ماه روی این قانون صورت گرفت، موظف به پرداخت مالیات شدند.

* معافیت ناشران از پرداخت مالیات مشروط به تدوین دفاتر صورت حساب

در قانون تصویب شده در اردیبهشت ماه، نام ناشران در «بند ج» ذکر شده بود که به موجب آن، این صنف تا سال 87 از پرداخت مالیات معاف بودند اما طی بازنگری که صورت گرفت و طبق تفسیر جدید وزارت دارایی از بند ج آیین نامه اجرایی این قانون، ناشران بعد از این موظف‌ شدند تکالیف مالیت‌های خود را در دفاتر صورت حساب ثبت کرده و اعداد و ارقام اظهارنامه‌ها را به طور دقیق و شفاف مشخص کنند.

*تغییر ایجاده شده در قانون اطلاع رسانی نشد

مشکل این‌جا بود که خبر ایجاد تغییرات حاصل شده تنها از طریق روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها منتشر شد یا بعضا نامه‌هایی به مجامع امور صنفی ارسال شد اما آن طور که باید ناشران نسبت به این مسئله مطلع نشدند به طوری که اکثر ناشران نسبت به ثبت و ضبط امور مالی خود آن گونه که باید اقدام نکردند و سازمان امور مالیاتی با استناد بر ماده 51 و 61 آیین‌نامه داخلی معافیت مالیاتی، این دست از ناشران را موظف به پرداخت میزان مالیات مقرر کرد چرا که بر اساس مواد این آیین‌نامه ناشرانی که به طور مشخص به دفاتر حساب‌رسی خود نپرداخته باشند مشمول قانون معافیت نخواهند شد به همین دلیل بود که در سال‌های 1389 و 1390 تعداد قابل توجهی از ناشران مجبور به پرداخت مالیات شدند!

* وزارت ارشاد و اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان اعتراض کردند

هرچند در شهریور 1389 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی نامه‌ای از سلیقه‌ای عمل کردن نسبت به حقوق کتاب‌فروشان و برداشت‌های غیرقانونی نسبت به بند ل ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم اعتراض کرد. اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان نیز به عنوان نماینده این صنف وارد میدان شده و با معاونت حقوقی ریاست جمهوی، معاونت حقوقی و فرهنگی وزارت ارشاد و هم‌چنین کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی مکاتباتی را انجام داد.

* ارشاد کتاب‌فروشی‌ها را از مصادیق فعالیت‌های فرهنگی اعلام کرد

به استناد بند 22 ماده 2 قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تعیین مصادیق فعالیت‌های فرهنگی در صلاحیت اختصاصی وزارت ارشاد است. علی رغم تعیین و اعلام کتاب‌فروشی به عنوان فعالیت فرهنگی، سازمان امور مالیاتی با تلقی مخالف، به اخذ مالیات از کتاب‌فروشی‌ها می‌کرد.

*رییس جمهور به داوری آمد

با توجه به اختلاف نظر در تفسیر و تببین مصادیق فرهنگی بین‌ دو وزارت‌خانه، به موجب اصل 134 قانون اساسی موضوع به ریاست جمهوری حواله شد. چرا که در موارد اختلاف نظر یا تداخل در وظایف قانونی دست‌گاه‌های دولتی در صورتی که نیاز به تفسیر یا تغییر قانون نباشد، تصمیم هیات وزیران که به پیشنهاد رییس جمهوری اتخاذ می‌شود، لازم‌الاجرا است. این گونه بود که تفسیر وزارت ارشاد و معاونت حقوقی ریاست جمهوری مورد پذیرش رییس جمهور قرار گرفت.

*رئیس جمهور معافیت کتاب‌فروشان از پرداخت مالیات را اعلام کرد

اردیبهشت ماه امسال بود که بهمن دری در جمع خبرنگاران اعلام کرد که مشکلات قانون معافیت ناشران و کتابفروشان از مالیات در قالب بسته‌ پیشنهادی از جانب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به ریاست جمهوری پیشنهاد شده و بنا به دستور رئیس جمهور، نیازی به استفساریه در مجلس شورای اسلامی و طرح در کمیسیون فرهنگی ندارد ضمن این‌که رئیس جمهور طی نامه‌ای به دکتر حسینی، وزیر اقتصاد و امور دارایی اعلام کرده که بر این اساس کتاب‌فروشی‌ها و حتی کسانی که لوازم التحریر می‌فروشند و کار فرهنگی انجام می‌دهند از معافیت مالیاتی برخوردار خواهند شد.

* سازمان دارایی ابلاغیه‌ای دریافت نکرد/ قانون بازهم اجرایی نشد

با وجود این‌که معاونت فرهنگی ارشاد از رفع موانع اجرایی شدن این قانون در اردیبهشت ماه سخن گفته بود اما باز هم این قانون اجرایی نشد. مسئله این بود که دستورالعمل اجرای این قانون به وزرات اقتصاد و دارایی ابلاغ نشده بود و تا زمانی که قانون به نهاد و سازمان مرتبط ابلاغ نشود ضمانت اجرایی پیدا نمی‌کند. 

*داریوش رضوانی: تدوین آیین‌نامه اجرایی بر عهده ما نیست!

اواخر خرداد بود که داریوش رضوانی،‌ مشاور اجرایی معاونت امورفرهنگی گفت: معافیت مالیاتی ناشران و کتاب‌فروشان آیین‌نامه اجرایی می‌خواهد و باید دستور العملی تهیه و ابلاغ شود اما چون یک سوی این امر معاوت فرهنگی و سوی دیگر وزارت اقتصاد و دارایی است زمان دقیقی نمی توان برای آن عنوان کرد ضمن این‌که تدوین این آیین نامه بر عهده وزارت اقتصاد و دارایی است و آیین نامه از سوی این وزارت خانه به سازمان مالیاتی ارائه خواهد شد.

*معافیت کتاب‌فروشان به فراموشی سپرده شد/ مسئله پرداخت مالیات توسط ناشران بود

هنوز قانون معافیت کتاب‌فروشان از مالیات اجرا نشده، معضل دیگری نسبت به این مسئله خودنمایی کرد. با از راه رسیدن تیرماه ناشران موظف بودند اظهارنامه‌های مالیاتی خود را به سازمان مالیاتی تسلیم کنند و این به معنای این بود که ناشرانی نسبت به این مسئله اقدام نکرده اند دوباره موظف به پرداخت مالیات خواهند شد.

*اجرای قانون دریافت مالیات از ناشران به مدت شش ماه به تعلیق در آمد/ هدف اعمال اصلاحات بود

اما مرداد ماه امسال بود که محمود آموزگار خبر خوشحال کننده‌ای را به ناشران داد هر چند به طور موقت. دبیر اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان در گفت‌وگو با رسانه‌ها از دستور رئیس جمهور نسبت به تعلیق اجرای مواد 15 و 16 آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره 3 بنده «ل» ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم ناشران و کتاب فروشان به مدت شش ماه خبر داد و گفت این آیین‌نامه برای اصلاح مواد مذکور از اول مرداد در دستور کار مجدد قرار خواهد گرفت هرچند بنا شد اگر در این شش ماه اصلاحات لازم صورت نگیرد این مهلت تمدید شود تا نهایتا مغایرت این مواد با اصل قانون برطرف شود.

*آیا ناشران و کتاب‌فروشان از پرداخت مالیات معاف می‌شوند؟

تا پایان مدت تعلیق در اجرای آیین‌نامه مذکور تنها دو ماه باقی مانده است. با توجه به این‌که از تاریخ تصویب قانون معافیت ناشران و کتابفروشان، مالیات نزدیک به یازده سال می‌گذرد و فقط چند ماه تا پایان کار دولت دهم باقی مانده است،‌ با عنایت بر ضروت احیاء و ترویج کتاب خوانی در بین عموم، لازم است دست اندرکاران این امر پیش از پایان کار این دولت، وضعیت این قانون را مشخص کرده تا با روی کار آمدن دولت جدید، فعالان این صنف بار دیگر دچار سرگردانی نشوند!