کتابهایی برای شناخت امام جعفر صادق (علیه السلام)

این مجموعه شامل کتاب هایی پیرامون امام جعفر صادق (ع) می باشد که سایت کتابستان به مناسبت شهادت این امام همام به علاقه مندان معرفی کرده است.

پیشوای صادق

مقام معظم رهبری

دفترنشر فرهنگ اسلامی

این کتاب نوشتاری از مقام معظم رهبری می‌باشد که پیرامون فلسفه امامت امام صادق(ع)، فراز و نشیبهای دوره‌ی امام صادق(ع)-وجود تشکیلات پنهانی سیاسی- ایدئولوژیک امامان(ع) به نگارش درآمده است.

پیشواى ششم شیعیان، حضرت ابوعبدالله جعفر بن‏محمد صادق علیه السلام، در سپیده دم روز دوشنبه،17 ربیع‏الاول سال‏83 ق در مدینة الرسول از دامان پاک - ام فروه - بانوى بزرگ از خاندانى شرافتمند، دختر قاسم بن‏محمد بن‏ابى‏بکر از فقهاى هفتگانه مدینه، پا به عرصه وجود نهاد.

معروفترین لقب آن بزرگوار «صادق‏» است که به علت متمایز شدن از جعفر کذاب - برادر امام حسن عسکرى علیه السلام - انتخاب شده است. صدوق المحدثین ابن‏بابویه قمى در این باره به سند خویش از پیامبر اکرم روایت کرده است که: «هنگامى که فرزندم جعفر بن‏محمد بن على بن‏الحسین به دنیا آمد، او را «صادق‏» بنامید. زیرا در نسل او همنامش به وجود خواهد آمد که بدون حق ادعاى امامت‏خواهد کرد و او نزد خدا، جعفر کذاب است.»

امام سجاد علیه السلام پس از نقل این گفتار پیامبر گریست و فرمود:

گویا مى‏بینم جعفر کذاب را که خلیفه بناحق زمان خویش را بر جستجوى امام پنهان و بر حق (امام مهدى علیه السلام) برانگیخته است.

پیشواى صادق علیه السلام گزارشى است از زندگى، سیره و دیدگاه ‏هاى امام صادق(ع) .

-------------------------

پرتوی از زندگانی امام صادق

نورالله علیدوست خراسانی

دفتر نشر  فرهنگ اسلامی

 «پرتوی از زندگانی امام صادق(ع)» اثری است که به طور جامع به زندگی امام صادق(ع) از تولد تا شهادت این امام بزرگوار پرداخته و به همین دلیل  مطالعه آن به محققان، دانشجویان و طلاب حوزه مطالعات دینی پیشنهاد می‌شود.

این کتاب در دو فصل تنظیم شده است؛ که نگارنده در فصل اول با عنوان «امام صادق(ع) و بنی‌امیه» پیرامون خلفای اموی عصر امامت امام صادق(ع) و علل انقراض و نابودی سلسله اموی بحث کرده و در فصل دوم با عنوان «امام صادق(ع) و بنی‌عباس» درباره انقراض حکومت بنی‌امیه و ابتدای حکومت بنی‌عباس به بحث پرداخته است.

زندگی امام صادق(ع) ابعاد گوناگونی دارد‌ و جدای از بعد علمی و تربیتی آن حضرت، بعد سیاسی شخصیت ایشان و راه و روشی که در واژگون ساختن حکومت امویان در پیش گرفت نیز اهمیت خاصی دارد. دورنمایی از اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر امام صادق(ع)، شخصیت علمی امام صادق(ع)، برخی از شاگردان امام صادق(ع)، مناظرات امام صادق(ع)، امام صادق(ع) و منصور خلیفه عباسی، شیعه در عصر امام صادق(ع)، امام صادق(ع) و ارتباط با عالم غیب، گوشه‌هایی از سیره امام صادق(ع)، شهادت امام صادق(ع)، فرزندان امام صادق(ع) و گزیده‌ای از سخنان پیشوای ششم از جمله مطالبی است که در این کتاب بیان و تشریح شده است.

 امام صادق(ع) هجده سال در عصر حاکمان اموی زیست و به خاطر ضعفی که در این برهه از زمان بر حکومت اموی حاکم بود، گزند چندانی به آن حضرت نرسید، ولی در مدت شانزده سالی که با عباسیان به سر برد، سختی‌ها و ناگواری‌های فراوان دید و با این حال توانست چراغ اسلام را روشن و پرفروغ نگاه دارد.

--------------------

مکتب دار

مهدی قزلی

شرکت کتاب های جیبی سهامی خاص

 داشتن سیره و روش اخلاقی و رفتاری که یکی از بهترین اصول زندگی فردی و اجتماعی محسوب می شود امروز بیش از هر زمان بشر نیازمند آن است در واقع بسیاری از مشکلات پیش روی انسان ناشی از فقدان اخلاق فردی و اجتماعی افراد جامعه بشری است. اینجاست که خلأ وجود اصول اخلاقی مبتنی بر فطرت بشری به چشم می خورد. بنابراین برای رفع این معضل بزرگ جهان امروز ناگزیر باید به بزرگترین اساتید و معلمان اخلاق در طول تاریخ مراجعه کرد و با الگو گرفتن از رفتار شان و گوش سپردن به گفتارشان بر این مهم فائق آمد و آنان نیستند جز ائمه از خاندان پاک رسالت و نبوت یعنی امامان معصوم شیعه که به اعتراف خاص و عام بهترین الگو در رفتار اسلامی هستند.

در روزگاری که تشخیص سره از ناسره و خوب از بد سخت شده‌است، آشنایی با تاریخ زندگانی ،‌شخصیت و سیره معصومین‌ ( ع )، که منبع صدور حق و حقیقت بوده و هستند، ضرورتی غیرقابل انکار است. قطعا شناخت دقیق سیر و سیره معصومین احتیاج به تامل و مطالعه بیشتری دارد  که این مجموعه تلاش کرده است با تامل و دقت در زندگانی نورانی و متکی بر فرم‌ کوتاهه‌نویسی و ساده‌نویسی در نثر، زمینه آشنایی سریع و صریح با ایشان را فراهم کند.

بدیهی است که مکتب دار کفاف نگاه پژوهشگرانه را نخواهد داد ولی طعم شیرین زندگی با خدا و برای خدای ایشان را در کام مخاطب باقی خواهد گذاشت.

----------------------

 امام صادق علیه السلام

 نویسنده: علامه محمد حسین مظفر

  ناشر: موسسه نشر اسلامی

  کتاب امام صادق(ع) در دو بخش و در 456 صفحه توسط علامه بزرگوار شیخ محمد حسین مظفر که از عالمان برجسته فقه و اصول و تاریخ و ادبیات در حوزه نجف اشرف به شمار می آمد به عربی نگاشته شده است.

  ایشان زندگی امام صادق(ع) را به طور مختصر از زوایای مختلف نگریسته و بررسی نموده است و به همین خاطر موسسه نشر اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علیمه قم نسبت به چاپ این کتاب ارزشمند اقدام کرده است. همچنین توسط جناب آقای سید ابراهیم سید علوی، به فارسی ترجمه و توسط انتشارات رسالت قلم چاپ شده است.

 این کتاب از منابع مهم و معتبر در بررسی شخصیت امام صادق(ع) و ابعاد والای آن به شمار می آید. در پیشگفتار اشاره می کند از آنجا که اطلاع از زندگانی امام صادق(ع) بستگی به شناخت ماهیت دو حکومت اموی و عباسی دارد که امام در دوران سلطه سیاسی آنان می زیسته است و نظر به اینکه لازم است چگونگی رفتار این امام را با امام ششم و به طور کلی با اهل بیت بازشناخته شود و بدانیم اهل بیت(ع) کیستند؟ مباحثی را در جهت دست یابی به همین شناختها مطرح می کنیم برای اینکه در پرتو آن بررسی و تحقیق کوتاه خواننده به این نکته وقوف یابد که چرا امام ششم از امامان دیگر در رشد علوم و معارف گوناگون توفیق یافته و به بسط و شرح آن پرداخته است؟ و چرا امام صادق(ع) بیش از امامان قبل و بعد خود مردم را به سوی اخلاق نیکو و فضایل انسانی فراخوانده است؟ و چرا این امام بزرگوار دوستان و مریدان خاصش را هم از اظهار دوستی و حتی رفت و آمد علمی که ما تقیه اش می نامیم بازداشته است.

  در پیشگفتار خواننده بیش از آنکه تفصیل زندگانی امام را بداند اجمالی از حیات پر ثمر آن پیشوای برحق و راستین در پیش رویش جلوه گر خواهد شد.

 ------------------------------

ابعاد شخصیتی وزندگی امام صادق

 احمد پاکتچی

 دانشگاه امام صادق

 «ابعاد شخصیت و جایگاه امام صادق(ع)» با هدف آشنایی با ابعاد شخصیت و جایگاه امام صادق(ع) در قالب 23 فصل (مقاله) به نگارش در آمده است.

 در فصل اول ضمن بررسی زندگانی بابرکت امام ششم(ع)، در مورد شرایط سیاسی ـ اجتماعی و فضای علمی ـ فرهنگی آن زمان بحث و بررسی شده است. فصل دوم در مورد شرایط علمی و فرهنگی در عصر امام صادق(ع) و بستر شگل‌گیری مذهب جعفری بحث و بررسی صورت گرفته است. در واقع در این فصل از سویی تنوع اندیشه‌های کلامی و فقهی و از سوی دیگر بستر شکل‌گیری مذهب جعفری در بافتی معین تبیین گردید.

 فصل سوم در صدد آن است که یافته‌های کلان و فرانظری مطرح شده توسط حضرت امام صادق(ع) به ویژه در زمینه‌های اجتماعی را کشف نماید. بر همین اساس در این فصل در مورد سنخ‌شناسی گفتمان امامان معصوم(ع)، کشف و تحلیل رویکردهای اجتماعی در گفتمان روایی امام(ع)، جریان شناسی فرهنگی ـ اجتماعی روایات امام(ع) محورها و عناصر گفتمان‌های اجتماعی دینی در روایات امام(ع)، نظریه‌های اجتماعی برساخته از روایات امام(ع) و رویکردهای نشانه‌شناسی در گفتمان روایی امام صادق(ع) بحث شده است.

 فصل چهارم دیدگاه‌های سیاسی امام صادق(ع) مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل پنجم ابتدا نظریه‌های همسو ناهمسو با دوگانه سیاست - اداره مطرح شده و سپس به مدد رویکرد نهادگرایان، سعی شده است برخی از آموزه‌های امام صادق(ع) در باب تئوری‌های اداره امور مورد تامل قرار گیرد. در فصل ششم سعی شده است با مطالعه احادیث آن امام بزرگوار، به بررسی تکامل انسان که مفهومی فراتر از رشد و به حد تام رسیدن را در بر دارد، با رویکرد گرایش‏های جمع ‏گرایانه پرداخته شود.

در فصل هفتم ابعاد و جایگاه علوم انسانی در میراث فکری امام صادق(ع) مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل هشتم سعی شده است به منظور مطالعه‌ای فرااخلاقی، نظام اخلاقی مکتب آن حضرت با نظام اخلاقی متعارف و مشهور مورد مقایسه قرار گیرد تا در مورد ساختار کلی آن، ‌تصور روشن‌تری به دست آید.

-------------------------------

 مسند الامام الصادق علیه السلام

 عزیز الله عطاردى‏

 عطارد، تهران‏

  عزیز الله عطاردى از عالمان و محققان معاصر، از سالها پیش به جمع آورى اخبار و روایات ائمه معصومین روى آورده و آنها را در مجموعه ‏هایى با عنوان مسند الامام... به نام هر یک از ائمه ارائه کرده است. مسند الامام المجتبى، مسند الامام الشهید، مسند الامام السجاد تا مسند الامام العسکرى علیهم السلام موجود است و على القاعده مسند دو امام اول و آخر هم عرضه خواهد شد.

 مسند نویسى، بیشتر و پیشتر شیوه اهل سنت بوده و قدیمى ترین آنها مسند احمد بن حنبل است که روایات هر صحابى را در قسمتى مستقل جمع آورى کرده است. مجموعه مسانید ائمه در حقیقت به منظور بیان روایات آن بزرگواران تدوین شده که بخش قابل توجهى از آن هم به مباحث تاریخى و زندگى آنان مى‏پردازد.

 روش تألیف‏

 مؤلف در هر مسند، روایات را به صورت کامل از منابع نقل کرده و ضمن بیان منبع آن، سلسله اسناد را هم آورده است. البته الزاماً همه اخبار از معصوم نقل نشده و بخشى از آنها، گزارش هاى تاریخى و نقل قول مورخان است. مؤلف، بخش روایاتى را که از خود امام نقل شده (یعنى آن امام که کتاب به او اختصاص دارد) به شکل مبسوطى بر اساس اصول (عقاید) و فروع (فقهى) دسته بندى کرده و از منابع مشهور و غیر مشهور آنها را جمع آورى و ارائه مى کند. طبعاً در خصوص امام باقر و امام صادق علیهما السلام که روایات بیشترى از آنان نقل شده حجم بیشترى به مجلدات کتاب مسند اختصاص داده شده است. چنانکه مسند الامام الصادق علیه السلام بیشترین مجلدات (بیش از 20 جلد) را به خود اختصاص داده است. مؤلف، آدرس هر خبر را در پاورقى آورده مگر در مسند الامام الصادق علیه السلام که شیوه جدیدى اتخاذ کرده و در پایان هر باب به صورت کلى منابع خود را ذکر کرده است.

 منابع‏

 منابع این مجموعه اعم از کتب روایى و تاریخى است. در مواردى که از کتب تاریخى اهل سنت نقل شده به منابعى چون طبرى و مسعودى و دیگر منابع دست اول ارجاع شده و در خصوص روایات شیعى هم از کتب اربعه و دیگر اصول روایى معتبر استفاده شده است

 --------------------------

 زندگانی امام صادق جعفربن محمد علیه السلام

سید جعفر شهیدی

دفتر نشر فرهنگ اسلامی

پژوهشی تحلیلی در زندگانی امام جعفر صادق (ع) است. اهم عناوین آن چنین است: شرح ولادت امام جعفر صادق (ع) و خاندان و فرزندان آن حضرت، سخنان برخی دانشمندان غیر شیعی در مورد ایشان، اوضاع سیاسی زمان امام صادق در دوره امویان، مهدویت در صحنه سیاست، قیام مختار، قیام زید و یحیی بن زید، نهضت عباسیان، قیام محمد نفس زکیه و نپذیرفتن بیعت از سوی امام صادق، رونق بحثهای کلامی در منطقه شرق اسلامی، معارضه زندیقان با امام صادق، فقه در عصر پیامبر (ص) و ادوار خلفا و ائمه (ع)، روزگار امام باقر و امام صادق (ع)، انتشار فقه شیعه، مدینه در روزگار امام صادق، نظر دانشمندان اهل سنت درباره فقاهت آن حضرت، زاهد نمایان عصر امام صادق، ستمگریهای عباسیان و شهادت امام صادق توسط منصور، شرح برخی از فضایل اخلاقی آن حضرت و موضوعات تاریخی عصر امام صادق و ارائه گزیده‏ای از نصایح ایشان، شعرهای منسوب به امام صادق 

------------------------------------

امام صادق ومذاهب اهل سنت

اسدحیدر

 دانشگاه ادیان ومذاهب

 کتاب حاضر اثری مهم درباب شناخت شخصیت امام صادق(ع) و شرایط زندگی علمی و سیاسی و فرهنگی آن حضرت و تطبیق مبانی فکری و فقهی و کلامی ایشان با دیگر شخصیت های علمی مذاهب دیگر است، یکی از امتیازات این کتاب، توجه مولف به ابعاد گوناگون بحث تطبیقی میان مذاهب است.

 مولف در جلد اول تحت عنوان امام صادق میان دو دوران حکومت امویان و عباسیان، ضمن بررسی دوران اموی به زمینه های انتقال از حکومت امویان به عباسیان می پردازد. در ادامه این مجلد شخصیت امام صادق در آینه گفتارها معرفی می شود. فصل بعدی به معرفی شاگردان، راویان حدیث  و مکتب امام صادق می پردازد و در فصل چهارم حاکمان عصر آن امام و رابطه شان با آن حضرت را مورد بررسی قرار می دهد. در همین جلد به شکل گیری، آوازه و رواج مذاهب چهارگانه نیز پرداخته می شود و درگیری های ایشان را نشان می دهد. ضمن آن که مذهب جعفری، شکل گیری و گسترش آن را نیز مورد بحث قرار می دهد.

 بحث از رجال و اصحاب حدیث از دیگر ابعاد این کتاب است. مولف در جلد دوم تحت عنوان امام صادق و شاگردان و راویان احادیث به کارنامه علمی شاگردان بزرگ امام صادق که دارای تالیفات بودند می پردازد. وی در این عرصه ۱۲۴ تن از اصحاب حدیث امام را معرفی کرده است. وی در جلد سوم کتاب به معرفی دو شخصیت مهم یعنی مومن طاق و هشام بن الحکم می پردازد و در این تحقیق با طرح جنجالی که پیرامون شخصیت هشام صورت گرفته و تهمت هایی که به وی زده شده ، تحلیلی از موقعیت برخی از اصحاب خاص امام ارائه می کند. مولف در جلد چهارم این اثر به معضل غالیان اشاره می کند و مشکلاتی را که ایشان مطرح کردند، به بحث می گذارد، همچنین در این مجلد دیدگاه حنبلیان در مورد امام صادق(ع) مورد بحث قرار می گیرد.

 وی در جلد پنجم پس از بیان مقدمه ای درباب فقه اسلامی و گستره اختلافات میان مذاهب چهارگانه و منازعاتی که میان خود مذاهب چهارگانه اهل سنت وجود داشته است، به باب طهارت و سپس صلات پرداخته و بسیاری از فروعات را با بررسی ادله آن به تفصیل گذاشته است.

 در جلد ششم نیز ادامه باب صلات را بحث از افعال صلات پی می گیرد. نگاه مولف در این بخش این است که با ارائه شواهد و ادله متقن نشان دهد که بر خلاف آنچه دشمنان شیعه و برخی از غافلان می پندارند، بسیاری از آرایی که شیعه بدان معتقد است موافق برخی از مذاهب اهل سنت است و یا دست کم روایات معتبری در جوامع اهل سنت بر وفق آن وجود دارد.

 جلد هفتم به دیدگاه امام صادق در مورد تفاسیر صوفیانه می پردازد و در جلد پایانی نیز بار دیگر به طور مفصل به زندگی امام صادق و رخدادهای زمان حیات ایشان اشاره می کند.

 -------------------------

 پندهای امام صادق به رهجویان صادق

 علامه محمد تقى مصباح یزدى

 موسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره)

 شرح و تفسیر یکى از احادیث منقول از امام صادق(ع) است. این حدیث مشتمل بر پاره‏اى از وصایا و سفارش‏هاى امام صادق(ع) به یکى از اصحاب خود به نام عبدالله بن جندب است. سخنران بر محور حدیث یادشده، سلسله سخنرانى را با عنوان درس اخلاق ترتیب داده و به بیان فضایل اخلاقى و راههاى کسب آن و معرفى رذایل اخلاقى و شیوه ‏هاى دور ماندن از آن پرداخته است. این سخنرانى‏ها در 28 عنوان به بیان فضایل اخلاقى و راههاى کسب آن و معرفى رذایل اخلاقى و شیوه ‏هاى دور ماندن از آن پرداخته است. این سخنرانى‏ها در 28 عنوان تنظیم و تدوین شده است. برخى از عنوان‏هاى مزبور عبارت است از دوستان واقعى اهل بیت، محاسبه نفس، نشانه ‏هاى ایمان، خوف و رجا، شادى از دیدگاه اسلام، دام‏هاى شیطان.

 ---------------------------

 دوکتاب ویژه برای کودکان ونوجوانان

 دیدنی های خدا -شگفتی های آفرینش در سخنان امام صادق علیه السلام

 مهدی وحیدی نصر

 نشر جمال

  کتاب دیدنی های خدا ( شگفتی های آفرینش در سخن امام صادق علیه السلام ) ترجمه توحید مفضل به زبان کودکان و به صورت شعر است. در بخشی از کتاب آمده است: بر ماست که کودکان خود را از همان نخستین سال های زندگی، با توحید و خداشناسی آشنا کنیم و پیوند دوستی خود را با خدای مهربان هر روز محکم تر سازیم. یکی از بهترین راه های آشنا کردن کودکان با خدا، توجه دادن آنان به شگفتی های آفرینش است. اینک به صفحه سه از  جلد اول  شگفتی های خلقت زنبور توجه کنید.

   نثر : زنبور از شیره ی گلها عسل درست می کند. این حشره ی مفید از ماده ای به نام موم کاسه های شش ضلعی می سازد تا عسل را در آن بریزد. خداوند ، عسل را دوای بسیاری از دردها قرار داده است. زندگی زنبور عسل در قرآن آمده  و نشانه ی قدرت پروردگار است.یکی از سوره های قرآن به نام نحل به نام همین حیوان عجیب است. خدا در قرآن از ما خواسته تا زندگی زنبور را خوب ببینیم و درباره ی آن فکر کنیم.

  شعر :

 می خورد در این جا شهد              خانه اش ولی دور است

 چشم من به دنبال                       زندگیّ ِ زنبور است

 توی باغ گل دارد                 شهد وشیره ها را دوست

 او به ما عسل داده                  اسم خانه اش کندوست

 چون مهندسی ماهر                 خانه ساز و هشیار است

 نظم و هندسه در کار               برده است و معمار است

  کاسه های شش ضلعی                دارد از عسل اما

  لحظه ای نشد مغرور                  لحظه ای نشد تنها

 چونکه او خدا دارد                   با خدای خود خوب است

 یعنی آنکه این زنبور              پر تلاش و محبوب است

 نام و یاد اوآمد                   توی سوره ی قرآن

 تا که عبرتی باشد                    در نگاه دین داران

 -----------------------------

 فصل چیدن

 محسن هجری

 کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

 در «فصل چیدن»، سعید بن ثابت رهسپار کوفه شده و با هنگام بن سالم، که دارای مغازه علافی (علوفه و کاه) است، برخورد می‌کند. هشام با مشاهدة سعید از او می‌خواهد تا به عنوان شاگرد در مغازه‌اش کار کند. او در کنار یاد دادن فنون کاسبی به سعید به او آداب اخلاق را نیز می‌آموزد. از جمله این که از او می‌خواهد تا به کوفه نزد پدر و مادرش برود و با آنها به نرمی برخورد کند. مجموعة حاضر حاوی هشت داستان کوتاه است که یکی از آنها «فصل چیدن» نام دارد. عناوین دیگر داستان‌ها عبارت است از: آتشی به لطافت بنفشه‌ها؛ آخرین موج؛ طلوع ستاره؛ یک سبد خاطره؛ پدر خاک.