نگاهی به «مسیحیت در آمریکای لاتین»

کتاب «مسیحیت در آمریکای لاتین» اثر حجه الاسلام و المسلمین محسن مجتهدزاده به همت نشر ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب قم به زیور طبع آراسته گردید.

این کتاب اولین اثر تالیف شده در زبان فارسی درمورد کلیسای آمریکای لاتین می باشد و در آن بیش از 300 منبع به زبان‌های مختلف از جمله 180 منبع دسته اول به زبان اسپانیایی استفاده شده است؛ همچنین 64 نفر از اساتید هیئت علمی دانشگاه‌های مختلف آمریکای لاتین در خلق این اثر مشارکت داشته‌اند و می‌توان این اثر را اولین منبع دسته اول برای مطالعات آمریکای لاتین به زبان فارسی دانست.

محسن مجتهدزاده مولف کتاب در کتابخانه‌های آمریکایی لاتین

به گزارش فارس، مساله اصلی این تحقیق شناخت کلیسای کاتولیک آمریکای لاتین با تاکید بر ویژگی‌های تبلیغی و دینداری مردم این منطقه است.  با توجه به ورود مسیحیت از اسپانیا به آمریکای لاتین، بررسی مسیحیت کاتولیک در اسپانیا برای فهم درست مسیحیت آمریکای لاتین ضروری است. با توجه به اهمیت و نقش کلیسای کاتولیک در طول سال‌های استعمار(1492تا1850م.) این سه قرن را می توان دوره کاتولیکی آمریکای لاتین نامید.

پژوهش حاضر 350 سال اولیه حضور مسیحیت کاتولیک در این منطقه را بررسی خواهد کرد که شامل ریشه‌های تاریخی کلیسای کاتولیک در اسپانیا، ورود فاتحین اسپانیایی و آغاز تبلیغ مسیحیت در آمریکای لاتین، ویژگی های دینداری بومیان قبل و بعد از ورود مسیحیت، عوامل موثر در توسعه رشد و تثبیت کلیسای کاتولیک و نقش فرقه های رهبانی در توسعه مسیحیت است.

در فصل پایانی نیز عوامل تضعیف کلیسا بررسی خواهد شد. با توجه به گستردگی ابعاد مختلف مسیحیت کاتولیک در آمریکای لاتین و آغاز کار پژوهشی به زبان فارسی در این حوزه،  نمی توان در اولین گام و با انجام یک پژوهش محدود به همه جنبه های کلیسای کاتولیک در این منطقه پرداخت.

محسن مجتهدزاده مولف کتاب در حال گفت‌وگو با اندیشمندان مسیحی

در این تحقیق با بررسی سیر تاریخی کلیسای کاتولیک جنبه های تبلیغی و مسایل مربوط به آن در طول سه قرن اولیه استعمار اسپانیا مورد تاکید قرار گرفته است. البته برخی دیگر از موضوعات که برای فهم و تبیین موضوع بحث ضروری به نظر می رسیدند نیز در این تحقیق مورد اشاره قرار گرفته اند.

تاکنون با این عنوان هیچ مقاله یا کتابی به زبان فارسی منتشر نشده است. تنها مقاله‌ای با عنوان «مسیحیت در آمریکای لاتین» اثر «یاسر عسگری» در شماره 48 مجله هفت آسمان منتشر شده است. در این مقاله که با مشاوره و ارزیابی نگارنده نوشته شده است، تنها به بخشی از تاریخ کلیسای کاتولیک در آمریکای لاتین و بسیار مختصر اشاره شده است. همچنین این موضوع در برخی کتاب های ترجمه شده در حوزه تاریخ مسیحیت به صورت حاشیه ای مطرح شده است که بسیار مختصر و ناکافی است.

البته در حوزه «الهیات رهایی بخش» که یکی از موضوعات الهیاتی قرن بیستم است چندین کتاب و مقالات به زبان فارسی وجود دارد که ارتباطی با موضوع بحث این پژوهش(مسیحیت کاتولیک تا 1850م. در امریکای لاتین) ندارد.

در دیدگاه محققین مسیحی واتیکان و مورخین تاریخ کلیسای کاتولیک مهمترین اثری که در مورد تاریخ کلیسای کاتولیک در آمریکای لاتین نوشته شده است، مجموعه مقالات اساتید تاریخ آمریکای لاتین دانشگاه های اسپانیا در مورد تاریخ کلیسا در آمریکای لاتین است که در 1991م. به صورت کتاب با عنوان «تاریخ کلیسای کاتولیک در آمریکای لاتین و فیلیپین» تحت اشراف «پدرو بورخس» استاد تاریخ آمریکای لاتینِ دانشگاه کاتولیک «کمپلوتنسه» مادرید اسپانیا در چهار بخش در 854صفحه به زبان اسپانیایی به چاپ رسیده است.

محسن مجتهدزاده مولف کتاب

این کتاب که یکی از کامل ترین آثار موجود است به گزارش تفصیلی فتح آمریکای لاتین و ورود مبلغین و تاسیس کلیساها در این منطقه می پردازد. مباحث این کتاب علی رغم تفاصیل زیاد، مباحث غیر ضروری و بسیاری از آمار و ارقام که از حوصله خارج است، بیان کرده است.

البته نکته مهم تر اینکه این کتاب توسط نویسندگان مسیحی نوشته شده است و لذا پیشینه اسلامی اسپانیا و نقش آن در فتوحات مورد غفلت واقع شده است. این کتاب هنوز به فارسی ترجمه نشده است و لذا قابل استفاده مخاطب فارسی زبان نمی باشد.

علاوه بر این کتاب؛ آثار متعدد از جمله کتاب «تاریخ عمومی کلیسا در آمریکای لاتین» از کشیش الهیات رهایی بخش و منتقد کلیسای کاتولیک «هنریک داسل» و نیز کتاب «کلیسای کاتولیک و آمریکا» اثرِ «اِلیسا لوکِه آلکایده» و «خوسه ایگناسیو سارانیانا» و کتاب «کلیسای کاتولیک در آمریکا» اثر «ایدفونسو آنتونیو بِرمِخو» و «خوسه ایگناسیو ویکتور ایساگیرّه» نیز دراین باره وجود دارند که ضعف های کتاب «پدرو بورخس» از قبیل اطناب و تفصیل و عدم اشاره به تاریخ اسلامی اسپانیا در آن ها وجود دارد.

در مجموع می‌توان گفت در این آثار نکات کلیدی از جمله «رمز موفقیت مسیحیت در آمریکای لاتین و عوامل شکست ها» را که برای محقق مسلمان مورد نیاز است را به روشنی تبیین نشده اند و در بسیاری از موارد تبیین این موضوعات نیاز به مراجعه به دیگر منابع تخصصی است. از این رو بررسی «کلیسای کاتولیک در آمریکای لاتین» با تاکید بر نکات مورد نیاز پژوهشگر مسلمان و به زبان فارسی مورد نیاز مراکز علمی و تحقیقی حوزه علمیه قم است. امیدواریم این اثر بتواند سر آغاز راهی برای تحقیقات و پژوهش های دیگر در حوزه مسیحیت در آمریکای لاتین باشد.

نویسنده در این اثر سئوالات زیادی را مطرح کرده است: با توجه به اینکه مسیحیت کاتولیک از اسپانیا به آمریکای لاتین رسیده است، پیشینه و ووضعیت مسیحیت کاتولیک در اسپانیا چگونه بوده است و چگونه به آمریکای لاتین وارد شده است؟

بومیان آمریکای لاتین قبل از ورود فاتحین اسپانیایی چه اعتقاداتی داشتند و سنت های دینی ایشان چه بود؟ مبلغین مسیحی چگونه توانستند مردم این منطقه را مسیحی کنند؟ دینداری بومیان این مناطق بعد از مسیحی شدن چه ویژگی های دارد؟ این مسیحیت به لحاظ معنوی و اعتقادی چه ارمغانی برای بومیان آمریکای لاتین به همراه آورد؟

مسیحیت کاتولیک چگونه توانست در کمتر از سه قرن آمریکای لاتین را به تسخیر خود در آورد و عناصر و عوامل اصلی در پیشرفت، توسعه و تثبیت کلیسای کاتولیک در این منطقه چه بوده است؟

تحولات فکری، سیاسی و اجتماعی اروپا و آمریکای لاتین ونیز ارتباط کلیسای کاتولیک با پادشاهان و دیگر عوامل(تا قرن 19 میلادی) چه تاثیری در تضعیف کلیسای کاتولیک داشته‌اند، و پس از گسترش و تثبیت کلیسای کاتولیک چه عواملی سبب ضعف کلیسای کاتولیک در آمریکای لاتین شده است؟

همچنین نویسنده در این روش از گردآوری اطلاعات و داده‌ها کتابخانه‌ای با استفاده از اسناد نوشتاری و دیجیتال است و روش داده پردازی و نتیجه گیری توصیفی، تحلیلی و انتقادی استفاده کرده است. البته در نوشتن این تحقیق با بیش از 50 نفر از اساتید طراز اول دانشگاه‌های اسپانیا و آمریکای لاتین که در حوزه تاریخ کلیسای آمریکای لاتین صاحب نظر و دارای تالیفات بودند، مکاتبه شد.

منبع: خبرگزاری فارس