loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

بازشناسی عوامل تأثیرگذار در تحولات فرهنگی

شنبه 9 آذر 1392

کتاب «پیوست فرهنگی» به ضرورت اجرای دستور مقام معظم رهبری مبنی بر مهندسی فرهنگی امور پرداخته است و موضوع اصلی آن نقش فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در تحولات فرهنگی جامعه است.

کتاب «پیوست فرهنگی» که با موضوعیت طرح‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی در کشور و نقش فرهنگی آنان تألیف شده‌است شامل مباحثی همچون معنای فرهنگ و معنای پیوست فرهنگی، فلسفه وجودی پیوست فرهنگی، فعالیت‌ها و طرح‌های مشمول پیوست فرهنگی، علل کم توجهی به فرهنگ و مدیریت فرهنگی جامعه و مباحثی از این دست است.

مولف در بخشی از این کتاب درباره ضرورت اجرای پیوست فرهنگی به نکات قابل توجهی اشاره می کند؛ تأثیرگذاری فعالیت‌های علمی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی در تحولات فرهنگی جامعه اجتناب‌ناپذیر است؛ حال اگر این فعالیت‌ها به صورت ناآگاهانه، تحت تأثیر الگوگیری از سایر جوامع بود، به طور طبیعی کانالی خواهد شد برای انتقال ارزش‌های فرهنگی سایر جوامع و تضادی پنهان درون جامعه شکل می‌گیرد؛ یعنی از یک سو منابع جامعه از طریق فعالیت‌های فرهنگی سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی برای استقرار فرهنگ اسلامی هزینه می‌شود، از سوی دیگر از رهگذر تأثیرات ناشناخته فرهنگی فعالیت‌های غیرفرهنگی، حاصل تلاش‌های این سازمان تخریب می‌شود و برآیند آن، اقدامات بعضا متضادی است که تحولات فرهنگی عمومی را به وجود می‌آورد.

در نگاهی به زمینه های این مبحث می توان گفت پیوست فرهنگی از مفاهیم جدیدی است که از سال 1386 طرح گردیده است.هنگامی که از پیوست فرهنگی صحبت می شود، در واقع از بررسی تأثیر تغییرات برنامه ریزی شده ساخت جامعه بر طرح و بافت فرهنگی و رفتار مردم سخن می گوییم. جریان تغییرات توسعه ای کشور اجزاء و عناصر مختلف فرهنگی جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد و قسمت هایی از فرهنگ جامعه این تأثیرات را پذیرفته و در یک فرایند طبیعی سعی می کنند عناصر فرهنگی را با تغییرات ساختاری شکل گرفته تطبیق دهند و از طریق تغییرات فرهنگی موجب ثبات و سامان مردم  و جامعه شوند. اما اگر قابلیت سازگاری امور فرهنگی با تغییرات فنی و توسعه ای امکان پذیر نباشد تعارض های فرهنگی و اجتماعی پدید آمده و فرهنگ جامعه دچار آسیب و چالش های گوناگون می شود.

 

حسن بنیانیان در کتاب پیوست فرهنگی، ابتدا به دلایل اهمیت فرهنگ و ضرورت مدیریت فرهنگی در جامعه امروز ایران اشاره می کند و در ادامه به تشریح عوامل تغییر دهنده جامعه، ذیل شش محور عمده می پردازد. محور اول؛ تأثیرات افراد، سازمان ها و نهادهایی که مأموریت اصلی آنها اصلاح جامعه است. محور دوم؛ پیامدهای فرهنگی فعالیت های افراد، سازمان ها و نهادها که در عرصه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فعالیت می کنند.

در محور سوم به تحولات ناشی از پیشرفت های علمی، فنی، جمعیتی و توسعه ای در داخل کشور پرداخته می شود. همچنین تاثیرات ناشی از تهاجم آگاهانه دشمنان به مبانی فرهنگی جامعه محور چهارم مباحث کتاب را به خود اختصاص داده است. در بخش بعدی و محور پنجم به آثار و پیامدهای الگوگیری از نوع سازمان دهی ها، علوم انسانی تولید شده در جوامع دیگر و فرایندهای جهانی شدن پرداخته می شود. محور ششم این کتاب هم درباره تحولات ناشی از پیشرفت های علمی و فنی در سطح جهان است.

مباحث مطرح شده در محورهای شش گانه کتاب پیوست فرهنگی از آن جهت اهمتی دارد که به یاد بیاوریم چالش های فرهنگی در جهان معاصر و در کلیه کشورهای دنیا حاصل بسیاری از تغییرات برنامه ریزی شده توسعه ای و فن آوری است که قابل پیش بینی بوده است. تغییرات ساختاری حاصل فنون و علوم و فن آوری ها و ابداعات جدید بشر و بروز انقلاب صنعتی و انقلاب الکترونیک و انقلاب رسانه ای آگاهانه یا ناآگاهانه کلیه جوامع را فرا گرفته است و پیچیدگی های بسیاری برای تمدن و فرهنگ بشری همراه آورده است. بخش قابل توجهی از اثرات منفی تغییرات فن آوری های مدرن و بسیاری از تأثیرات تغییرات برنامه ریزی شده توسعه ای را می توان با توجه به الگوهای توسعه ای متناسب با فرهنگ جوامع ارزیابی، کنترل و نظارت و تنظیم و هدایت کرد.

 

بدون تردید نباید هرگونه نوآوری و تغییر را منفی انگاشت. گذشت زمان همراه خود تغییرات زیادی را همراه دارد ولیکن برنامه های تغییر توسعه ای می توانند ناخواسته به شدت و نوع تغییرات فرهنگی اثر گذار باشند در حالیکه می توان به نحوی عمل کرد که برنامه ها در چارچوب توانایی های فرهنگی و ساخت اجتماعی- اقتصادی و متناسب با ارزشهای فرهنگی جامعه سازگار و کمترین آسیب و بیشترین امکان رشد فرهنگی را فراهم آورد.

در کتاب پیوست فرهنگی، با تفصیل چگونگی تغییر در اعتقادات، تمایلات و الگوهای رفتاری افراد که در روند جامعه پذیری آنها، به صورت مستقیم و آگاهانه یا غیر مستقیم صورت می گیرد، سعی شده است ذهن مخاطب را برای پذیرش عقلانی و علمی چگونگی تأثیر فعالیت های غیر فرهنگی در تحولات فرهنگی جامعه آماده کند.

 

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان فرهنگی، پیوست فرهنگی سند بررسی تجزیه و تحلیل اثرات برنامه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بر فرهنگ جامعه است و نقش مدیران و کارشناسان فرهنگی را در بازشناسی تأثیرات برنامه های توسعه ای افزایش می دهد. هر برنامه شامل فرآیندهای مستمر و متعددی است و پیوست فرهنگی می تواند در تمام مراحل و فرایندهای برنامه با نظرات فرهنگی راه حل های توصیه ای را برای دستیابی به شرایط و موقعیت سازگار فرهنگی بررسی، پیش بینی و ارائه کند.

مطالعه فرهنگی قبل از موضوع برنامه، جمع آوری اطلاعات فرهنگی و اجتماعی از محیطی که برنامه در آن به اجرا گذاشته خواهد شد، بررسی پژوهش های فرهنگی و اجتماعی انجام شده، بررسی ساخت اجتماعی و بافت اقتصادی محیط بیرونی، بررسی نظام ارزش های و اعتقادات بومی و محلی و منطقه ای، تهیه گزارش از اوضاع اجتماعی و فرهنگی در مراحل پیشرفت برنامه و گزارش مشاهدات و مطالبات، نظرسنجی از مردم و مطالعات مردم شناسی و جامعه شناسی و بررسی تأثیرات و تغییرات اجتماعی  و فرهنگی و رفتاری در محیط و پاسخ به نیازهای فرهنگی جدید، پیش بینی امکانات جدید فرهنگی و نحوه ارتباط مستمر با مردم و تشخیص انتظارات و توقعات مردم و پیش بینی نتایج حاصل از برنامه ها و عواقب احتمالی آنها از جمله محورهای قابل بررسی در پیوست فرهنگی هر کدام از برنامه های اقتصادی،اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خواهد بود.

 

به اعتقاد مولف کتاب، اثبات این موضوع که برای اصلاح فرهنگ یک جامعه، همه افراد و همه سازمان ها در همه بخش های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باید احساس مسئولیت کنند و در قدم اول، برای شناخت تاثیرات سازمان خود در فرهنگ جامعه اقدام کنند، زمینه را برای ورود در بحث فلسفه پیوست فرهنگی باز کرده است.

چاپ اول(1392) کتاب«پیوست فرهنگی» تألیف حسن بنیانیان در 104 صفحه با شمارگان 2500 نسخه از سوی انتشارات سوره مهر چاپ و منتشر شده است.

منبع: خبرگزاری فارس

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط