loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

ماجرای وحشتناک کتاب سوزی در آمریکا

آمریکای مدعی حقوق بشر و آزادی بیان تا همین چند سال پیش یعنی سال 1953 ، تاریخی شرم آور در برخورد با اندیشه های مخالف خود برجای گذاشته است و دست به کتاب سوزی گسترده نه تنها در کشور خود بلکه در کشورهای دیگر هم زده است.

سه‌شنبه 8 مهر 1393

شاید شما خواننده گرامی گمان کنید کتاب سوزی پدیده ای قدیمی و مربوط به قرن ها پیش باشد؛ اتفاقی که مثلا بتوانید رخ دادنش را در هجوم قومی مثل قوم مغول تصور کنید که بعد از کشتار و جنایت بسیار و به جا گذاشتن ویرانی های فراوان سراغ کتابخانه ها هم بروند و کتاب ها را بسوزانند.

اما باور کنید کتابسوزی و جمع آوری کتاب از کتابخانه ها و خاکستر کردن آنها آن قدرها هم قدیمی و دور از زمان نیست. کافی است به 60-70 سال پیش برگردید، آن هم نه به آفریقا و آسیا که غربی ها همیشه نگران حقوق بشر و آزادی بیان در این کشورها هستند، بلکه به قلب و مهد مدعی آزادی بیان و دموکراسی یعنی آمریکا! می رویم و پرونده ای عجیب و شاید غیرقابل باور برای شما را ورق می زنیم...

آمریکای مدعی حقوق کل بشریت و پاسبان همه دنیا تا همین چند سال پیش یعنی سال 1953 ، تاریخی شرم آور در برخورد با اندیشه های مخالف خود برجای گذاشته است و برای توجیه اندیشه های توسعه طلبانه اش دست به کتابسوزی گسترده نه تنها در کشور خود بلکه در کشورهای دیگر هم زده است و جالب است بدانید امروز  هم هنوز که هنوز است کتاب های منتشر شده در این کشور نظارت و در صورت مغایرت آن با اصول خودشان، جمع آوری و ممنوع می شوند.

ماجرای کتابسوزی در آمریکا به دولت آیزنهاور و قبل تر از آن برمی گردد. آنچه در ادامه می خوانید خلاصه ای از مقاله ای 11 صفحه ای است که در 29 ژوئن سال 1953 در روزنامه New Republic منتشر شده بود و شرحی است بر ماجرای کتابسوزی در آمریکا. این مقاله چنین آغاز می شود:

**از رفتن به کتابخانه ها نترسید

رئیس جمهور آیزنهاور در مراسم فارغ التحصیلی کالج دارتموث با گریه گفت: به جمع کتابسوزان نپیوندید... از رفتن به کتابخانه ها نترسید و هر کتابی را که می خواهید بخوانید به شرطی که به عقاید شما توهین نکند که در این صورت چنین کتاب هایی باید سانسور شوند...

اما کتاب سوزان چه کسانی بودند؟ سناتور مک کارتی (سیاست مدار و سناتور آمریکایی (از 1947-1957) و از چهره های شاخص جنگ سرد) در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت: «من نبودم و هیچ کتابی را نسوزانده ام» اما واقعیت این بود که طی بخشنامه ای رسمی توسط دولت باید همه کتاب هایی که «درباره کمونیست یا طرفداران کمونیست و غیره» است از کتابخانه های سراسر آمریکا جمع آوری شود.

**وقتی مسئولان آمریکایی به صراحت دروغ می گویند!

آیزنهاور هم وقتی درباره موضوع کتابسوزی مورد سوال قرار گرفت، آن را انکار کرد و گفت چیزی در این باره نشنیده است اما در یک کنفرانس مطبوعاتی به صراحت اعلام کرد که وقتی در آمریکا سخن از دسترسی آزاد به اطلاعات است، منظور، دسترسی به کتاب های کمونیستی نیست و اگر دولت ایلات متحده تشخیص دهد کتابی باعث کمونیست شدن مردم می شود و به همین دلیل آنها را بسوزاند، رئیس جمهور آمریکا با این موضوع مساله ای ندارد.

البته این موضوع تنها مربوط به کتاب ها و کتابخانه های داخل آمریکا نمی شد و کتاب های کتابخانه های خارج از آمریکا نیز از نظر محتوا کنترل و کتاب های غیر مجاز از آنها جمع آوری می شد. آنچه در تصویر زیر می بینید اسامی نویسنده هایی است که توسط کمیته فعالیت های ضد آمریکایی آثارشان نامطلوب تشخیص داده شده و دستور جمع آوری کتاب هایش به کتابخانه های داخل و خارج آمریکا داده شده بود. جالب اینجا است که نام شاعران و نویسندگان معرفی چون ارنست همینگوی هم در این لیست سیاه دیده می شود!

**تغییر نظر مردم دنیا نسبت به آمریکا با تاسیس کتابخانه

اما ماجرای کتابخانه های خارج از آمریکا چه بود که دولت آمریکا می توانست به راحتی در محتوای کتاب ها دست ببرد و کتاب هایی را از بین آنها جمع کند؟

در آن زمان 230 کتابخانه آمریکایی خارج از آمریکا وجود داشت که بیش از 2میلیون کتاب داشتند و سالانه 27 میلیون نفر از این کتابخانه ها استفاده می کردند. داستان شکل گیری این کتابخانه ها به پیش از روی کار آمدن آیزنهاور برمی گردد و هدف از راه اندازی این کتابخانه ها تغییر نظر مردم دنیا نسبت به آمریکا و ایجاد نگاه مثبت به اهداف آمریکا اعلام شده بود.

تاریخچه راه اندازی این کتابخانه ها به 10 سال پیش از واقعه کتابسوزی برمی گشت؛ زمانی که آمریکایی ها پس از یک مطالعه میدانی به این نتیجه رسیده بودند با احداث کتابخانه های عمومی در سایر کشورها می توانند در افکار عمومی مردم آن کشورها تغییر دهند و آنها را با آمریکا همسو کنند...

نخستین کتابخانه در آمریکای لاتین راه اندازی شد و سپس شعبه هایی در اروپا و آسیا به آن پیوست.

با شروع جنگ جهانی دوم و پررنگ بودن نقش آمریکا در این جنگ، این کشور بیش از پیش در اذهان عمومی مردم دنیا مطرح شد و همین باعث راه اندازی مراکزی با نام مراکز ارائه اطلاعات در این کشورها شد تا مردم را با آمریکا و فرهنگ آمریکایی آشنا کند. کم کم ارتش آمریکا کتابخانه هایی در استرالیا، آلمان، ژاپن، کره و اتریش تاسیس کرد و هدف از راه اندازی کتابخانه در این کشورها ارائه تصویری کامل و عادلانه از آمریکا اعلام شد.

**فرهنگ برای فرهنگ و هنر برای هنر هیچ جایی در برنامه های آمریکا ندارد!

دولت آمریکا به قدری روی این کتابخانه ها حساب باز کرده بود که در سال 1948 یک برنامه و قانون دائمی برای اداره کتابخانه های خارج از کشور تصویب شد و هرچه نفوذ شوری سابق بیشتر می شد، فعالیت های تبلیغی و پروپاگاندای آمریکایی هم شدت بیشتری می گرفت. تاجایی که ترومن(رئیس جمهور آمریکا) در سال 1951 در یک سخنرانی گفت: فرهنگ برای فرهنگ و هنر برای هنر هیچ جایی در برنامه های آمریکا ندارد و فعالیت های فرهنگی ما یک ابزار برای برنامه ها تبلیغی ما است.

در سال 1947 فعالان فرهنگی از کنگره خواستند تا تمایزی بین فعالیت های فرهنگی و پروپاگاندا قائل شود اما در نهایت کنگره فرهنگ را همان تبلیغات و پروپاگاندا خواند و کتابخانه ها را به عنوان یک سلاح تبلیغی معرفی کرد. در سال 1951 کارشناسانی از دفتر تعیین بودجه در آمریکا به بررسی عملکرد کتابخانه های خارج از این کشور پرداختند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که کتابخانه ها باید کانون تمام فعالیت های تبلیغی آمریکا باشد و در غیر این صورت بودجه صرف شده برای آنها صرفا اتلاف منابع مالی است.

البته در همین زمان نظرات مخالفی هم در آمریکا وجود داشت که می گفت تبدیل کردن کتابخانه های این کشور به کمیته های ضد کمونیستی و کانون های تبلیغاتی، این کتابخانه ها را فلج و از کارکرد اصلیشان دور می کند اما دولت آمریکا به راه خود می رفت...

**بلبشوی کتابسوزی و مشکل مسئولان با «و غیره»!

اعتراض ها در حدی بالا گرفت که در زمان رئیس جمهور دموکرات آمریکا یعنی ترومن، روزنامه ها و مجلات، وزیر امور خارجه این کشور را به خاطر این رویکرد خائن خطاب می کردند. وقتی در آمریکا نفوذ و قدرت مک کارتی بالا گرفت و آیزنهاور رئیس جمهور شد، این رویکرد کار را به جایی رساند که طی قانونی وجود «کتاب های کمونیستی و طرفداران کمونیست و غیره» در کتابخانه ها ممنوع شد. و در بخشنامه ای از ناشران خواسته شد تا تضمین کنند هیچ کتابی درباره اندیشه های کمونیستی و طرفداران آنها را چاپ نکرده و به کتابخانه ها نمی فرستند.

این دستور العمل، دولت آیزنهاور  را عملا به سمت کتابسوزی کشاند. تعداد زیادی کتاب از کتابخانه های آمریکا شامل رمان ها و اشعار و کتاب های تاریخی به بهانه کمونیستی بودن جمع آوری و ممنوع شدند.  عبارت « و غیره...»  هم در قانون مذکور دست کمیته بررسی کتاب ها را باز گذاشته بود و باعث شده بود کتاب بسیاری از نویسندگان مشهور در لیست «و غیره» بگنجند، ضد آمریکایی تشخیص داده شوند و بسوزند!

بعدتر به جای «و غیره» عبارت «کتاب های جنجال برانگیز» آورده شد که مسئولان اجرای این برنامه، جنجال برانگیز بودن کتاب ها را تشخیص می دادند. باز هم این عبارت مشکلی را از حل نکرد و کار به آنجا رسید که برای جلوگیری از هر گونه اشتباه لیستی از نام نویسندگانی که کتاب هایشان ممنوع بود، اعلام شد (همان لیستی که در ابتدای این گزارش آمده و نام همینگوی هم در آن بود) تا کتاب های این نویسندگان از کتابخانه های آمریکا در سراسر دنیا جمع آوری شود.

 

اما این کار نه تنها بازخور مثبتی در خارج و داخل آمریکا به وجود نیاورد، بلکه شوک حاصل از جمع آوری و سوزاندن کتاب ها نتیجه را معکوس کرد و در کشورهای اروپایی خواستار تعطیلی برنامه های کتابخانه ها آمریکا شدند. داخل آمریکا هم کار به اعتراض کشید تا جایی که آیزنهاور در سخنرانی اش در مراسم فارغ التحصیلی کالج دارتموث با گریه گفت: «به جمع کتابسوزان نپیوندید... از رفتن به کتابخانه ها نترسید» و به جای کتابسوزی بر سانسور کتاب ها تاکید کرد! و بعد همان طور که دیدید کار به کی بود کی بود من نبودم! رسید.

هرچند مقصر اصلی کتابسوزی مک کارتی معرفی می شود اما در حقیقت مشعل آن در دست آیزنهاور بود و همان طور که این اتفاق در کتاب خانه های خارج از آمریکا رخ داد، 48 ایالت آمریکا نیز دچار این برنامه کتابسوزی و جمع آوری کتاب ها شدند. اولین قربانیان این کتابسوزی هم کتاب های طنز و کتاب های جیبی بودند که با خشمی توصیف ناشدنی سوزانده شدند و از آن زمان بود که به گفته نویسندگان این مقاله، سانسور کتاب در آمریکا به عنوان یک حقیقت در میان بخشی از جامعه آمریکایی پذیرفته شد.

**فرهنگ و عقاید مردم آمریکا نادیده گرفته شد

نکته جالب اینجا است که مقاله روزنامه New Republic با این جملات به پایان می رسد: «این گزارش و مستندات در طی 5 سال ارعاب و ترس عمومی درباره این واقعه جمع آوری و منتشر می شود و هرچند دولت آمریکا و بعضی از کشیشان خواستار سانسور کتاب در آمریکا هستند، مردم حق آزادی بیان خود را به رسمیت می شناسند و آن را روزی باز پس خواهند گرفت! و هرچند روزنامه ها سکوت اختیار کرده و از سرکوب نظرات توسط مک کارتی می ترسند اما هنوز صدای اعتراض در آمریکا شنیده می شود... و بخشی از تاریخ و فرهنگ و عقاید مردم آمریکا که در روزگاری نادیده گرفته شد، روزی باید در ادبیات این کشور بازتاب داده شود که مردم این دوران به بهانه کمونیسم نادیده گرفته شدند.  ماجرای کتاب سوزی در آمریکا تا همیشه به عنوان سندی غیر قابل انکار درباره رویکرد واقعی دولت نسبت به آزادی بیان باقی خواهد ماند و مردم خودشان درباره میزان آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات در امریکا قضاوت خواهند کرد...»

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط