شهاب شب های پیشاور: کتاب شناسی «سلطان الواعظین»

نویسندگان مرتبط : سلطان الواعظین شیرازی

هیجدهم مهرماه، سالروز درگذشت «سید محمد شیرازی» مشهور به «سلطان الواعظین»، مؤلف کتاب «شبهای پیشاور» است که چندین نسل از شیعیان را بهره مند و سپاسگزار خود ساخته است. از این رو نگاهی درنگی داشتیم بر زندگینامه و آثار سلطان الواعظین.

جمعه 18 مهر 1393

متن خبر
نظرات کاربران

هجدهم مهرماه 1350 ه.ش، مردی چهره در نقاب خاک کشید که کتاب «شبهای پیشاور» او، خاطره چند نسل جوان شیعی ایرانی را رقم زده و دلهای شیفته شان را به واسطه درک حقانیت مذهب پدری شان، به وجد آورده است.

به بهانه سالروز درگذشت «سید محمد شیرازی» مشهور به «سلطان الواعظین»، خالق کتاب «شبهای پیشاور»، دریچه ای به دنیای زندگی پرتلاشش گشوده ایم و در میان فهرست آثارش، هر آن چه را که جسته ایم، در مقابل دیدگان مشتاقان دانش صف کرده ایم.

حیاتی وقف حقانیت شیعه
«سید محمد شیرازی» مشهور به «سلطان الواعظین» در سال 1314 ه.ق در تهران چشم به جهان گشود. پدرش «حاج سید علی اکبر اشرف الواعظین شیرازی» شیخ الطائفه، رئیس جمعیت بسیاری از سادات شیراز و از پرچمداران دیانت و مروجین مذهب و شریعت بود که در سال های انقلاب مشروطه با بروز و افزایش اختلاف هایی بین گروه های مختلف و روحانیت به کرمانشاه نقل مکان کرد و در این شهر ماندگار شد. او در کرمانشاه قدرت و نفوذ بسیاری یافت و در برابر دشمنان دین و معاندان اسلام سدی استوار شد.

سید محمد شیرازی در همان اوان کودکی، آموختن معارف دینی را نزد پدر آغاز کرد؛ سپس راهی مدرسه پامنار تهران شد و از محضر استادان و علمای دیگر بهره برد. او در سال 1326 ه. ق با رهسپار شدن به سوی عتبات عالیات در کربلای معلی اقامت گزید و مشغول تحصیل علوم دینی شد.

سلطان الواعظین در کربلا از محضر استادی همچون «آیت الله فاضل مرندی» و «آیت الله شهرستانی» فیض برد. او پس از مدتی به تهران بازگشت و بعد از درگذشت پدرش در سال 1351 ه.ق از آنجا به قم رفت و محضر برخی بزرگان حوزه علمیه قم نظیر «آیت الله العظمی عبدالکریم حائری»، «آیت الله العظمی سید محمد حجت»، «آیت الله العظمی سید محمدتقی خوانساری» و « آیت الله محمدعلی شاه آبادی» را درک کرد.

سفر به پیشاور
سید محمد شیرازی، سفرهایی متعدد به مصر، سوریه، لبنان، اردن، فلسطین و هندوستان داشت. وی در همه این مسافرت ها علاوه بر مجالس وعظ، منبر و تبلیغ، با علمای بزرگ فرق و مذاهب نیز به گفت وگو و تبادل نظر می پرداخت و آرا و عقاید شیعه را با ایشان مطرح می کرد. مهمترین سفر سلطان الواعظین ــ که مناظره معروف او در آن تحقق یافت و باعث شهرت وی شد ــ سفر به پیشاور بود. او در سال 1345 ه.ق در سی سالگی راهی هندوستان شد. در کراچی، بمبئی، لاهور، پنجاب، حیدرآباد و بسیاری نقاط دیگر هند مورد استقبال و احترام مسلمانان و غیرمسلمانان واقع شد و جلسات متعدد بحث و مناظره برقرار کرد. پس از مدتی از سوی علمای هند به دهلی نو دعوت شد و در جلسات مناظره آنها شرکت جست. بعد از این جلسات سلطان الواعظین به دعوت «محمد سرورخان» که از متنفذین خاندان «قزلباش» هندوستان به شمار می رفت برای سخنرانی و خطابه راهی پیشاور شد. این مجلس با حضور جمع زیادی از مردم پیشاور و حومه آن و نیز عده ای از علمای فریقین (شیعه و سنی) در امام باره (حسینیه) مرحوم «عادل بیک» برقرار شد. سلطان الواعظین در این جلسات، مباحثی در زمینه خلافت و ولایت و عقاید شیعه مطرح ساخت. در پایان یکی از این سخنرانی ها دو تن از علمای کابل نزد سلطان الواعظین آمدند و تقاضا کردند که در ارتباط با سخنان او با وی مناظره کنند. این دو نفر به نام های «حافظ محمد رشید» و «شیخ عبدالسلام» از آن شب به بعد، پس از نماز مغرب و عشاء در حضور جمع زیادی از علما و رجال و مردم شهر، درباره مسائل مورد اختلاف، با سلطان الواعظین به گفت وگو نشستند. این جلسات پرشور که از شب جمعه 23 رجب 1345 ه. ق شروع شد، تا 10 شب به طول انجامید. جلسه مناظره هر شب بعد از نماز مغرب و عشا تا 6 یا 7 ساعت و گاهی نیز تا اذان صبح ادامه می یافت.

در پیشاور و شهرهای اطراف آن، چون فرقه های مسلمین در کنار هم زندگی می کردند و با یکدیگر در ارتباط بودند، چنین محفلی با استقبال زیادی روبه رو شد و صورت مذاکرات، هر شب توسط روزنامه های محلی منتشر می شد. در این مباحثات مسائلی از قبیل دلالت آیات و روایات بر مقام شیعه، عقاید فرق مختلف شیعه، ظلم و ستم خلفا در طول تاریخ نسبت به شیعه، مذاهب اربعه اهل سنت، احادیث مختلف در فضیلت حضرت امیر (ع)، دلالت آیات مختلف بر شأن و منزلت حضرت امیر (ع)، مسئله سقیفه، شورا، بدعت های معاویه، قیام و شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) و بسیاری از مباحث تاریخی و اعتقادی دیگر مطرح شده است.

استدلال مرحوم سلطان الواعظین در طول این مناظره، فقط از کتب و منابع اهل سنت است و این خود از تسلط و احاطه او به منابع روایی و تفسیری عامه حکایت می کند. این احاطه تا جایی بود که در برخی موارد موجب حیرت علمای اهل سنت حاضر در مجلس می شد و تحسین ایشان را برمی انگیخت تا جایی که در پایان شب دهم، تعدادی از رجال و بزرگان حاضر در مجلس به مذهب تشیع گرویدند؛ ولی آنچه ثمره جاوید این مناظره پرارج به شمار می آید، همان کتاب ارجمند «شبهای پیشاور» است.

تألیفات
سلطان الواعظین، اگر چه بیشتر عمر خویش را صرف تبلیغ، وعظ و خطابه کرد و در این جهت هم به حق موفق بود، باز از تألیف و تدوین کتب سودمند و نافع برای جامعه اسلامی غافل نماند. این آثار مکتوب عبارت اند از:

• شبهای پیشاور
این کتاب که مهمترین تألیف سلطان الواعظین است، در نوع خود از بهترین آثار در موضوع مربوط به خود به شمار می آید. وی در این کتاب ــ که مشروح مذاکره و مناظره او در طول ده شب با بعضی از علمای اهل سنت در پیشاور است ــ اهم موضوعات مورد اختلاف را مطرح کرده و با استدلالی قوی و با استفاده کامل از منابع روایی و تاریخی اهل سنت، مبانی و معتقدات شیعه را به اثبات رسانده است. این کتاب در عین این که مطالب دقیق و تخصصیِ اختلافی را آورده است، با نثری شیوا و روان برای اقشار علمی قابل استفاده است.

• گروه رستگاران
این کتاب در دو جلد به چاپ رسیده است. موضوعات آن نیز مانند شب های پیشاور، بیشتر حول محور اثبات حقانیت شیعه گرد آمده است. مؤلف در جلد دوم کتاب به پاسخ نوشته های «شهرستانی» در «ملل و نحل» و رد ادعاهای او درمورد شیعه می پردازد. وی سپس تفاوت های گوناگون شیعه و سنی را به اختصار تشریح و عقاید آنها را مطرح می کند. او بخش پایانی جلد دوم در عقاید شیعیان را با اتکا به مبانی قرآن و حدیث به اثبات می رساند.

• صد مقاله سلطانی
این کتاب، مجموعه صد مقاله ای است که سلطان الواعظین، آنها را درباره تورات، انجیل و قرآن کریم برای درج و چاپ در نشریه دینی «پرچم اسلام» نگاشته و مقالات مزبور از این نشریه جمع آوری شده و پس از تدوین و به وسیله خود مؤلف به چاپ رسیده است. سلطان الواعظین حدود پنجاه مقاله اول را به بررسی تحریف های صورت گرفته در تورات و انجیل اختصاص داده است. او حدود پنجاه مقاله دیگر را نیز در اثبات مراتب اعجاز و حقانیت قرآن کریم نگاشته است.

از آثار مرحوم سلطان الواعظین شیرازی تنها سه اثر فوق به چاپ رسیده است ولی وی تألیفات دیگری نیز دارد که متأسفانه تاکنون چاپ نشده اند. مجموعه این آثار، عبارت اند از «عقاید سلطانی»، «سرادقات سلطانی»، «فضایح الصوفیه»، «مجموعه سلطانی»، «توحید سلطانی»، «معراجیه»، «راهنمای اهل توحید»، «المآل البینه»، «در اثبات وجود امام عصر (ع)»، «راه سعادت»، «حکمت الهی» و «اثبات الحجّه».

وفات
آن مدافع حریم ولایت، پس از سال ها تلاش خستگی ناپذیر، سرانجام روز جمعه 17 شعبان المعظم 1391 ه.ق، برابر با 18 مهرماه 1350 ه. ش در تهران درگذشت و در جوار بارگاه نورانی حضرت فاطمه معصومه (س) در قبرستان ابوحسین به خاک سپرده شد.

کتابشناسی برکات یک کتاب
• شبهای پیشاور: در دفاع از حریم تشیع
گفتار سلطان الواعظین، محمد حسینی شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، 1059 صفحه، چاپ اول سال 1361، 800 ریال.

• شبهای پیشاور: در دفاع از حریم تشیع
محمد سلطان الواعظین، مترجم: علی کامپل، انصاریان، 540 صفحه، رقعی، 1375، 2000 نسخه، 8000 ریال.

• ل‍ی‍ال‍ی ب‍ی‍ش‍اور: م‍ن‍اظرات و ح‍وار
س‍ل‍طان ال‍واع‍ظی‍ن م‍ح‍م‍د ال‍م‍وس‍وی ال‍ش‍ی‍رازی ، ت‍ع‍ری‍ب و ت‍ح‍ق‍ی‍ق : ح‍س‍ی‍ن ال‍م‍وس‍وی، ذوی القربی، 1191 صفحه، چاپ اول سال 1379.

• شبهای پیشاور در دفاع از حریم تشیع
محمد سلطان الواعظین، محلاتی (مفید)، در 2 جلد، جیبی (شومیز)، چاپ اول سال 1380، 1000 نسخه.

• ص‍د م‍ق‍ال‍ه س‍ل‍طان‍ی : راه‍ن‍م‍ای ی‍ه‍ود و ن‍ص‍اری و م‍س‍ل‍م‍ی‍ن در م‍ع‍رف‍ت ت‍ورات و ان‍ج‍ی‍ل و ق‍رآن م‍ج‍ی‍د
س‍ل‍طان ال‍واع‍ظی‍ن شیرازی، اسلامیه، 530 صفحه، چاپ اول سال 1382، 45000 ریال.

• دفاع از حریم امامت و ولایت: مختصر شب های پیشاور «ویژه جوانان»
کریم شنی، مسجد مقدس جمکران، 168 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ اول سال 1385، 5000 نسخه، 6500 ریال.

• شبهای پیشاور
محمد سلطان الواعظین، محقق: عبدالرضا درایتی، دلیل ما، 564 صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ اول سال 1385، 2000 نسخه، 35000 ریال.

• شبهای پیشاور (به زبان روسی)
شهریار، 266 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ اول سال 1385، 3000 نسخه.

• پاسخ به شبهات در شبهای پیشاور
نیره السادات صانعی، سیدحسن صانعی، مشعر، 248 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ اول سال 1386، 3000 نسخه، 15000 ریال.

• شبهای پیشاور: در دفاع از حریم تشیع
محمد سلطان الواعظین، لاهیجی، در 2 جلد، وزیری (شومیز)، چاپ اول سال 1386، 5000 نسخه.

• شبهای پیشاور: ده مجلس مناظره پیرامون مسائل امامت
محمد سلطان الواعظین، عطر یاس، در 2 جلد، وزیری (سلفون)، چاپ اول سال 1386، 3000 نسخه.

• شب های پیشاور در دفاع از حریم تشیع
محمد سلطان الواعظین، آدینه ی سبز، 856 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ اول سال 1387، 2000 نسخه، 85000 ریال.

• شبهای پیشاور
محمد سلطان الواعظین، مترجم: کریم فیضی، احتجاج، 890 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ اول سال 1387، 3000 نسخه، 65000 ریال.

• شبهای پیشاور
محمد سلطان الواعظین، مترجم: سید عباس احمد بستانی، دارالتفسیر، 272 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ اول سال 1387، 3000 نسخه.

• شبهای پیشاور: در دفاع از حریم تشیع
سلطان الواعظین شیرازی، ویراستار: سید اسدالله یاوری، دارالکتب الاسلامیه، 1202 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ اول سال 1387، 5000 نسخه، 140000 ریال.

• شبهای پیشاور: ده مجلس مناظره پیرامون مسائل امامت (2 – 1)
محمد سلطان الواعظین، عطر یاس، 1082 صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ دوم سال 1387، 2500 نسخه، 85000 ریال.

• شهابی در شب: خلاصه ای از کتاب شبهای پیشاور
سلطان الواعظین شیرازی، گردآورنده: ضیاء توحیدی، پارس ایران، 196 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ ششم سال 1387، 3000 نسخه، 20000 ریال.

• شب های پیشاور
محمد سلطان الواعظین، ویرایشگر: محمدباقر احمدی، آل طه، 992 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ اول سال 1389، 2000 نسخه، 120000 ریال.

• شبهای پیشاور
محمد سلطان الواعظین، محقق: عبدالرضا درایتی، دلیل ما، در 3 جلد، وزیری (سلفون)، چاپ اول سال 1389، 2000 نسخه.

• شبهای پیشاور
محمد سلطان الواعظین، محقق: عبدالرضا درایتی، موسسه جهانی سبطین (ع)، وزیری (گالینگور)، چاپ اول سال 1389، 2000 نسخه.

• گروه رستگاران یا فرقه ناجیه
سلطان الواعظین شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، وزیری (گالینگور)، چاپ اول سال 1389، 5000 نسخه، 120000 ریال.

• شب های پیشاور
محمد سلطان الواعظین، محقق: حسین ارغوانی، عصر آگاهی، (در 2 جلد)، وزیری (سلفون)، چاپ اول سال 1390، 3000 نسخه.

• شب های پیشاور
محمد سلطان الواعظین، موسسه بنیاد خیریه الزهرا (ع)، 200 صفحه، پالتویی (شومیز)، چاپ اول سال 1390، 5000 نسخه، 7300 ریال.

• شب های پیشاور
محمد سلطان الواعظین، مترجم:کریم فیضی، تهذیب، وحدت بخش، 888 صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ نهم سال 1390، 3000 نسخه، 95000 ریال.

• شبهای پیشاور: در دفاع از حریم تشیع
محمد سلطان الواعظین، رشید، در 2 جلد، وزیری (گالینگور)، چاپ اول سال 1390، 1000 نسخه.

• شب های پیشاور
محمد سلطان الواعظین، موسسه بنیاد خیریه الزهرا (ع)، در دو جلد، پالتویی (شومیز)، چاپ اول سال 1391، 5000 نسخه.

• شبهای پیشاور: در دفاع از حریم تشیع
سلطان الواعظین شیرازی، طوبای محبت، 848 صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ اول سال 1391، 3000 نسخه، 120000 ریال.

• شبهای پیشاور: در دفاع از حریم تشیع
سلطان الواعظین شیرازی، پیام مقدس، 776 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ اول سال 1391، 5000 نسخه، 130000 ریال.

• ندای حق : ویژه حقانیت مکتب جعفری (برگزیده شبهای پیشاور)
مجید مطفف، کوشامهر، 50 صفحه، چاپ اول 1391.

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.

نام و نام خانوادگی

پست الکترونیک

نظر

کد امنیتی