امروز سالروز شهادت یونس استادسرایی مشهور به میرزا کوچک خان جنگلی، مبارز انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگل است که در اعتراض به نقض تمامیت ارضی و استقلال ایران از سوی بیگانگان بعد از مشروطه قیام کرد.
همزمان با اوج گیری نهضت مشروطه، شماری از آزادیخواهان رشت، کانونی به نام مجلس اتحاد تشکیل دادند که میرزا کوچک خان هم که در آن دوران یک طلبه بود، به آنها پیوست. درسال 1294 به جای مجلس اتحاد، هیات اتحاد اسلام، از یک گروه هفده نفری در رشت تشکیل شد که بیشتر اعضای آن روحانی بودند و میرزا کوچک خان عضو موثر آن بود. میرزا، رهبری این گروه را بر عهده گرفت و پس از اشغال ایران از سوی ارتش روسیه تزاری، به مبارزه با این ارتش پرداختند. این هیات به تدریج گسترش یافت و به نهضت جنگل و حزب جنگل مشهور شد.
نهضت جنگل فعالیت های نظامی مختلفی را ضد نیروهای روسی و انگلیسی در شمال ایران انجام داد. اما به تدریج دچار اختلافات داخلی شد. در چنین وضع سختی، میرزا کوچک خان در سرمای شدید زمستان از همسرش خداحافظی کرد و به اعماق جنگل ها رفت تا در فرصتی مناسبت بتواند نیروهای پراکنده را سازماندهی کند؛ اما در اثر سرمای شدید به شهادت رسید.
«ایبنا» به مناسبت 11 آذرماه سالروز شهادت رهبر جنبش جنگل، گزارشی از کتابشناسی «میرزا کوچک خان جنگلی» با همین کلیدواژه از آمار اطلاعاتی موسسه خانه کتاب فراهم آورده است که در زیر می خوانید:
جنبش میرزا کوچک خان بنابر گزارشهای سفارت انگلیس در تهران
گردآورنده: غلامحسین میرزاصالح - نشر تاریخ ایران - 177 صفحه - چاپ 1 سال 1369 - 3000 نسخه - 1000 ریال
حماسه میرزا کوچک
حمید گروگان - وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات - 160 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 5 سال 1375 - 3000 نسخه - 2500 ریال
ستارخان، خیابانی، میرزا کوچک جنگلی: ایران رها از فقر و ظلم
شاپور رواسانی - اطلاعات - 220 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 1 سال 1389 - 2100 نسخه - 18000 ریال
سخنرانی های اجلاسیه کنگره بزرگداشت روحانی مجاهد میرزا کوچک جنگلی (گیلان) آذر ماه 1368
سارا خدیوی فرد؛ محمدجواد سهیل نقشی؛ بهرام نوایی - اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان - 172 صفحه - 3000 نسخه
سردار قبیله شقایق: یادواره میرزا کوچک خان جنگلی
گردآورنده:بهمن صالحی - بنیاد اندیشه اسلامی - 154 صفحه - وزیری (شومیز) - چاپ 1 سال 1382 - 20000 نسخه - 16800 ریال
سرزمین میرزا کوچک خان
احمد کتابی - معصومه رجایی - 136 صفحه - چاپ 1 سال 1362 - 280 ریال
سرود سبز رهایی (سوگ سروده های شاعران معاصر درباره میرزا کوچک خان جنگلی)
به اهتمام: محمدحسن اصغرنیا - هزاره ی ققنوس - 152 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 1 سال 1390 - 1200 نسخه - 43000 ریال
کتابشناسی میرزا کوچک جنگلی
تدوین: سمیرا سروی قمصری؛ تدوین:صنم سیر؛ تدوین:زهرا نرگسی علی پور - خانه کتاب - 296 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 1 سال 1392 - 1000 نسخه - 75000 ریال
کوچک جنگلی: داستانی از زندگی و مبارزات میرزا کوچک خان
امیرحسین فردی؛ ویراستار: فرزانه کریمی - موسسه انتشارات قدیانی - 240 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 7 سال 1391 - 3300 نسخه - 52000 ریال
ماه در محاق: زندگی و مبارزات میرزا کوچک خان جنگلی
غلامرضا گلی زواره - شرکت چاپ و نشر بین الملل - 228 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 1 سال 1383 - 3000 نسخه - 10000 ریال
من و آزادی: خاطرات میرزا حسین خیاط (فرنیا) از دوستان عارف قزوینی و میرزا کوچک خان جنگلی
به اهتمام: مهدی نورمحمدی - سخن - 230 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 1 سال 1388 - 2200 نسخه - 39000 ریال
میرزا کوچک جنگلی و حیدرخان فشتالی (دیلمانی)
محمداسماعیل عرفانی - بلور - 144 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 1 سال 1387 - 5000 نسخه - 15000 ریال
میرزا کوچک خان
عصمت گیویان - موسسه فرهنگی مدرسه برهان - 96 صفحه - رقعی (شومیز) - چاپ 5 سال 1391 - 1600 نسخه - 40000 ریال
میرزا کوچک خان
امیرحسین فردی؛ تصویرگر:راشین خیریه - موسسه فرهنگی مدرسه برهان - 24 صفحه - خشتی (شومیز) - چاپ 5 سال 1392 - 1700 نسخه - 50000 ریال
یاد سبز: مجموعه نقاشیهای میرزا کوچک خان جنگلی
قاسم حاجی زاده؛ گردآورنده:منیژه عمادی - صاحب اثر - 136 صفحه - رحلی - چاپ 1 سال 1371 - 32000 ریال