مناسبات ایرانیان با حجاز در دوره های مختلف منتشر شد

کتاب مناسبات ایرانیان با حجاز در دوره های مختلف تاریخ اسلامی تألیف سیدمحمود سامانی از سوی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شد.

سه‌شنبه 19 اسفند 1393

متن خبر
نظرات کاربران

مناسبات ایرانیان با حجاز در دوره های مختلف اسلامی یکی از موضوع های قابل اعتنا برای بررسی و تحقیق است که هر دوره ای از آن، به بررسی و تأمل جداگانه ای نیاز دارد تا کنون تنها برخی دوره ها شناسانده شده و بیشتر کارهای انجام شده ناظر به روابط ایران و عربستان در دوران معاصر است.

تحقیق و بررسی درباره مناسبات دولت ها با حجاز و اثرگذاری آنها بر تحولات سیاسی و اجتماعی، به ویژه حج گزاری و خدمات در حرمین شریفین که بخشی از تاریخ بلند اسلام را به خود اختصاص داده است، تألیف چنین نوشتار هایی را توجیه پذیر می کند.
کتاب «مناسبات ایرانیان با حجاز در دوره های مختلف تاریخ اسلام» از مقدمه و فصل های مفاهیم و کلیات، مناسبات ایرانیان با حجاز از صدر اسلام تا آل بویه، مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر ترکان، مناسبات ایرانیان با حجاز از عصر مغول تا صفویه، مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر صفویه، مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر افشاریه و زندیه، مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر افشاریه و زندیه، مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر قاجار و مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر پهلوی گردآوری شده است.
در مقدمه این کتاب آمده است: «مقصود از مناسبات ایرانیان با حجاز، صرف روابط سیاسی دولت های حاکم بر ایران با حاکمان حجاز نیست، بلکه روابط مردم دو سرزمین را در ابعاد مختلف نیز شامل می شود. البته در تاریخ سرزمین های اسلامی، به ویژه ایران، یکی از عرصه های مهم مرتبط با حج، سیاست و حکومت بود. هر یک از دولت های اسلامی، بیشترین تلاش خود را به مسائل مربوط به حج معطوف می کردند تا مشروعیت و محبوبیت خود را افزایش دهند».

نویسنده در فصل اول به عناوین «ایرانیان، ایران، حجاز، مناسبات، مناسبات ایرانیان با حجاز پیش از اسلام و ایرانیان و بندر جده» را مورد بررسی و در فصل دوم به موضوعات «مناسبات ایرانیان با رسول الله (ص)، مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر خلفا، مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر امویان، مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر عباسیان تا تسلط آل بویه بر بغداد و مناسبات ایران و حجاز در عصر آل بویه» پرداخته است.
مباحث «غزنویان، سلجوقیان، عوامل مؤثر بر روابط سیاسی سلجوقیان با حجاز، ابزار نفوذ سلجوقیان در حرمین، سیر اجمالی مناسبات سلجوقیان با حجاز، خوارزم شاهیان و نام و مدت زمام داری خوارزن شاهیان» در فصل سوم و گفتارهای «ایلخانان مغول، تیموریان، ترکمانان» در فصل چهارم مورد بررسی قرار گرفته است.
مؤلف در بخش ایلخانان مغول نوشته است: «از هجوم مغولان به ایران که از سال 616 ه. ق شروع شد تا تشکیل حکومت ایلخانی (654 736 ه. ق) و حتی تا اواخر قرن هفتم که حاکمان مغول در ایران، مسلمان شدند، حجاز از سیاست های دولت ممالیک مصر متأثر بود. این دولت در تثبیت جایگاه خود در حجاز تلاش های بسیاری کرد. در این زمان، مغولان حاضر در ایران هنوز مسلمان نشده بودند؛ برخی از آن ها شَمَن پرست، برخی بودایی و دیگران مسیحی بودند.
طبیعی بود که آنان به حج اعتقادی نداشتند و حتی چنگیز خان مغول با این اعتقاد که سراسر جهان، خانه خداست، مانع حج گزاری مسلمانان در قلمرو خود می شد. بدین ترتیب، ایرانیان تا زمانی که مغولان تحت تأثیر فرهنگ اسلام و ایران، مسلمان نشده بودند نتوانستند با حجاز ارتباط قابل توجهی داشته باشند».
نگارنده در فصل پنجم مطالبی را درباره «معرفی و مناسبات ایرانیان با حجاز در عصر صفویه» و در فصل ششم در زمینه موضوعات «افشاریه، معرفی افشاریه، روابط با حجاز، سلسله زندیه، معرفی زندیه و روابط زندیه با حجاز» نکاتی را به نگارش آورده است.
در فصل هفتم گفتارهای «معرفی قاجار، عوامل مؤثر بر روابط قاجارها با حجاز و مناسبات شاهان قاجار با حجاز» و در فصل هشتم مباحث «روابط رضا شاه پهلوی و روابط ایران و حجاز در سلطنت محمدرضاشاه پهلوی» آمده است.
نگارنده در این کتاب به نامه فتحعلی شاه به امیر سعودی در زمان حمله وهابیت به عتبات عالیات که منجر به کشته شدن بسیاری از شیعیان شده بود اشاره کرده و نوشته است: «فتحعلی شاه قاجار در نامه ای که به امیر سعودی نوشت، از او خواست تا اموال ربوده شده از مکان های مقدس عتبات عالیات را بازگرداند و دیه کشته شدگان را بپردازد. فتح علی شاه در این نامه امیرسعودی را تهدید کرد اگر به موارد اشاره شده در نامه اعتنا نکند، دولت قاجار به دُرعیه در نجد حمله خواهد کرد.
شاه ایران به سلیمان پاشا، حکمران منصوب دولت عثمانی در بغداد نیز نامه ای نوشت و از او خواستار برخورد با وهابیان شد. سلیمان پاشا در پاسخ، قول مساعد داد که مسؤولیت جبران خسارت های وارد شده بر عتبات و زائران را بر عهده می گیرد.»

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.

نام و نام خانوادگی

پست الکترونیک

نظر

کد امنیتی