شهید کاوه را شناختم، چه‌گوارا را کنار گذاشتم

سعید عاکف، نویسنده و خاطره‌نویس جنگ، تاکنون درباره 250 شهید دوران دفاع مقدس کار پژوهشی انجام داده‌ و اسناد قابل توجهی از آنان در اختیار دارد که بر اساس آن‌ها 59 عنوان کتاب منتشر کرده‌ است.او درباره تغییر نگرش جوان ها بعد از آشنایی با عظمت شهیدان سخن می گوید.

عاکف، نویسنده و خاطره‌نویس جنگ در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: شاخص اصلی ورود به عرصه خاطره نویسی دفاع مقدس حضور در جبهه‌های نبرد است و توفیق حضور در جبهه‌های جنگ مرا دلداده فضا و شرایط خاص آن دوران کرد.

وی افزود: با ورود به این وادی بود که نوشته‌هایم سمت و سوی خود را یافت. فعالیت در این وادی جدای از آشنایی با فن نوشتن است و باید سعی کنیم به شهدا نزدیک‌تر شویم. اگرچه یکی از پایه‌های اساسی در این نوع فعالیت‌ها مطالعه کردن است.

عاکف درباره ادبیات دوران جنگ گفت: در زمان قبل از جنگ یا در طی آن دوران دو موضوع که در جامعه مورد استقبال قرار می‌گرفت، فقر و عشق بود. نویسندگان آن دوره درباره عشق‌های مجازی و نداری و فلاکت‌ قلم می‌زدند. اما این مطالب مرا ارضا نمی‌کرد.

این نویسنده به نحوه جمع‌آوری خاطرات شهید حاج عبدالحسین برونسی اشاره کرد و افزود: در مقر لشکر زرهی اهواز هنگام دیدن عکس‌های شهدا به عکس این شهید برخوردم. سادگی چهره و وقار او برایم جالب بود. در مورد وی شنیده بودم که بنٌا بوده و این که حضرت صدیقه طاهره (س)، زمان و محل شهادت شهید برونسی را به او خبر داده است. خصوصیات این شهید تلنگری شد که پس از جنگ در این عرصه فعالیت نمایم و حاصل آن کتاب" خاک‌های نرم کوشک" شد. پس از این در سال 1370 تحقیق و پژوهش در زمینه دفاع مقدس را به طور جدی آغاز کردم.

عاکف خاطر نشان کرد: تاکنون درباره 250 شهید از دوران دفاع مقدس کار پژوهشی انجام داده‌ام. البته اسناد قابل توجهی که تعداد آن‌ها از صد هزار صفحه گذشته در اختیار دارم و تاکنون بر اساس اسناد موجود 59 عنوان کتاب منتشر کرده‌ام.

وی با اشاره به یکی از فرمایشات امام خمینی(ره) گفت: قصه خوب با الهام گرفتن از آن فرمایش امام که فرمودند:"هنر عبارتست از دمیدن روح تعهد در انسان‌ها" شکل می‌گیرد. این جمله در اعتراض به جنبش‌ تارهایی که در روح انسان تنیده شده و نمی‌گذارد خوب بیندیشد و بنویسد، سخن بی‌نظیری است.

سعید عاکف اظهار داشت: اگر ما وارد این عرصه برای نوشتن شدیم، نه به خاطر پول و نه به خاطر اعتبار است، بلکه فقط برای گفتن ناگفته‌هاست و این ‌که درد و دل‌هایمان و آن چیز‌هایی که بعد از جنگ دیده‌ایم را بگوییم.

وی افزود: بعد از کتاب ‌"خاک‌های نرم کوشک"، کتاب "رقص در دل آتش" برای اولین بار بعد از گذشت 5 سال از نگارشش چاپ شد. فروش و استقبال از این دو کتاب بسیار بالا بود و بعد از 3 ماه هیچ نسخه‌ای از آن باقی نماند و متاسفانه چاپ مجدد آن به تاخیر افتاد. ناشران خصوصی و دولتی برای چاپ این‌گونه کتاب‌ها کمی بی‌میل هستند و به همین دلیل از چاپ مجدد بعضی کتاب‌ها شانه خالی می‌کنند. متاسفانه کاغذ بازی، آزار واذیت‌هایی را برای نویسندگان ایجاد می‌کند و آن‌ها را از چاپ مجدد آثار‌شان باز می‌دارد.

عاکف درباره ادبیات دفاع مقدس اظهار داشت: ادبیات دفاع مقدس در کشور ما دچار ضعف است. این ضعف‌ بیشتر در ارگان‌های دولتی است که خودشان هم بر این موضوع واقفند. ولی بودجه کافی در اختیار نویسندگان و ناشران قرار نمی‌دهند.

این نویسنده دفاع مقدس درمورد کتابی درباره شهید حاج بابایی (یکی از فرماندهان سپاه) گفت: این کتاب به لحاظ تکنیکی و محتوایی بسیار ضعیف است و توسط افرادی تدوین شده که نسبت به موضوع مهارت و تخصص کافی نداشتند. نحوه جمع‌آوری اطلاعات کامل نیست و خیلی ساده فقط به زندگی‌نامه شهید اکتفا کرده‌اند. نثر کتاب هم کسالت آور و خارج از حوصله خواننده است.

عاکف پیرامون آثار ارائه شده در زمینه دفاع مقدس تصریح کرد: برخی از آثار ارائه شده در زمینه ادبیات دفاع مقدس، آثاری بودند که تأثیر منفی داشتند و با مطرح کردن مباحثی در این زمینه نقد‌هایی را متوجه خود ساختند. باید هدف ما حفظ اصالت‌های انسانی و اهداف شهدا باشد. چرا باید از بین زیبایی‌ها و خوبی‌های دوران جنگ و جبهه فقط به دنبال مسائلی که در حاشیه قرار داشتند برویم و از آن‌ها کوه بسازیم.

وی ادامه داد: شهید مرتضی آوینی که تمام وجودش را وقف مقوله شهید و شهادت ـ که مقوله انسانیت است ـ کرد، همیشه می‌گفت جنگ ما با همه قداستی که داشته به طور حتم با مشکلاتی همراه بوده است و چه بسا افرادی که حتی با حضور در این فضا متحول نشده‌اند. ایشان هم با این مسائل و موضوعات حاشیه‌ای درگیر بودند. ولی معتقد بودند اینها کف روی آب هستند، ما حقیقت را می‌گوییم، باطن خود به خود مشخص می‌شود.

این خاطره‌نویس دفاع مقدس افزود: من از اولین پله‌ها شروع و با تمام سختی‌های این راه مبارزه کردم. یک انرژی بسیار عظیمی مرا در این راه همراهی می‌کرد. زمانی که استقبال از کتاب‌ها را بین جوانان و دانشجویان می‌دیدم، انرژی عظیمی در این راه به تن من می‌دوید. یک روز جوانی به من گفت الگوی من در زندگی چه‌گوارا بود، ولی این تا زمانی بود که من شهید محمودکاوه را نشناخته بودم.

عاکف معتقد است که رسانه‌های جمعی نقش به سزایی در انعکاس این مطالب در جامعه دارند. وی تصریح کرد: آشنایی جوانان با فرهنگ جبهه و شهادت باعث می‌شود که بسیاری از نقاط کور و مبهم در زندگی آ‌ن‌ها تحلیل و روشن شود. نباید در این زمینه دچار ضعف شویم. همان‌طور که در دوران جنگ در رأس بودیم الآن هم باید به کسانی که در راه اشاعه این فرهنگ تلاش می‌کنند و قدم برمی‌دارند، کمک کنیم.

وی درباره شمارگان و تجدید چاپ آثارش خاطر نشان کرد: از یک منظر می‌توان به کمک‌های معنوی و عنایت شهدا به این کارها اشاره کرد و از طرف دیگر انگیزه افرادی که در این زمینه کار می‌کنند، موثر است. به طور مثال کتاب "خاک‌های نرم کوشک" توسط مسوولین در کاروان‌های راهیان نور تبلیغ شد. برای چاپ اول این کتاب تبلیغات بسیاری صورت گرفت و جلسات زیادی برای معرفی این کتاب تشکیل شد. اگر کسی بخواهد در این وادی موفق عمل کند بی‌نیاز از کمک شهدا نیست‌.

عاکف که مدیریت انتشارات ملک‌اعظم را بر عهده دارد از تازه‌ترین کارهای خود و انتشارات خبر داد و گفت: کتابی درباره شهید"حسین دهستانی"، معاون اطلاعات و عملیات تیپ‌الغدیر با عنوان " اروند، خاطره اولین قایق‌هاست" و با محوریت مصاحبه با مادر این شهید در حال چاپ است.

وی افزود: مصاحبه با خانواده شهید حسین علم‌الهدی به در خواست خانواده‌ ایشان در حال بررسی و چاپ است. همچنین کتاب "جای خالی خاکریز"، از سلسله کتاب‌های "فرماندهان شهید غیر معروف دردوران جنگ" در دست چاپ است. تاکنون برای 30 نفر از این فرماندهان کتاب نوشته شده است.

عاکف، نویسنده و خاطره‌نویس جنگ و دفاع مقدس سال 1351 در تهران متولدشد. اواخر سال‌های جنگ به مدت 3 ماه برای دوره‌های ‌آموزش نظامی در جبهه‌ بود. اولین نوشته او در روزنامه خراسان مشهد به چاپ رسید و در کنار نوشتن، در کلاس‌های نقد قصه و داستان شرکت کرد.

‌از آثاری که تاکنون از این نویسنده دفاع مقدس به چاپ رسیده است، می‌توان به: "خاک‌های نرم کوشک" ،"رقص در دل آتش"، "مجموعه ‌کتاب‌های ملک اعظم"،"حکایت زمستان"و" نسیم تقدیر" اشاره کرد.