loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

عراق و گفتمان‌ جنبش‌های شیعی

کتاب «گفتمان جنبش شیعی عراق (بررسی انسان‌شناختی)» نوشته احمد نادری از سوی نشر «نزدیک» تجدید چاپ شد.
به گزارش ایبنا، کتاب حاضر به بررسی گفتمان جنبش شیعی در عراق، اعم از پیشینه، مقاطع زمانی، شخصیت‌های موثر و زمینه اجتماعی آن از آغاز قرن بیستم تاکنون، با رویکردی مردم شناسانه می‌پردازد.

بی‌تردید یکی از جدی‌ترین دغدغه‌های جهان مدرن، مساله‌ اسلام سیاسی است. خیزش موج‌های متعدد اسلام سیاسی در سراسر جهان، از دیرباز توجه متفکران، صاحب‌نظران و تحلیلگران حوزه علوم اجتماعی را به خود جلب کرده است. این خیزش‌ها که معمولا تحت عنوان «بنیادگرایی اسلامی» بررسی می‌شوند، مساله‌ اساسی کشورهای خاورمیانه در طول قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم به‌شمار رفته‌اند.

جنبش‌های اسلام‌خواه در کشورهای مسلمان خاورمیانه، که اکثرا زیر سیطره حکومت‌های وابسته به غرب و طرفدار سکولاریزاسیون بوده‌اند، با شعار بازگشت به اسلام و با بهره گرفتن از بحران‌های اجتماعی درون جوامع و به وجود آوردن «گفتمان مقاومت»، «گفتمان قدرت» حاکم را زیر سوال برده‌اند.

نویسنده کتاب حاضر در بخشی از مقدمه خود می‌نویسد: «عراق در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، تحت سیطره حکومت عثمانی بود. پس از انقلاب عربی 1916 میلادی و جنگ جهانی اول، تحت قیمومیت بریتانیا درآمد و تا سال 1958 میلادی پادشاهان دست‌نشانده‌ بریتانیا بر آن حکومت راندند. پس از آن نیز با روی کار آمدن حکام نظامی و کودتاهای پی در پی، آشفتگی ناشی از خلأ حکومتی و فرهنگی همچنان در جامعه وجود داشت. به وجود آمدن گفتمان‌های مختلف اعم از گفتمان اسلامی ـ شیعی، گفتمان مارکسیستی ـ کمونیستی و گفتمان ملی‌گرا و مبارزه هر یک از آنها برای به دست گرفتن قدرت، شاهدی است بر مدعای ما و موضوع این کتاب.»

جنبش اسلامی شیعی عراق، از سال‌های دهه 1910 به عنوان یک جنبش مقاومت در مقابل استعمار بریتانیا چهره شد و پس از یک دوره رکود، در دوران پادشاهی عراق (1920 تا 1958) با روی کار آمدن دولت انقلابی عبدالکریم قاسم، وارد مرحله جدیدی از حیات سیاسی خود شد.

گفتمان اسلام‌گرای شیعی عراق و جنبش مبتنی بر آن را می‌توان در سه دوره مطالعه کرد؛ دوره اول که مبتنی بر ایده جهان‌شمولی و مبارزه با گفتمان مارکسیستی و ناسیونالیستی است؛ دوره دوم که ایده محلی‌گرایی معنای ثابت این گفتمان را تشکیل می‌دهد و همچنین دوره رادیکالیزه شدن جنبش.
در واقع گفتمان اسلام‌گرای شیعی در عراق، ذیل گفتمان مقاومت و طی سال‌های متمادی، به مبارزه علیه گفتمان قدرت مشغول و در این راه شاهد فراز و فرودهای بسیار بوده است.

کتاب حاضر در هفت فصل درآمدی بر الگوهای مطالعات تاریخی و تحلیل گفتمان، عراق از گذشته تا به امروز (از اقتدار امپراتوری اسلامی تا باتلاق آمریکایی)، پروبلماتیک تشیع و تشیع سیاسی، گفتمان‌های جنبش مقاومت و قدرت در عراق، گفتمان اسلامی عراق (قبل از 1958)، ظهور گفتمان نوین جنبش شیعی در حزب‌الدعوه و سه خانواده مهم در جنبش شیعی عراق، مباحثی را درباره جنبش شیعی عراق ارائه می‌کند.

نویسنده اثر حاضر در فصل هفتم کتاب، درباره خانواده‌های حکیم، صدر و شیرازی که از پایه‌گذاران و فعالان جنبش‌های شیعی در عراق به‌شمار می‌روند، مطالبی را عنوان کرده است.

احمد نادری درباره وضعیت جنبش شیعی در عراق می‌نویسد: «وضعیت جنبش شیعی در عراق و گفتمان آن پس از سقوط صدام در سال 2003، وضعیت پیچیده‌ای بوده و هست. از یک سو مقابله با جریان قدرت آمریکایی و مدیریت آن در فرآیند دولت‌سازی در عراق و از سوی دیگر تقابل و تعامل با گفتمان‌های مقاومت دیگر، نظیر باقی‌مانده‌های حزب بعث و گرایش‌های سکولار و به‌طور ویژه جنبش کُرد سبب می‌شوند تا جنبش شیعی با درکی درست از وضعیت و جایگاه تاریخی خود در زمان حاضر به تبیین راه‌بردهای دقیق برای سهیم شدن در قدرت سیاسی عراق و به دست گرفتن دولت کنونی و آینده عراق تلاشی دو چندان بنماید.»

چاپ دوم کتاب «گفتمان جنبش شیعی عراق (بررسی انسان‌شناختی)» در شمارگان 2300 نسخه، 327 صفحه و بهای 39000 ریال راهی بازار نشر شد.

یکشنبه 24 خرداد 1388
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط