کوشکی: شهید شوشتری، مهندس امنیت نرم افزاری

شهید شوشتری رفته بود با ابزارهای فرهنگی امنیت را برقرار کند. او برای ایجاد امنیت در منطقه بلوچستان قایل به نگاهی متفاوت بود؛ نگاهی که به‎جای آن توپ و تانک، استفاده از وحدت و ایجاد محبت میان قبایل را بهترین مکانیزم می‎دانست. نزدیک کردن ریش‎سفیدهای این قبایل به یکدیگر بهترین ابزار برای ایجاد این دوستی و وحدت به حساب می‎آمد. از این نظر، شهید شوشتری آدم نادری بود. با این هدف بود که فرمانده قرارگاه مقدم سپاه راهی آن منطقه شد تا به شیوه ریش‎سفیدی، امنیت آن‎جا را برقرار کند. او با هدیه کردن خون خود به مردم، نشان داد که تا چه اندازه به ادعاهایی که داشته، باورمند بوده است.
سیستان و بلوچستان یکی از منطقه‎هایی است که دشمنان ما در طول سی سال گذشته، سعی کرده‎اند که آن را با ناامنی گره بزنند. به‎ویژه آن‎که با توجه به شرایط جغرافیایی هم‎مرز بودن با کشورهای پاکستان و افغانستان بسیار هم مستعد برای ایجاد چنین ناامنی‎هایی است. شهید شوشتری و دوست و هم‎رزم او شهید احمد زارعی با آگاهی از این مهم، این وظیفه را بر دوش خود گرفتند که برای ایجاد امنیت در چنین منطقه‎ای باید آستین‎ها را بالا زد و رفت تا با استفاده از شیوه‎های تازه‎ای امنیت را در این منطق برقرار ساخت. آن‎ها بر این باور بودند که باید در آن‎جا (سیستان و بلوچستان) کار فرهنگی کنیم و خودمان و انقلابمان را به آن‎ها بشناسانیم. اگر مردم این منطقه به درک درستی از انقلاب برسند، آغوش آن‎ها بهترین مأمن برای انقلاب خواهد بود و پس از به‎وجود آوردن چنین شرایطی از خود آن‎ها در راستای ایجاد امنیت می‎توان بهره برد.
حالا که دشمنان انقلاب به‎دنبال ایجاد شکاف و تنش بین بلوچستان و نظام هستند‎، ما دست محبت را با صداقت از سوی انقلاب و نظام به‎سمت آن‎ها دراز می‎کنیم تا توطئه‎های آن‎ها را نقش برآب کنیم و مطمئن هستیم که اگر این دست با صداقت و ایمان راسخ به سوی آن‎ها دراز شود، مردم سیستان و بلوچستان آن را خواهند فشرد.
اگر این دو دست به هم بپیوندد و این ارتباط برقرار شود، شکاف ایجاد شده از سوی دشمنان خود به خود حذف خواهد شد و آن‎وقت بلوچستان مأمن انقلاب خواهد بود و امنیت نیز برایش به ارمغان خواهد آمد.
به همین‎خاطر ایشان که در طول دو سال گذشته به فرماندهی قرارگاه مقدم شرق کشور، مأموریت یافته بودند، بحث اصلی این بود که از یک سو انقلاب را به‎درستی به مردم سیستان و بلوچستان بشناسانند و از آن طرف به درک متقابلی از بلوچستان برسند. چراکه شهید شوشتری باور داشت که نه ما توانستیم مردم بلوچستان و شرایط زندگی آن‎ها را به‎خوبی بشناسانیم و نه این‎که آن‎ها به شناخت درستی از نظام و انقلاب رسیده‎اند و به این جهت، این شناسایی و تعامل دوطرفه از اولویت‎های ایشان در دوران مأموریتشان بود. بر این عقیده بود که اگر بتوانیم حس امنیت را در ذهن مردم بلوچستان ایجادکنیم، آن‎وقت زمینه‎های بروز ناامنی خود به خود از بین خواهد رفت. ایشان در بحث استفاده از ابزار ایجاد امنیت، نه این‎که به هیچ عنوان کار سخت‎افزاری را قبول نداشته باشد اما می‎گفت در این قضیه بار اصلی بر دوش مباحث نرم‎افزاری است؛ البته فارغ از مباحث آکادمیک.
شهید شوشتری بر این باور بود که امنیت این منطقه باید به‎گونه‎ نرم‎افزاری برقرار شود و استفاده از زور برای این منظور جواب نمی‎دهد.
ریخته شدن خون این عزیزان مقدمه‎ای خواهد بود برای برقراری این امنیت نرم‎افزاری، چراکه هنگام شهادت او برخی از بزرگان قبایل شیعه و سنی منطقه نیز به همراه ایشان شهید شدند که این شهادت جمعی، پیوستگی و وحدتی ایجاد می‎کند که مقدمه امنیت منطقه خواهد شد. این جنس کار و این نوع برخورد مال صدر سپاه بود، مکانیزمی که شهید بروجردی و شهید همت نیز در کردستان به‎کار بردند. این دنباله همان تفکر بود که در یکی دو سال اخیر داشت در سیستان و بلوچستان پیاده می‎شد که خیلی هم نتایج خوبی داشت.
جالب این‎که او به‎عنوان یک آدم آکادمیک هم این کار را نمی‎کرد، به‎عنوان یک پاسدار تیپیکال این کار را می‎کرد. یعنی نسلی از پاسدارها که نگاهشان به امنیت قبل از آن‎که نظامی باشد فرهنگی است و این نگاهی است که ما امروز به‎شدت محتاج آن هستیم.
البته شهادت ایشان و زحماتی که ایشان در منطقه کشید، بار دیگر این نگاه را مطرح خواهد کرد و این طرح به ثمر خواهد نشست که امنیت براساس وحدت شکل می‎گیرد.
امنیت یک بحث نرم‎افزاری حساس است. شما در تهران احساس امنیت می‎کنید، اما در بغداد احساس ناامنی وجود دارد، در حالی‎که تعداد کشته‎های بغداد، از تعداد کشته‎های سوانح شهر تهران بیشتر نیست. این یعنی این‎که امنیت بیشتر به فضای روانی حاکم بر جامعه و احساسی که مردم نسبت به آن دارند، مربوط می‎شود تا وقایع بیرونی. البته وقایه بیرونی بی‎تأثیر نیستند، اما با این نگاه امنیت یک مقوله نرم‎افزاری است که به ذهن و افکار و اندیشه‎ها و رفتارها مربوط است.
نگاه سخت‎افزاری به امنیت البته بخشی از امنیت هست، اما همه امنیت نیست. سخت‎افزار به‎معنی جنگ‎افزار و نیروهای نظامی ابزار ایجاد امنیت هستند اما خود امنیت نیستند شاید گاه استفاده از این ابزار برای امنیت ضروری به‎نظر برسد اما در بسیاری مواقع نیز ابزار کارآمد در حوزه سخت‎افزار جای نمی‎گیرند.
نگاهی که این شهید بزرگوار به مسئله امنیت داشت، نگاهی اصیل و مبتنی بر دین بود، که در دنیای امروز آرام آرام در حال رایج شدن است. یعنی این‎که بیاییم مرزها را ببندیم و ایست‎های بازرسی بگذاریم و آدم‎ها را خلع سلاح کنیم، بیاییم ذهن‎ها را امن کنیم تا امنیت خاطر به‎وجود آید. اگر امنیت خاطر ایجاد شود، کمتر کسی دست به سلاح می‎برد، کمتر کسی به سمت شرارت و یاغی‎گری می‎رود.
شهید شوشتری عقیده داشت اگر برویم در میان مردم بلوچستان، پیش طوایف و عشیره‎ها و ریش‎سفیدهای آن‎ها و جلسه‎های دوستانه‎ای بگذاریم با هم حرف بزنیم، می‎توان کدورت‎ها، کج فهمی‎ها و زمینه‎های شکاف و سوء‎ظن‎ها را از بین برد و در واقع عاملی برای اتحاد و تعامل یکی شدن و هماهنگی و درک متقابل به‎وجود آورد. ادعاهایی که شهید شوشتری در طول این دو سال داشت را باشهادتش اثبات کرد. این بزرگوار هشت سال در جبهه‎های جنگ حاضر بود، در مسئله افغانستان حضور پررنگی داشت و سال‎ها از این جبهه به آن جبهه رفت و ظاهرا قرار بود که سرانجام خون ایشان در سیستان و بلوچستان ریخته شده و این خون حافط امنیت مردم این دیار گردد.
با کشته شدن سران قبایل و عشایر به همراه ایشان تروریست‎ها اشتباه سختی را مرتکب شدند، چون حالا نه فقط نظام که خود مردم منطقه نیز رو در روی آن‎ها هستند و اگر تروریست‎ها گیر خود مردم بیفتند، مردم از آن‎ها انتقام خواهند گرفت.

منبع: نشریه پنجره

از این نویسنده و منتقد سیاسی کتابهای زیر در فروشگاههای دفتر نشر معارف و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است:
برگی از باغ
تبار ترور (مروری بر تاریخچه و کارنامه‌ی تروریستی سازمان مجاهدین خلق)