کتابی در نقد سنت گرایی و فرقه‌های جدید منتشر شد‌

چاپ اول کتاب «شاهد بازاری و سنت قدسی» نوشته شهریار زمانی از سوی انتشارات وثوق منتشر و روانه بازار نشر شد.\

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، این کتاب به بررسی و نقادی فرقه‌هایی می‌پردازد که به مسیحیت وفادار نمانده‌ و از چارچوب سنت مسیحی خارج شده‌اند.

بر اساس مطالب کتاب، هنگامی که فرهنگ مغرب زمین به منزله کلیتی یکپارچه و در قالب فرایندی تمدنی نمودار گشته و برای تصرف عالم، خیز برداشته بود، نیچه ظهور کرد و از فراموشی ارزش‌های آپولوئی و دیونیزوسی سخن گفت و با برخی از مفاهیم و دستاوردهای مدرنیته مخالفت کرد.

به‌تدریج بر خیل منتقدان افزوده شد و انتقادها در میانه‌های قرن بیستم به اوج رسید. سارتر از «دلهره»، آدورنو از «ابتذال» و هایدگر از «وجود» سخن به میان آوردند. پست‌مدرن‌ها با ساختارشکنی از مدرنیته عبور کردند و به دنبال اصلاح و حتی جهش در تفکر و منش زندگی رفتند. همنوا با آنها فلاسفه تحلیلی و هرمنوتیک(علم تفسیر) کل حقیقت را زیر سوال بردند و معنا را جای حقیقت نشاندند. در هرمنوتیک لایه‌های زیرین معنا و در پست مدرنیسم انواع بازی‌ها با معنا اصالت داشتند، اما از طرحی نو و راهی به رهایی سخنی نبود.

به رغم نقادی‌ها و روشنگری‌های پیش گفته، جای خالی اندیشمندانی که از منظر سنت به واکاوی تمدن غرب همت بگمارند، خالی بود. البته در حوزه دین از تلاش‌های عالمانی چون «شلایر ماخر» نباید چشم‌پوشی کرد. وی در واکنش به عقل‌گرایی افراطی، احساس میل به بی‌نهایت و احساس وابستگی مطلق را طرح کرد. این احساس با «ویلیام جیمز» به شکل‌گیری «تجربه دینی» انجامید. با این وجود، گسست عمیق تمدن غربی از مبانی حکمی و باورها و آیین‌های سنتی نیازمند نقادی روشمند و مبتنی بر آموزه‌های وحیانی بود. «رنه گون» نویدبخش چنین جریانی بود. وی در عصری زندگی می‌کرد که انسان بریده از آسمان، رها در زمین و متکی بر عقل خود بنیاد در پی راهی برای نیل به آرامش و امید بود. او توانست بنیان سنت‌گرای را بنا نهد و بارقه امیدی برای نسل‌های بعد باشد.

در روزگاری که از کلیسا استقبال چندانی نمی‌شد، آئین مذهبی رو به فراموشی بود و باورهای خرافی، اعتقاد به تناسخ، جادوگری و گرایش به نیروهای مرموز، بسیاری را جذب فرقه‌ها و گروه‌های شبه دینی کرده بود، سنت‌گرایان ظهور کردند.

تنوع و تکثر این فرقه‌ها بیانگر نیاز فطری انسان برای اتصال به منبع جاودان الهی و فوق بشری است و سنت‌گرایان با علم به این موضوع به‌سراغ سنت رفتند و آشتی و پیوند دوباره انسان با خداوند، عقل با وحی، جسم با روح، دنیا با آخرت، علم با دین و فلسفه با الهیات را سرلوحه قرار دادند.

نکات مهمی وجود دارد که نویسنده سعی دارد در این کتاب به آنها بپردازد، از جمله این که موضوع کتاب ناظر به بررسی و نقادی فرقه‌هایی است که به مسیحیت (تثلیت‌، وحی، کلیسا، فدا،‌ غسل تعمید، عشاء ربانی، ازدواج در کلیسا و ...) وفادار نمانده‌اند و از چارچوب سنت مسیحی و مسیحیت راست کیش و راست اندیش خارج شده‌اند؛ لذا مفاهیم، اصطلاحات و تعاریف آمده در کتاب به حوزه تمدن مسیحی تعلق دارد.

نکته دیگر این که در این کتاب به دین مسیحیت از منظر سنت‌گرایان نگریسته شده است. نویسنده در بازخوانی تمدن غرب از زمان افلاطون حکیم تا به امروز جریانی را ردگیری کرده‌ که از تعالیم سنت بهره‌مند بوده و به روش و منش آن عمل کرده است.

دیگر این که با توجه به حذف زبان مسیحایی نجات‌بخش در دوران جدید و اختلال در هماهنگی انسان با طبیعت و خداوند، علاوه بر رجوع به سنت و بازآفرینی آن در متن تاریخ مسیحیت، تمسک به شرق و معنویت نهفته در سنت شرقی نیز ضرورت دارد، سنت‌هایی که به‌واسطه مصون ماندن از تحریف، تخریب و تقطیع، پیوندگی و بالندگی خود را حفظ کرده‌اند و در انسجام کامل با طبیعت و خالق هستی روزگار می‌گذرانند.

نکته قابل اشاره دیگر این که موضوع تحقیق دین مسیحیت است، اما نسیم گروه‌ها و فرقه‌های شبه دینی به طرف مشرق زمین نیز وزیدن گرفته و هر روز شاهد ظهور مدعیانی هستیم که بی‌خبران را نوید آرامش و رهایی می‌دهند و در قالب کتاب‌هایی نیل به آرامش و داستان‌هایی که حال و هوای عرفان سرخ‌پوستی دارد، به دنبال جذب جوانانند. در سرزمینی که دین اسلام قرن‌های متمادی حضور داشته و با شایستگی نیازهای مادی و معنوی را برآورده ساخته و عالمان، نویسندگان و شاعران، آن را با تولید آثار غنی از معارف حقیقی و اشعار سرشار از استعاره و معنا ترجمان روح جستجوگر ایرانیان بوده‌اند، رواج عرفان سطحی، تهی از حقیقت و عاری از نشاط جای نگرانی دارد. این موضوع اهمیت و حساسیت کار دین‌پژوهان، فلاسفه، حکیمان و ادیبان را دو چندان ساخته و انتظار می‌رود آنها با بازگویی و بازآفرینی آموزه‌های دینی، جان‌های تشنه را از چشمه‌های زلال حکمت و معرفت سیراب سازند.

شاهد بازاری، سنت قدسی، مسیحیت و احیای سنت‌گرایی، فصول چهارگانه کتاب حاضر را تشکیل می‌دهند.

از منابع مورد استناد نویسنده در تدوین این اثر می‌توان کتاب‌های آرمانها و واقعیت‌های اسلام، نیاز به علم مقدس، معرفت و معنویت، معرفت و امر قدسی، کلام مسیحی، انسان و طبیعت، تاریخ فلسفه در دوره یونانی، جهان مذهبی، دین‌پژوهی، دین مسیح، جاودان خرد، انتظار مسیحان در آیین یهود، اسلام و تائوئیسم، تاریخ فلسفه، تاریخ فلسفه غرب، وامداری غرب نسبت به شرق(به‌ویژه اسلام و ایران)، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، جدال قدیم و جدید، فرهنگ و مسیحیت در غرب، راهی به رهایی، ماجرای معنویت در دوران جدید و... را نام برد.

چاپ اول کتاب «شاهد بازاری و سنت قدسی» در 88 صفحه و بهای 15000 ریال راهی بازار نشر شد.

این کتاب به زودی در فروشگاههای دفتر نشر معارف و سایت پاتوق کتاب توزیع می شود.