چاپ نخست کتاب «آژانس بینالمللی انرژی اتمی و حقانیت ایران در برنامه صلحآمیز هستهای به روایت اسناد» تحقیق و ترجمه کاظم غریبآبادی و امیرعباس قاسمپور از سوی خانه کتاب منتشر و روانه بازار نشر شد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مجموعه حاضر، شامل صورتجلسات آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ماه ژوئن 2003، خرداد 1382 تاکنون، درباره موضوع هستهای ایران و بیانگر فراز و فرودهای آن است که در واقع اسناد و شواهد حقانیت جمهوری اسلامی ایران در طول شش سال گذشته به حساب میآید.
مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری که پیش از این کتاب «نهضت ملی هستهای در ایران» را که بازگوکننده آرا و اندیشههای ریاست جمهوری و دیدگاههای رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در زمینه حقوق هستهای کشور بوده، منتشر کرد، اکنون درصدد است برای تکمیل اقدام خود، مجموعه حاضر را که نشان دهنده کارشکنیهای شش سال گذشته در اجلاسهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی و پافشاری اصولی ایران بر حقوق مسلم هستهای خود است، برای آگاهی و استفاده پژوهشگران و مردم ایران منتشر کند.
بیش از شش سال است که موضوع فعالیتهای صلحآمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران به دلیل طرح ادعاها و اتهامات واهی و بیاساس از سوی چند کشور که رفتار مغرضانه آنان با ملت بزرگ ایران بر همگان مشخص شده است، در دستور کار آژانس قرار دارد. این کشورها با ارائه اطلاعات دروغ به آژانس بینالمللی انرژی اتمی، سبب شدند که این نهاد فنی بینالمللی در این دوره طولانی، توان و امکانات خود را صرف این موضوع کند و از انجام وظایف اصلی خود در زمینه عدم اشاعه، خلع سلاح و همچنین طراحی مکانیسمی برای نظارت بر فعالیتهای هستهای غیر اعضا (نظیر رژیم صهیونیستی) که به توسعه سلاحهای هستهای خود ادامه میدهند، باز بماند.
بر اساس مطالب کتاب، هرچند جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا معتقد بود که هیچ ابهامی در فعالیتهای هستهای آن وجود ندارد، اما با اتخاذ سیاست تعامل و همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی از هیچ تلاشی برای شفافسازی دراین فعالیتها فروگذار نکرد. همکاریها و صبری که جمهوری اسلامی ایران برای اثبات اظهارات خود نشان داد، در تاریخ جهان بیسابقه است.
بهانهای که سبب شد موضوع هستهای ایران در دستور کار شورای حکام آژانس قرار گیرد و اساسی برای اقدامات غیر قابل توجیه و غیر قانونی شورای امنیت شود، ابهامات و ادعاهایی بود که چند کشور خاص بهویژه آمریکا در مورد این برنامه صلحآمیز مطرح کردند و با برجسته کردن آنها سعی کردند فعالیتهای صلحآمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال ببرند.
نماینده آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، همواره ادعا میکرد که واقعیتها را در مورد برنامه هستهای ایران بیان میکند. نماینده این کشور در اولین اجلاس شورای حکام برای بررسی موضوع هستهای ایران در ژوئن 2003 گفت: «سوالات درباره نیات هستهای ایران ناشی از تبلیغات ایالات متحده نیست، بلکه از واقعیتها ناشی میشود.» نماینده آمریکا همچنین در اجلاس سپتامبر 2003 شورای حکام اظهار داشت: «برخیها ادعا میکنند که آمریکا در صدد سیاسی کردن فرایند آژانس میباشد، اما چیزی جز حقیقت درباره ایران وجود ندارد.»
براساس مطالب کتاب، درسال 2003 هنگامی که موضوع هستهای ایران توسط چند کشور خاص در دستور کار شورای حکام قرار گرفت، بهانهای متفاوتی تحت پوشش ابهامات برای نشان دادن برنامه هستهای به عنوان یک موضوع نگرانی اشاعه وجود داشت. زمانی آمریکا و شرکایش موضوع آلودگی ناشی از ذرات اورانیوم با غنای بالا را با اغراق به عنوان نشانه بارزی برای برنامه سلاح هستهای در ایران جلوه میدادند. از طریق همکاری بیش فعالانه ایران با آژانس، تایید شد که منشاء آلودگی اورانیوم با غنای بالا، خارج از ایران بوده و حاصل فعالیتهای غنیسازی در ایران نمیباشد. بعد از بستن موضوع آلودگی اورانیوم با غنای بالا تصور میشد که موضوع هستهای ایران از دستور کار شورای حکام خارج شود، اما آن کشورها با تحریکات سیاسی، تمرکز خود را بر ادعای دیگری در خصوص آزمایشهای پلوتونیوم در گذشته سوق دادند و سفیر آمریکا در نوامبر 2004 در شورای حکام این موضوع را به عنوان یک نشانه قوی در خصوص برنامه پلوتونیومی سلاح هستهای ایران خواند. بعد از آن، در آستانه هر اجلاس شورای حکام، وقتی که مدیر کل آژانس در حال گزارش پیشرفتهای کار با ایران بود، موضوعات و اتهامات بیاساس دیگری در شورای حکام مطرح مِیشدند. در تمامی این موقعیتها ایران نهایت همکاری خود را با آژانس به منظور رفع بهانهها و پاسخ به سوالات به عمل میآورد، اگر چه بسیاری از این همکاریها و پاسخها فراتر از تعهدات ایران بودند. نتیجه چه بود؟ در تمامی موارد، اظهارات ایران با یافتههای آژانس سازگار بودند و از اینرو ثابت شد که تمامی ادعاها غلط بودند. ...
کاظم غریبآبادی در بخشی از مقدمه خود درباره کتاب حاضر مینویسد: «به سبب اهمیت موضوع هستهای، مطالب مختلفی در این حوزه نوشته شده است، اما تاکنون مجموعهای مدون و یکپارچه که به بررسی موضوع فعالیتهای صلحآمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی بپردازد، به رشته تحریر در نیامده است. از طرف دیگر، محققان و پژوهشگران منابع محدودی را برای بررسی این موضوع در اختیار دارند. تنها منابعی که در رابطه با ایران و آژانس در دسترس میباشند، گزارشهای مدیر کل آژانس و قطعنامههای شورای حکام هستند که تحلیل یک سویهای را به خواننده ارائه میدهند. برای درک این قبیل منابع، باید شرایط زمانی و مکانی هر گزارش و قطعنامه و سایر اسناد مرتبط با آن را مطالعه و بررسی نمود. در هر اجلاس شورای حکام علاوه بر طرح دو سند پیش گفته، اسناد دیگری هم مطرح هستند نظیر: بیانیههای جمهوری اسلامی ایران، بیانیههای جنبش عدم تعهد و مواضع سایر کشورها و همچنین توضیحات کتبی جمهوری اسلامی ایران در خصوص گزارشات آژانس بینالمللی انرژی اتمی.
از اینرو، برای این که درک کاملی از روابط ایران و آژانس حاصل گردد و از اطلاعرسانی یک سویه نیز پرهیز گردد، بر آن شدیم تا با لطف و عنایت خداوند متعال، مجموعه کامل آژانس و برنامه هستهای ایران به روایت اسناد را تدوین نماییم. شیوه تدوین مطالب در این مجموعه بر مبنای اجلاسهای شورای حکام قرار گرفته است، بدینصورت که در هر اجلاس، اسناد مرتبط با موضوع هستهای که در آن اجلاس واقع شدهاند چینش شدهاند، بهگونهای که مطالعه آنها درک صحیحی را از موضوع و تحولات زمانی مربوطه ایجاد مینماید. همچنین برای درک فضای حاکم بر هر اجلاس، تحولات عمده در آن مقطع به عنوان درآمد هر فصل و قبل از ورود به اسناد هر اجلاس، به رشته تحریر درآمده است.»
کتاب حاضر در 31 فصل و به همراه 26 ضمائم به چاپ رسیده است.
چاپ نخست کتاب «آژانس بینالمللی انرژی اتمی و حقانیت ایران در برنامه صلحآمیز هستهای به روایت اسناد» در شمارگان 1500 نسخه، 836 صفحه و بهای 175000 ریال راهی بازار نشر شد.