loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

بدون روتوش با یاران امام

انتشارات مرتبط : کتاب جمکران

نویسنده الکی زور نزده حتما مفاهیم مذهبی را به زور جای دهد. جای برای هر دو عقل ظاهر و باطن گذاشته است. رفتارهای علی بن یقطین و بن حمزه و دیگر شیعیان آن حضرت، بدون روتوش توصیف شده اند و صد البته که نقش امام را هم فراموش نکرده است

شنبه 12 اسفند 1396

قسمت اول: معرفت

تعارف که نداریم، همیشه در ذهنمان امام را فردی تصور کرده ایم که تک و تنها علیه تمام ظلم و استکبار ایستاده است و همه چیز را با قدرت خود تدبیر می کند. در این حالت، باقی انسان ها، توانایی آن را ندارند حتی به اندازه سر سوزنی مقام خلیفة الله را درک کنند و در راه انجام اوامر او قدمی بردارند. آیا این کاستن از جایگاه امام نیست؟ امام را انسانی ناقص و کم توان فرض کرده ایم که نمی تواند در دیگران تأثیری ایجاد کند و مجبور است همه کارها را خودش انجام بدهد. نتیجه آنکه جز بعضی اصحاب اندک چهارده معصوم (آن هم نه همه معصومان علیهم السلام) که آنها را هم عموما بخاطر نقش تلویزیون اسمی ازشان شنیده ایم، باقی را نشنیده ایم یا در بهترین حالت برایمان در هاله ای از ابهام قرار دارند.

ادبیات داستانی هم از این قضیه مستثنی نیست، جز جناب مالک اشتر و سلمان و ابوذر و تعدادی از یاران معروف امام حسین در روز عاشورا، از دیگران چیزی نشنیده ایم. نه از فضائل فضل بن شاذان خبر داریم نه از حکمت هشام بن حکم چیزی به گوشمان خورده و نه از نقش ابوزراره در جریان حدیثی شیعه چیزی می دانیم. اینها که نام برده ام هر کدام عالمانی هستند مشهور که ورای انتسابشان به خاندان پاک اهل بیت، به عنوان دانشمندان طراز اول تمدن اسلامی نیز، ستارگانی درخشانند. رمان فارسی هنوز فاصله زیادی دارد تا دینی که از آنها به گردنش دارد را ادا کند.

اصل پرداخت به جریان اصحاب ائمه اطهار، فقط نقل تاریخی نیست. آگاه شدن از روندی است که ما باید نسبت به امام معصوم پیدا کنیم. چه کسانی بهتر از یاران نزدیک خودشان؟ آنها که در سخت ترین شرایط اجتماعی و سیاسی پای اعتقاداتشان ایستادند و وظیفه شان را تا جایی که توان داشتند انجام دادند.

بخش دوم: شناخت

علی بن یقطین هم از همین دست آدم هاست. صحابی معروف امام موسی کاظم که در مستبدانه ترین و مستکبرانه ترین حکومت عباسی، وزیر الوزرای هارون الرشید بوده است و همیشه پیروی امامش موسی بن جعفر. در این رمان با علی بن یقطین مواجه هستیم. با خود خودش. بدون زوائد اَبَرقهرمانی و سوپرمنی. انسانی با همان تعاریف دقیقش؛ انسانی که می داند کامل نیست اما به کامل بودن اعتقادش پای بند است، می ترسد، نگران می شود، می خندد، خسته و غمگین و افسرده می شود، اما دست از اعتقادش برنمی دارد و در آخر نتیجه تلاشش را هم می بیند.

حتی می توان گفت این رمان را می توان در دسته ادبیات جاسوسی هم جای داد. چه ماجرایی از این بهتر که گروهی بخواهند فردی را با سوءاستفاده از عقایدش از جایگاهش به زیر بکشند و دائم برایش خبرچین بگذارند و هیچ شبی را بدون کشیدن نقشه برای او سپری نکنند؟

استفاده نویسنده برای روایت این داستان از زاویه دید دانای کل، کمک بزرگی کرده است تا از رویکرد جانبدارانه به ماجرا دور بمانیم. این مسئله به مخاطب فرصتی می دهد تا با قهرمان داستان عقلانی تر برخورد کند و از آن احساسی گری فرقه ای و نژادی اجتناب کند.

قلم نویسنده، نگاهی است موشکافانه، دقیق، صادقانه و صمیمی که ما را از لابه لای خانه ها و باغ ها و خیابان های شهر تازه تأسیس بغداد می گذارند و به لایه های این شهر هزار فرقه می برد. البته با توجه به منابع موجود می شد در فضاسازی جزئیات بیشتری آورد و فضا را ملموس تر کرد اما با این همه، چیزی از تلاش نویسنده کم نمی شود.

در کنار قصه گویی روان و دور از حاشیه پردازی های اعصاب خرد کن، تصویرسازی های کتاب هم کمک بزرگی می کند. فکر نمی کنم صرف این تصویرسازی ها، مخاطبان این کتاب را منحصر به گروه نوجوان کند بلکه فضایی که در این رمان از بغداد با آن روبرو هستیم با کمک همین تصویرها، برایمان صمیمی تر و واقعی تر می شود. تصویرهایی که سال هاست از میان رمان ها رخ بربسته بود و در این مجموعه از رمان های انتشارات کتاب جمکران با شکلی جدید با آن مواجهیم.

می توان تصاویر کتاب را واجد نوعی رویکرد تدوین گرانه دانست. رویکردی که از کل به جزء می رود. در ابتدای هر بخش، با مجموعه ای از طراحی ها مواجهیم که در یکدیگر قفل شده اند و با ادامه داستان هر کدام در جای خود قرار می گیرند و به تفسیر داستان کمک می کنند.

سعید محمدی در روند کلی داستان، الکی زور نزده است که حتما مفاهیم مذهبی را به زور جای دهد. جای برای هر دو عقل ظاهر و باطن گذاشته است. رفتارهای علی بن یقطین و بن حمزه و دیگر شیعیان آن حضرت، بدون روتوش توصیف شده اند و صد البته که نقش امام را هم فراموش نکرده است. امام موسی کاظم دقیقا در اوج داستان، همچون پدری مهربان و رفیقی دلسوز، از غیب امدادش را می رساند و این نه همچون فیلم های پایان خوش هالیوودی که ناگهان به صورت تصادفی درهای پیروزی باز می شود. بلکه ما نتیجه تلاش و صداقت شبکه شیعیان مخلص امام را می بینم که همچون مویرگ های قلب، در بدن جهان اسلامی رشد کرده اند و نمی گذارند تنها چراغ هدایت انسان و انسانیت خاموش شود.

کتاب 200 صفحه ای مأموریت در قصر، ابتدای زمستان 96 روی پیشخوان کتابفروشی ها آمده است. با قیمت 10هزارتومان. نشر کتاب جمکران هم آن را چاپ کرده است. توصیه می کنم خواندنش را از دست ندهید.

یادداشت: مسعود آذرباد

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط