یثربی و حکمت متعالیه صدرا

نویسنده کتاب «فلسفه عرفان» با بیان اینکه کتاب «حکمت متعالیه صدرا» در نمایشگاه امسال منتشر می‌شود، گفت: این یک اثر تحلیلی انتقادی درباره ملاصدرا است.

سید یحیی یثربی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با شبکه ایران درباره آخرین اثر خود که در نمایشگاه کتاب امسال منتشر خواهد شد، گفت: کتاب «حکمت متعالیه صدرا» در زمینه‌ نقد و تحلیل فلسفه، عرفان و مسائل اجتماعی تدوین شده و تلاش می‌کند تا در زمینه‌ حکمت متعالیه یک اثر تحلیلی انتقادی تقدیم علاقمندان کند.

وی در ادامه تصریح کرد: در این اثر، دیدگاه صدرا با یک نگرش تاریخی بررسی شده است؛ به این ترتیب که در مسائل اساسی فلسفه‌ اسلامی و حکمت متعالیه، اول سابقه‌ بحث را در تاریخ فلسفه پی‌گرفته و بعد دیدگاه صدرا را مورد بررسی و نقد قرار داده است و درنهایت به تأثیر وی در فلاسفه‌ بعدی پرداخته است.

این استاد دانشگاه از دیگر مسائلی که در این کتاب تدوین شده، چیستی فلسفه و حکمت متعالیه، علم و ادراک، هستی‌شناسی، علیت، مواد ثلاث، مقولات، حرکت جوهری، ذات و صفات واجب، آفرینش، انسان‌شناسی، معاد، وحی و نبوت، سیاست و برخی مسائل دیگر عنوان کرد.

یثربی در ادامه به بخش پایانی کتاب اشاره کرد و گفت: گزیده‌هایی در ارتباط با مباحث یاد شده، از متون مختلف ملاصدرا آمده است، تا مستندی باشد برای بحث‌ها و نیز متنی باشد برای تدریس در دوره‌های تحصیلات تکمیلی فلسفه.

نویسنده کتاب فلسفه عرفان هدف تدوین این کتاب را یک تحقیق، نقد و ارزیابی حکمت متعالیه عنوان کرد و افزود: چون در زمینه‌های شرح و گردآوری مطالب پیشینیان نسبتا بیشتر کار شده است، اما جای نقد و تحلیل خالی است.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: نقد آثار پیشینیان با این هدف انجام می‌پذیرد که سنت موجودمان را بهتر شناخته و برای جبران کاستی‌ها و تکامل آن بکوشیم. بی‌تردید تا نقد نداشته باشیم، مسأله‌ جدی نخواهیم داشت و تا مسأله نداشته باشیم، تحقیق جدی انجام نمی‌پذیرد و تا تحقیق جدی نباشد، تکامل و توسعه امکان ندارد.

وی همچنین گفت: تدوین تاریخ فلسفه اسلامی الزامی است
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه تاریخ فلسفه باید مسئله محور تدوین شود، گفت: به این معنی که مثلاً پرداختن به علت پدید آمدن فلان مکتب و اینکه در این زمینه چه اظهار نظرهای توسط اندیشمندان شده است باید دغدغه اصلی نویسنده تاریخ فلسفه باشد.

سیدیحیی یثربی درمورد نیاز تدوین تاریخ فلسفه اسلامی، گفت: اهمیت تاریخ آنقدر است که در هیچ یک از رشته‌هایی که بشر اختراع کرده اگر، به تاریخ آن توجه نکند انگار که از صفر به یک علم پرداخته‌ و به نظر غیر ممکن است بنابراین پرداختن به تاریخ هر علمی از جمله تاریخ فلسفه الزامی است.

وی نوشتن تاریخ فلسفه اسلامی با توجه به اختلاف آرای زیادی که نسبت به علوم دیگر وجود دارد، را ضروری‌تر دانست و افزود: امروز برخی از تاریخ‌های فلسفه اسلامی که نوشته شده بیشتر به صورت گزارشی هستند و صرفاً مطالبی از فلسفه در ادوار مختلف در اختیار ما قرار می‌دهد.

وی با انتقاد از اینکه ما یک تاریخ فلسفه اسلامی که یک دوره تاریخی این علم را به صورت تحلیلی تدوین کند نداریم، تصریح کرد: امروزه تدوین کتاب‌های تاریخی به صورت انتقادی و تحلیلی یک اصل تلقی می‌شود.

این استاد دانشگاه در ادامه سخنان خود به تاریخ فلسفه‌ای که تدوین کرده اشاره کرد و گفت: کتابی که من نوشته‌ام آغاز این حرکت است و باید ادامه پیدا کند، تا شاید در چند سال آینده یک دوره کامل تاریخ فلسفه اسلامی تدوین شود.

یثربی گفت: تاریخ فلسفه باید مسئله محور تدوین شود به این معنی که مثلاً پرداختن به علت پدید آمدن فلان مکتب و اینکه در این زمینه چه اظهار نظرهای توسط اندیشمندان شده است باید دغدغه اصلی نویسنده تاریخ فلسفه باشد.

این نویسنده آثار فلسفی اهمیت تاریخ فلسفه انتقادی را آشنا کردن خواننده با زمینه‌ها و کاستی فلسفه و ورزیدگی در تفکر عنوان کرد و افزود: تاریخ فلسفه‌ای که ادوار تاریخی در آن محور باشد، همان گزارش رویدادها می‌شود و اهمیت اندیشه‌ای ندارد.

از استاد یثربی کتابهای «قلعه و قلندر»، «محمد (ص) پیام آور عدل و آزادی»، «فلسفه چیست»، «ماجرای غم انگیز روشنفکری در ایران»، «عرفان عملی در اسلام» و... در فروشگاههای دفتر نشر معارف و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.