ضرورت تعامل اندیشمندان مسلمان با رهبران الهیات رهاییبخش

پژوهشگر گروه اسلام و غرب پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بر ضرورت تعامل و گفتگو با رهبران الهیات رهایی بخش آمریکای لاتین تأکید کرد.

به گزارش خبرنگار مهر در قم، یاسر عسگری در گفتگو با خبرنگاران با اشاره به تحقیقات چهارسالهاش درباره الهیات رهایی بخش آمریکای لاتین اظهار داشت: حوزه جغرافیایی آمریکای لاتین به سبب نزدیکی با ایالات متحده آمریکا، همیشه از سوی این ابرقدرت مورد توجه و حساسیت ویژه قرار داشته است و سیاستهای استعماری و غیرانسانی آمریکا و دیگر استعمارگران منطقه مانند اسپانیا و شرکتهای چندملیتی، دائماً در پی ایجاد بحرانهای سیاسی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در کشورهای آمریکای لاتین بودهاند تا برای خود یک حاشیه امن ایجاد کنند.

وی ادامه داد: بر همین اساس، دولت آمریکا همواره از رژیمهای دیکتاتوری و نظامی منطقه حمایت میکرده تا سیاستهای خود را به هر نحو ممکن در منطقه پیاده کند. بسیاری از محققان و سیاستمداران، آمریکای لاتین را همچنان به عنوان مستعمره نگاه میکنند با این تفاوت که در گذشته، استعمار را متوجه اسپانیا میکردند ولی امروز به آمریکا و شرکتهای چند ملیتی نظر دارند.

سکوت کلیساهای آمریکای لاتین در برابر نسل کشیها

پژوهشگر گروه مطالعات اسلام و غرب پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه کلیساهای آمریکای لاتین همواره با سکوت در برابر جنایات، غارتها و نسل کشیها به بهانه دفاع از اصول مسیحیت و حفظ وضع موجود، مقابل مردم و در کنار رژیمهای دیکتاتوری و نظامی منطقه قرار میگرفت، خاطرنشان کرد: مردم عدالت، رفاه، رفع فقر و تبعیض میطلبیدند و کشیشان منطقه آنها را صبر و شکیبایی توصیه میکردند و ساکنان این سرزمین اگرچه با فقر و استبداد دست به گریبان بودند ولی مومن و خداشناس به شمار میآیند و آمار و ارقام نیز بر این مدعا گواهند.

وی با بیان اینکه بیش از 40 درصد از کاتولیکهای جهان در این سرزمین سکونت دارند، یادآور شد: اینها به دنبال راهحلی مذهبی برای برون از این اوضاع اسفبار اجتماعی و سیاسی بودند تا اینکه روحانیون انقلابی و انسانهای متعهدی، به رفاه دنیوی پشت پا زدهاند و در صف ستم کشیدگان به مبارزه برخاستهاند، اینان در منطقه آمریکای لاتین، بینش تازهای پی ریختهاند که الهیات رهایی بخش یا الهیات آزادی بخش نام دارد و هر روز که می‏گذرد شمار بیشتری از مسیحیان جوان به آن میگرایند.

عسگری تصریح کرد: این نهضت الهیاتی عکسالعمل کشورهای منطقه در مقابل ظلم و تعدی بود و به صورت رهیافتی متجلی شد که راه رهایی از این ظلم و ستم را به مردم دین باور منطقه نشان میداد. اصطلاح الهیات رهایی بخش به لحاظ نظری به هر الهیاتی گفته میشود که شرایط ظالمانه را مورد خطاب قرار بدهد یا با آن درافتد ولی این اصطلاح بیشتر در مورد الهیات اعتراضی مسیحی آمریکای لاتین اطلاق میشود.

حکومتهای خودکامه مهمترین ریشه ناکامی جوامع فقیر

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برخی دیدگاههای الهیات رهایی بخش اظهار داشت: الهیدانان آزادی بخش آمریکای لاتین می‌گویند که الهیات باید در برابر آرمان رهایی و آزادی از وضعیت کنونی مستضعفان و بهبود وضعیت فقرا و ستمدیدگان متعهد و مسئول باشد از این رو این رویکرد به الهیات و دین مسیحی، با رویکرد دانشگاهی که در دو قرن اخیر بر الهیات غربی مسیحی حاکم شده است، اختلاف دارد.

پژوهشگر گروه مطالعات اسلام و غرب پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه افزود: این نهضت الهیاتی بر حضور دین در عرصههای اجتماعی و سیاسی تأکید دارد و مهمترین ریشههای ناکامی و بدبختی جوامع فقیر منطقه آمریکای لاتین را حکومتهای خودکامه و نظامی و وابسته به ابرقدرتهای بزرگ میداند و وظیفه کلیسا را حماِیت از محرومان و مقابله با ظالمان میداند تا بدین صورت همگان به رهایی و ملکوت آسمان برسند.

وی اضافه کرد: این الهیات، طبق نظرات رایج مسیحی، بر مظالم دیکتاتورها سرپوش نمیگذارد، فقر را جزو مقدرات الهی نمیداند و بر ضرورت فقرزدایی و استقلال از طریق مبارزه و آموزش پافشاری میکند و راه رهایی همگان و رسیدن به ملکوت آسمان را تلازم عدالت و معنویت میداند، برقراری عدالت اجتماعی و تأکید بر حضور اجتماعی دین در عرصه اجتماع و سیاست مهمترین ویژگیهای این الهیات هستند که نظر بسیاری از محققان و الهیدانان معاصر را به تحقیق و پژوهش در این خصوص جلب کرده است.

پدر دسکوتو خواستار تعامل با اندیشمندان مسلمان شده است

عسگری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برخی فرصتهای ایجاد شده دینی، فرهنگی، سیاسی ما با الهیات رهایی بخش، اظهار داشت: لئوناردو بوف، شخصیت برجسته این نهضت مذهبی در مورد آینده مذاهب در آمریکای لاتین میگوید که مهمترین امر در حال حاضر برقراری ارتباط با اسلام و یافتن مفاهیم مشترک در اسلام و مسیحیت است، ما اگر پایههای محکمی در سطح بنیادین داشته باشیم، با یکدیگر گفتگو میکنیم و به مشترکات بسیاری دست پیدا میکنیم. پدر دسکوتو، وزیر اسبق امور خارجه نیکاراگوئه و دبیر سابق مجمع عمومی سازمان ملل و از رهبران برجسته و مشهور این الهیات خواستار تعامل با اندیشمندان مسلمان و حضور در ایران شده است.

وی اضافه کرد: با وجود علاقهمندی رهبران این نهضت الهیاتی برای ارتباط و تعامل، تاکنون تلاشی برای برقراری ارتباط و تعامل با این نهضت صورت نگرفته است و گفتمان انقلاب اسلامی و تفکر اسلام ناب امام خمینی(ره) به آنها شناسانده نشده است.

این پژوهشگر ادامه داد: آینده این نهضت الهیاتی تا حد زیادی به ارتباط رهبران این جریان دینی اجتماعی و سیاسی با اندیشمندان مسلمان متعهد و انقلابی و آشنایی با معارف عمیق اسلامی دارد و تعاملات ما با آنها میتواند شرایط را به گونهای رقم بزند که همچون گذشته اجتماعی، انقلابی و موثر باشد. از سویی دیگر، متفکران اسلامی با توجه به سابقه مبارزاتی یک قرن و نیم اخیر میتوانند تجربیات ارزشمند خویش را در اختیار این نهضت دینی و اجتماعی سیاسی و رهبران آن قرار دهند و به بررسی موانع و چشماندازهای آینده نهضتهای دینی انقلابی بپردازند.

موضوعات مورد تعامل با جریان دینی در آمریکای لاتین

این پژوهشگر موضوعاتی چون نقد نظام سرمایهداری غربی، نزدیکی سیمای مسیح(ع) در نزد الهیات آزادی بخش با اسلام، رابطه دین و سیاست در نظر الهیات آزادی بخش و نزدیکی این دیدگاه به دیدگاه اسلام، مقایسه ریشههای فقر و عدالت اجتماعی، ریشهکنی استبداد و استکبار و رفع وابستگی ملل در نظر الهیات آزادی بخش و اسلام، مقایسه میان رهبران این نهضت و مصلحان مسلمان قرن اخیر ما در راه مبارزه با استکبار خارجی و استبداد داخلی، نقش دین در انقلاب ایران و انقلابهای آمریکای لاتین، نقد رویکرد محافظه کارانه واتیکان و همسویی آنان با ابرقدرتها و تلاش برای احیای نقش ادیان الهی در عرصههای اجتماعی و سیاسی جهان، مقایسه تطبیقی سیاستهای خصمانه ایالات متحده آمریکا در خصوص نهضت الهیات آمریکای لاتین و نهضتهای اسلامی معاصر و ... را از جمله موضوعات مورد تعامل و گفتگو با این جریان دینی در آمریکای لاتین دانست.

وی ابراز امیدواری کرد که با دعوت رهبران این نهضت مذهبی به ایران و خصوصاً حوزه علمیه قم، عرصه دیگری را برای صدور گفتمان اسلام ناب و انقلاب اسلامی و تضعیف جایگاه نظری و عملی استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا در منطقه آمریکای لاتین باز شود.