loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

نگاهی به «تفسیر سوره برائت» در کلام رهبر معظم انقلاب

انتشارات مرتبط : انقلاب اسلامی

نویسندگان مرتبط : سید علی خامنه ای

بیانات رهبر انقلاب در تفسیر سوره برائت پس از چهار دهه از سوی انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است. این کتاب حاصل بیانات رهبر انقلاب در دوران خفقان پهلوی در مشهد است.

دوشنبه 21 خرداد 1397

به گزارش پاتوق کتاب فردا به نقل از خبرگزاری تسنیم، انتشارات انقلاب اسلامی در سال جدید مجموعه ای جدید از تفاسیر مقام معظم رهبری را منتشر کرد. این اثر که «تفسیر سوره برائت» نام دارد، شامل متن واصل از پیاده سازی نوار صوتی دروس است که در دهه 50 توسط حجت الاسلام والمسلمین حسن ربانی راد فردوسی، ضبط و پیاده سازی شده است. همچنین در تدوین این اثر از یادداشت های حجت الاسلام والمسلمین محمدباقر داوودی که در جلسه درس در دفتری می نگاشته، استفاده شده است.

سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم توسط آیت الله العظمی خامنه ای از پاییز سال 1350 در مدرسه «میرزاجعفر» مشهد(دانشگاه رضوی فعلی) شروع شد. در این جلسات سوره های مبارکه مائده، انفال، برائت و آیاتی از سوره مبارکه یونس مورد تفسیر و تبیین قرار گرفت. تفسیر سوره مبارکه برائت از اوایل سال 1351 آغاز و حدوداً تا بهمن 1351 _ برابر با محرّم الحرام 1393هجری قمری- ادامه یافت.

این درس تفسیر که یکی از دو درس تفسیر در حوزه علمیّه ی مشهد در آن روزگار بود، به طور معمول در روزهای تعطیلی دروس رسمی حوزه یعنی پنجشنبه ها و جمعه ها در «مدرسه میرزاجعفر» از مدارس علمیّه در محدوده حرم مطهّر و بعدها در مسجدی در «پایین خیابان» و سپس مسجد قبله، برگزار می شد.

روش بکار رفته در این جلسات تفسیری، روش اجتهادی است که در آن بر استفاده و راهیابی به مقصود آیات با استفاده از تفکر و تعقل تاکید شده است. ضمن این که در کنار روش عقلی استفاده از روش تفسیری قرآن به قرآن و بهره گیری معتنابه از روایات کاملا مشهود است.

در بخش هایی از این کتاب می خوانیم:

منافقان گناه نرفتن به جهاد را با گناه دیگری توجیه می کنند

منافقان، وقتی کار خطایی انجام می دهند، برای توجیه آن خطا و برای پوشاندن و صاف کردن گودی این گناه، گناه دیگری انجام می دهند. نرفتن به جهاد و نپذیرفتن مسئولیّت، گناهی عظیم بود که جبران آن به این است که بعد از این، پذیرای مسئولیّت باشند و چنانچه وقایع مشابهی پیش آمد، با آمادگی کامل به طرفِ آن بروند و اطاعت خدا و رسول کنند؛ ولی این افراد بی ایمان برای هموار  کردن این گودال، مرتکب قسم دروغ میشوند و با این گناه بر نفاق خویش می افزایند و خود را از خدا دورتر می کنند...

اشتباه دیگری که حاکی از طبع منافقان است، این بود که اکنون که مرتکب چنین گناهی شدند، به جایِ آنکه بیایند و از خدا و رسولش عذرخواهی نمایند و سعی در جلب رضای خدا و رسول(صلّی الله علیه وآله) و صاحب دین بنمایند، دنبال جلب توجّه و رضای مردم میروند؛ درحالی که شایسته است که در صدد عذرخواهی از خدا و رسولش باشند؛ امّا چنین نمی کنند؛ چرا؟ چون ایمان به خدا ندارند: «إِنْ کانُوا مُؤْمِنینَ». اگر مؤمن به خدایید و او را باور دارید و به خدا سوگند می خورید و اگر منافق نیستید، پس چرا سراغ خدا نمی روید؟

این به آن سبب است که آنها ایمان ندارند. اگر ایمان داشتند، به سراغ خدا می رفتند و خدای متعال از آنها تکلیف دیگری می خواست و آن را انجام می دادند و در صف مؤمنان قرار می گرفتند؛ امّا آنها این کار را نمی کنند؛ چون می دانند که اگر به سراغ خدا و رسول(صلّی الله علیه وآله) بروند باز به آنها مسئولیّت خواهند داد؛ اینها هم که تحمّل بار تکلیف را ندارند و حاضر نیستند برای خدا از منافع خود بگذرند؛ لذا سراغ مردم می روند.

***

همچنین در تفسیر آیات 1 تا 6 نیز آمده است:

اسلام دارای دو چهره خندان و خشمناک است

آیه، پیامی برای ما دارد که چهره ی اسلام فقط یک چهره ی باز و خنده رو نیست. اسلامی که در برابر ملّت ها به این میزان رئوف و رحیم است که سربازِ بی سوادِ میدانِ جنگش هم میفهمد که باید با مردمِ مغلوب، رئوف و مهربان باشد، همین اسلام وقتی با کافران روبرو می شود، می گوید: «اَنَّ اللهَ مُخْزِی الْکافِرین»؛ یعنی خداوند خوارکننده ی کافران است. این به آن خاطر است که حساب، حسابِ اسلامِ غالب است. اگر نیامدید و سرنسپردید و قصد دارید در برابر خدا اظهار وجود کنید، بدانید که خداوند شما را خوار خواهد کرد.

بعد از اعلان برائت، این آیه خطاب به مشرکان می گوید: چهار ماه در زمین بگردید؛ چهار ماه مهلت دارید. این لحن با کلام معمولی تفاوت دارد. نخستین سخن این است که چهار ماه در زمین بگردید؛ نه اینکه اوّل جنگ باشد.

«وَاعْلَمُوا أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِی اللهِ»؛ بدانید که شما عاجز کننده خدا نیستید؛ کسی نیستید که از چنگ خدا فرار کنید یا در این چهار ماه نیرو آماده نمایید و با اسلام بجنگید.
هرچه خلاف اسلام باشد، خلاف فطرت و طبیعت آفرینش جهان است. آنچه به وسیله دین خدا در طول تاریخ انجام شده است با فطرت عالَم و فطرت انسان منطبق است و چون اصل، انسان است، هرچه مطابق با فطرت او است، باقی است و هرچه مخالف با آن باشد، از بین رفتنی. پس مهلتِ چهار ماهه، نَه بدان معنا است که کفر می تواند بماند، بلکه کفر از بین رفتنی است؛ چراکه مخالف با فطرت انسان است.

***

در بخشی از تفسیر آیات 7 تا 9 نیز آمده است:

امکان ندارد مشرکان با مسلمانان کنار بیایند

نمی شود میان مشرکان و رسولِ خدا(صلّی الله علیه وآله) عهد و پیمانی باشد؛ چه اینکه اینها نمی توانستند در نهایت باهم کنار بیایند و اگر عهد و پیمانی بسته می شد، موقّت و برای جهاتی زودگذر بود.

علاوه براین، طبیعت ایمان و شرک، کنار آمدنی نیستند؛ لذا مشرکان با شما کنار نمی آیند؛ همان طوری که حقیقت ایمان با شرک، و شرک با ایمان کنار نمی آید؛ گرچه موقّتاً ممکن است مشرکان با شما عهد ببندند، ولی در سر فرصت بر شما می تازند. پس این، مقابله به مثل و کاری عقلایی است.

آری، اسلام در راستای پیشرفت در مسیرش از تاکتیکهای مختلف بهره میجویَد؛ گاه با مانع و سدّی مواجه می شود که مجبور است راه را کج کند و سپس به مسیر اصلی بازگردد و راه مستقیم خود را ادامه دهد. این کج رفتن، بیراهه رفتن نیست، بلکه حرکت به سویِ هدف و همان راه مستقیم است. عهد و پیمان با مشرکان از قبیل همین کج نمودن مسیر برای پیدا کردن راه اصلی و رسیدن به آن بود.

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط