«حافظ هفت» و ترور نافرجام رهبری

به گزارش پاتوق کتاب فردا به نقل از پایگاه خبری سوره مهر، شخصیت اصلی این رمان را پانوسیان یک نویسنده مسیحی و جعفر نویسنده ای از دوران جنگ تشکیل داده اند، پانوسیان که به اصرار جعفر در نخستین روز حضور مقام معظم رهبری در شیراز به میان مردم می آید، به دلیل اتفاقاتی که برای جعفر پیش می آید او را به بیمارستان برده و مجبور می شود که تمام این ۹ روز را در شیراز بماند و در بیمارستان با دفترچه خاطرات جعفر رو به رو می شود، یادآوری این خاطرات باعث برگشت به گذشته و سال های حضور رهبری در جبهه می شود؛ دو شخصیت اصلی داستان اگرچه خیالی و ساخته ذهن نویسنده هستند ولی آنچه در جریان داستان می بینند مستند است و ما به ازای بیرونی دارد، این پارادوکس و تضاد در طول داستان و التزام و اعتقاد به مستندات و حضور این دو شخصیت در متن مستندات، به رمان شکلی جذاب داده است.

تخیل صحرایی در این کتاب، زاییده واقعیت بیرونی است و پانوسیان به عنوان یک شخصیت ارمنی و جعفر به عنوان یک نویسنده دفاع مقدس مجموع خصوصیات چند انسان است، دلیل این انتخاب نگاه متفاوتی است که «حافظ هفت» به دنبال آن بوده است؛ در سفرنامه هایی که به چاپ رسیده، راوی و نویسنده متن یکی است و معمولاً از نگاه یک شیفته و دلباخته به مقام معظم رهبری به وقایع نگاه کرده و این تکرار برای خواننده عادی شده است اما در این کتاب نگاه یک نفر غیرشیفته و حتی غیرمسلمان نسبت به رهبر و رویداد ها و انتخاب شخصیتی بی‏ طرف، باعث شده تا خواننده هم داوری نکند و هم منتظر شود تا ببیند بالاخره راوی ارمنی (پانوسیان) به چه قضاوت و نگاهی در مورد رهبری می رسد.

از نکات دیگری که باید به آن توجه داشت نقش سیال زمان است. یعنی داستان تنها خلاصه به چند روز سفر رهبری به شیراز نمی شود بلکه شروع داستان با حادثه بمب گذاری حسینیه رهپویان وصال شیراز است و در ادامه با فلاش بک به سال های گذشته و اوایل انقلاب به وقایعی همچون حادثه ترور آیت الله خامنه ای اشاره می کند و حتی به سال های دفاع مقدس و حضور ایشان در جبهه های جنگ هم می پردازد. این روایت سیال باعث می شود که دست نویسنده باز باشد برای پرواز در خیال و استفاده از مضامین دور و دراز و بتواند حرف هایی فراتر از قید های تعریف شده بزند. حتی در رجعتی تاریخی به سال های دور شیراز می رسد و شهر شیراز را در قاب تاریخ به نمایش می گذارد.

در قسمتی از متن - که پشت جلد هم آمده است - می خوانیم:

«فریدون به نیم رخ پانوسیان خیره می شود و می پرسد: «با اون دوست حزب اللهی ت چه کار کردی؟!»

- دو روزه تنهایی رفته.

- رفیقت واقعا نویسنده ست؟

- کارش بد نیست.

- تعهدی به اون داری؟!

- پانوسیان دنده عوض می کند. بر می گردد و به فریدون نگاه می اندازد.

- ازش خوشم می آد. نه به خاطر اعتقادش. زندگی عجیبی داره؛ هشت سال توی جنگ، جانباز شیمیایی، تنش پُر از ترکش، کپسول اکسیژن به پشتش؛ مثل غواصا! صورتش انگار مار، پوست می ندازه. نویسنده ست. دیدگاهش هم منطقیه. حتی داستانای جنگش نگاهی انسانی داره به آدمای جنگ و بازماندگان جنگ. فریدون، ما درست می گیم یا اون؟!... حقیقت کجاست؟!... دیده بان...! وای پیدا کردم!!...

پا را فشار می دهد روی ترمز.»

گفتنی است رمان «حافظ هفت» اثر تقدیری بخش داستان در پنجمین دوره جایزه جلال آل احمد شده است.