«احضاریه» و افق های تازه پیش روی داستان دینی

به گزارش پاتوق کتاب فردا به نقل از خبرگزاری تسنیم، سمیرا شاهقلی:

داستان نویسی بلند با موضوعات دینی در ایران پیش وپس از انقلاب اسلامی فراز و نشیب های زیادی را طی کرده است. از یک سو در سال های پیش از انقلاب به طور عمده نویسندگان به بازنویسی های بلند درباره زندگی و زمانه شخصیت های تاریخ اسلام می پرداختند که به علت حجم کم تولید اثر در این زمینه و نیاز جامعه به خوانش چنین آثاری، چنان اقبالی به این دست آثار به وجود می آمد که حتی در سال های پس از انقلاب اسلامی نیز نه تنها تجدید چاپ این آثار ادامه پیدا می کرد که نمونه های مشابهی از آنها نیز تألیف و منتشر می شد.

در سال های پس از انقلاب اسلامی اما تولید داستان بلند با مضمون دینی در ایران شکل و رنگ تازه ای پیدا کرد. از سویی بازنویسی های متنوع کوتاه و بلند و از سویی داستان ها و رمان هایی با تم تاریخی مذهبی به شکل متناوب نوشته شدند و در کنار تمامی اینها، نویسندگان این فرصت را نیز پیدا کردند که قوه خیال خود را بیشتر در خدمت باور و اعتقاد دینی و قلبی خود قرار دهند و به خلق داستان بپردازند.

علی مؤذنی در زمره همین دست از نویسندگان است که در نگارش داستان دینی تقریباً تمامی منازل را طی کرده است. او هم صاحب داستان بلند و کوتاه در گونه بازنویسی از رویدادهای تاریخی مذهبی است و هم صاحب چند اثر که برپایه عالی ترین مفاهیم مذهبی اما در قالب رمان اجتماعی نوشته شده است.

«احضاریه» در مقام تازه ترین نوشته او اما اثری متفاوت است و حتی می توان از آن به عنوان عصاره ای از تمامی این تجربیات یاد کرد. موذنی در احضاریه به نوعی تلفیق میان داستان اجتماعی و دینی دست پیدا کرده است. از یک سو داستانی را بازگو می کند که در آن یک روزنامه نگار به عنوان سمبل نگاه وخواست اجتماعی قدم در وادی سفر اربعین آن هم به صورت ناخواسته می گذارد و این سفر برای او نوعی تغییر و افزایش تدریجی در معرفتش به این پدیده را همراه می آورد و از سوی دیگر این داستان روایتی است از آنچه بر خاندان اهل بیت (ع) پس از وفات حضرت فاطمه (س) تا واقعه عاشورا رفته است. این بخش از روایت نیز با وجود قلت حجم اما به دلیل تلفیق میان خیال داستانی و حقیقت تاریخی از بخش های تاثیرگذار این اثر است.

تلاش مؤذنی در احضاریه تلفیق این دو نوع از روایت و خلق داستانی است که بتواند تمامی مخاطبان و علاقه مندان به داستان های بلند مذهبی را راضی نگاه دارد و از این زاویه به نظر می رسد، او توانسته نویسنده ای موفق باشد. احضاریه زبانی ساده دارد و پیچیدگی روایی در خود به کار نبرده است. از شعار به دور است و سعی کرده بیش از شعار به شعور مخاطب خود بیاندیشد. رمانی باشد با هدف و پیامی مشخص و شاید از این زاویه بتوان به آن رمانی انگیزاننده نیز گفت؛ رمانی که خوانش آن مخاطب را به حرکت و فعل و انفعال تازه وا می دارد و به وادی سفری تازه در درون خود رهنمون می سازد. شاید برای همین است که خوانش این رمان برای تمامی علاقه مندان به رمان و داستان بلند تاریخی، اجتماعی و مذهبی می تواند تجربه ناب و فراموش ناشدنی باشد.