بحرانهای جنوب و دارفور سودان

"طاهر عبیات"، مدیر گروه مطالعات آفریقا موسسه مطالعاتی اندیشه‌سازان نور، در اولین نشست آموزشی-تشکیلاتی «اتحادیه بین‌المللی امت واحده» (IUUU)، ضمن تشریح اوضاع کنونی سودان گفت: نخستین گروه از مسلمانان در زمان پیامبر اکرم(ص) وارد حبشه می‎شوند و کم‌کم اسلام از طریق کاروان‏های تجاری وارد کشورهای دیگر آفریقایی شد و در نهایت باعث گسترش و نفوذ اسلام در این منطقه شدند.
وی با بیان این که مسیحیت در آفریقا یک پدیده جدید است، خاطر نشان کرد: مسیحیت همراه با ورود استعمار به کشورهای آفریقایی، وارد شد ولی ضمن تازه بودنش به صورت سازمان یافته و منسجم و برنامه‏ریزی شده، عمل می کند و هم اکنون هم در قالب فعالیت دولتی، دانشگاه‏ها، مدارس، و مراکز آموزشی و درمانی و خدماتی و بنیادهای خیریه‏ای در کشورهای آفریقایی به تبلیغ خود می‏پردازند.
این کارشناس مسائل آفریقا افزود: سیستم پذیرش دانشگاه‏ها و حتی ادامه تحصیل برخی کشورهای آفریقایی به گونه‎ای است که مانع ورود مسلمانان به دانشگاه‏ها شده است و در این راستا برخی مسلمانان در برخی از این کشورها بیشتر به سمت اقتصاد و تجارت می‏روند ولی سیاست و دانشگاه‏ها و مراکز آموزشی، در دست مسیحیان است.
وی ادامه داد: آفریقا برای انقلاب اسلامی یک مجموعه با پتانسیل بالایی است که همین امر می تواند جای کار بسیاری برای ما داشته باشد؛ و ضروری است که ما هم توجه جدی تری به آفریقا داشته باشیم.
مدیرگروه مطالعات آفریقا موسسه مطالعاتی اندیشه‏سازان نور گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد یک احساس تعلق و حمایت درونی نسبت به آفریقا در مسوولان‌مان هستیم که این برمی‌گردد به یک‌سری مواضع و آرمان‌هایی که حضرت امام خمینی(ره) در اهداف کلی انقلاب اسلامی تبیین کرده است و به شکل سیاست خارجی در نظام ما عملی شده است. منتها این سیاست، افت و خیز داشته است و به صورت قوی و همه‌جانبه و مستمر در نیامد.
عبیات در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت سودان در میان کشورهای آفریقایی، یادآور شد: این کشور به عنوان بزرگترین کشور آفریقایی حدود 40 میلیون نفر جمعیت دارد که اکثریت آن را مسلمانان تشکیل می دهند که عمدتاً در شمال کشور زندگی می کنند و غیر مسلمانان مانند مسیحیان نیز در جنوب زندگی می‎کنند. به همین دلیل، جنوب سودان در چند دهه اخیر محل نزاع و درگیری بوده است تا به گونه‏ای آن را از این کشور، جدا کنند.
کارشناس مسائل آفریقا، با اشاره به جایگاه تصوف و شیوخ طریقت در آفریقا و به ویژه سودان، تصریح کرد: فرقه‏های صوفیه در تار و پود زندگی و فرهنگ مردم حضور دارند. اکثر مسلمانان آفریقا، محب اهل بیت(ع) هستند و در نتیجه علیرغم سرمایه‏گذاری‏ها و تلاش‏های فراوان وهابیت، این جریان در آفریقا چندان موفق نبوده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تاریخ جریان‏های سیاسی، فکری و مذهبی سودان تا روی کار آمدن "عمر البشیر "، بیان داشت: بحران جنوب سودان و همچنین مشارکت ندادن گروه‏های مختلف برخی از دوره‏ها از جمله در بخشی از دوران حاکمیت عمر البشیر، مهمترین چالش‏های سودان در دهه‏های اخیر بوده است.
عبیات همچنین به سیاست‏های فعلی دولت عمر البشیر پرداخت و گفت: هم اکنون دولت درصدد است فضای کشور را به سمت آرامش و ثبات در منطقه پیش ببرد؛ روابطش را با همسایگان و سازمان های بین‏المللی، تقویت کند و یا گسترش دهد و از سوی دیگر به یک سری کارهای ریشه‏ای و بنیادی در حوزه‏های مختلف بپردازد.
وی حل بحران جنوب و بحران دارفور را مهمترین چالش پیش روی دولت عمر البشیر عنوان کرد و افزود: قرار است در سال 2011 (بهمن ماه سال جاری) با یک همه‏پرسی مشخص شود که آیا مردم جنوب می‏خواهند مستقل شوند یا این که همچنان جزو سودان بمانند؛ بنابراین همه‌پرسی سال 2011 یکی از گردنه های جدی برای دولت کنونی سودان است.
کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به برنامه‌ریزی‌ها و نقشه های غرب به ویژه آمریکا و اسرائیل در منطقه، خاطرنشان کرد: اسرائیلی‏ها از گذشته درصدد ارتباط با جنوب سودان بودند؛ رژیم صهیونیستی در دوره‏های مختلفی ارتباط نزدیکی در زمینه‏های ارسال کمک‏های مالی و دارویی، پشتیبانی و ارسال تجهیزات نظامی، حمایت از شورشیان جنوب، و اعزام مستشاران نظامی به منطقه جنوب داشته است تا از این طریق به نفت و معادن جنوب دست یابند.
وی با بیان این که بحث تجزیه جنوب سودان، سیاستی از سوی استعمارگران است، یادآور شد: سیاست‏های استعمار در سودان همواره این بوده است که دولت مرکزی یا تضعیف شود یا این که امتیازات بیشتری به آنها بدهد.
عبیات با بیان این که دارفور، منطقه ای مهم در سودان است که مرز مشترکی با کشور چاد دارد، اظهار داشت: علت اصلی بحران در این منطقه هفت میلیونی، کم توجهی دولت به این منطقه، بی‏عدالتی ها در عملکرد حکومت سودان در مواجهه با درگیری‏های این منطقه، و امنیتی کردن این بحران بود که باعث عمیق شدن درگیری‏ها و بحران در این منطقه شد. وجود نفت، معادن اورانیوم و مس هم باعث سوءاستفاده غربی‌ها و استعمارگران از این بحران، و تشدید و تداوم این بحران در سودان شد.
وی افزود: در حوزه آفریقا، بایستی یک عزم و اراده محکم و همه جانبه‌ای ایجاد بشود که ما از فرصت‌ها و زمینه‌هایی که در آفریقا برای ما وجود دارد، برای توسعه حضورمان در جهت منافع ملی‌مان قدم برداریم، همان‌طور که دیگران در آفریقا دارند این کار را دنبال می‌کنند با این تفاوت که رویکردمان، یک رویکرد انسانی و غیراستعماری است. رویکردی انسان‌دوستانه و مشارکت‌جویانه در توسعه آفریقاست.
مدیرگروه مطالعات آفریقا موسسه مطالعاتی اندیشه‏سازان نور در پایان افزود: ما توانمندی‌های زیادی داریم که این توانمندی‌ها در کشورهای آفریقایی می‌تواند به منحصه ظهور برسد. برای این کار، دولت بایستی زمینه‌های حضور و فعالیت را آماده بکند و آن را با شیوه‌ها و توان‌مندی‌های مردمی و نهادهای غیردولتی به انجام برساند.