زیبایی نژاد: ضرورت اتاق فکر برای خانواده در رسانه

نشست خانواده و رسانه ملی به همت دفتر مطالعات و تحقیقات زنان وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روابط عمومی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، در این نشست حجت‌الاسلام محمدرضا زیبایی نژاد، مسئول دفتر مطالعات و تحقیقات زنان در این نشست گفت: با توجه به تعدد و تکثر وسایل ارتباط جمعی در طول روز بیش از صدها پیام از طریق رسانه‌های مختلف در جامعه منتشر می‌شود، برخلاف گذشته که ما پیام‌های اندکی را دریافت می‌کردیم و امکان تمرکز بر پیام‌ها زیاد بود، در حال حاضر قدرت تحلیل و تمرکز بر روی انبوه پیام‌ها کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه هر پیامی را با هر شکل و صورت نمی‌توان به مخاطب انتقال داد، اظهار داشت: گاهی پیام رسانه دلالت بر قالب و محتوای یک برنامه دارد و در برخی مواقع برنامه‌های رسانه ملی خانوادگی نیست اما تاثیرات بسزایی بر روی خانواده‌ها می‌گذارد.

مسئول دفتر مطالعات و تحقیقات زنان پر کردن زمان فراغت و تفریح را یکی از کارکردهای رسانه دانست و تصریح کرد: رسانه تنها سرگرم کننده است اما اثرات زیادی به شکل مستقیم و غیرمستقیم بر روی مخاطب خود دارد و در نوع تفکر، سطح انتظارات و انواع احساسات مخاطب تغییرات زیادی به وجود می‌آورد.

وی ضمن ارائه تحلیلی از ضعف‌های رسانه افزود : نباید انگشت اتهام را تنها به سوی عوامل رسانه مانند هنرمندان و کارگردانان دانست، بلکه بخش عظیمی از اشکالات مربوط به کارکرد نهادهای دیگر از جمله مراکز دینی است.

حجت‌الاسلام زیبایی‌نژاد گفت: انگشت ابهام به سوی اهل علم است در حقیقت رسانه ملی ما معطل بسیاری از نظریه‌های علمی‌است که نخ آن باید ابتدا در سازمان‌های فرهنگی بافته شود.

وی با بیان اینکه رسانه ملی رسانه رسمی جمهوری اسلامی‌است، ادامه داد: این رسانه به همین دلیل از نوعی مشروعیت برخوردار است و پیام‌های رسانه بار خاصی به همراه دارد که گروهی این پیام‌ها را در ارتباط نظام می‌دانند که این موضوع حساسیت خاصی دارد.

وی اظهار کرد: گروهی نیز سیاست زده هستند و به رسانه با نگاه انتقادی غیرعادی می‌نگرند که ضروری است رسانه ملی به این بعد یعنی رسانه سیاسی و مشروعیت بخشی آن توجه داشته باشد.

حجت الاسلام زیبایی‌نژاد با بیان اینکه رسانه حلقه واسطه تصور ما از خانواده است، خاطرنشان کرد: از طریق یک سریال، رسانه تصویر والدین را به مخاطبین انتقال می‌دهد و ارزش خانواده از طریق دریچه رسانه دیده می‌شود.

وی افزود: مذهب در متن زندگی خانوادگی است، اما در صف برنامه‌های دیگر زندگی به مناسک مذهبی تبدیل می‌شود و در جریان عادی زندگی حضور ندارد؛ اما رسانه در تعریف و تصویر مذهب، تمایلات مذهبی خارج از احساس را معنا می‌دهد و گاهی تصاویر خرافاتی و غیر واقعی منهای شریعت را به مخاطب انتقال می‌دهد.

وی با بیان اینکه تاثیرات رسانه در حوزه مراعات مباحات ضعیف است، خاطرنشان کرد: متاسفانه حساسیت کارشناسان دینی در حوزه مباحات در برنامه‌های رسانه ملی کم است و در همین بستر کم توجهی تربیت کودکان شکل می‌گیرد.

حجت‌الاسلام زیبایی نژاد تصریح کرد: خلاء تئوریک و نظریه مهمترین مشکل در رسانه ملی است و رسانه ملی ما و حتی آموزش و پرورش در عطش یک نظریه کامل باقی مانده است و به همین دلیل در آینده با چالش روبرو می‌شود.

وی ایجاد اتاق فکر در رسانه ملی در حوزه خانواده را ضروری دانست و افزود: اتاق فکر در رسانه ملی می‌تواند میان عرضه، تقاضا، نیاز جامعه و مخاطب تعادل ایجاد کند و از طریق اتصال به جامعه از حلقه‌های مذهبی هنرمندان حمایت کند.

در این نشست فریبا علاسوند عضو هیئت علمی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان نیز با اشاره به خصوصیات ذاتی رسانه گفت: برخی افراد رسانه را از بیرون می‌بینند و به راحتی می‌گویند رسانه در خدمت دین و دینداری نیست در صورتی که رسانه خصوصیاتی خاص دارد که باید آن را مدنظر گرفت.

وی افزود: رسانه اطلاعات محور است، چون مخاطب عام دارد و به همین جهت جای کمتری برای بحث‌های عمیق و جدی پیدا می‌کند.

علاسوند ادامه داد: تخیل آفرینی و تفریح از خصوصیات یک رسانه است، اما از سوی دیگر رسانه از بحث‌هایی که ایجاد معرفت اشراقی کند فاصله گرفته است در حالیکه رسانه متعادل برخوردار از تکنیک کمتر به محتوا و متن می‌پردازد.

وی خاطرنشان ساخت: تاکنون تحلیل‌هایی که در مورد رسانه صورت گرفته است، در حوزه جامعه‌شناسی، سیاسی و اجتماعی و کلی به نقد ماهیتی و ذاتی رسانه نمی‌پردازد.

در ادامه این نشست دکتر محمدتقی کرمی استاد دانشگاه با اشاره به خصوصیات رسانه و ماهیت آن در ایران گفت: گاهی اوقات توصیفی که از رسانه می‌شود، جامعه و خانواده را صرفا منفعل نشان می‌دهدکه این امر بسیار وحشتناک است و یا رسانه ملی تصویری منسوخ از خانواده ایرانی را نشان می‌دهد که با الگوهای دینی فاصله دارد؛ اما آیا در همه جا اینگونه است یا در ایران به این شکل تصور می‌شود.

کرمی ‌افزود: در آسیب‌شناسی رسانه‌ها، رسانه ملی یکی از پرآسیب‌ترین نهادهاست، اما از سوی دیگر رسانه را دانشگاه عنوان می‌کنند و به یک چیز ارزشی توصیف می‌شود. که این امر یک پارادوکس است.

وی با بیان اینکه ما برای رسانه ملی یک قدرت غیر لایق تصور می‌کردیم، اظهار کرد: رسانه قدرت طلب و قدرتمند بسیار خطرناک است و ما به غلط این قدرت را به رسانه داده ایم که در مسائل فرهنگی بسیار خطرناک است.

کرمی خاطرنشان کرد: اگر در تمام دنیا رسانه این چنین قدرتی دارد پس بیداری از کجا آمده است. اگر رسانه قدرتمند و قدرت‌طلب می‌خواهیم باید آسیب‌های آن را نیز رفع کنیم.

در ادامه این نشست دکتر شالچی استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به سیاستگزاری‌های رسانه گفت: رسانه ملی در مقایسه با سایر نهادها و ارگان‌ها در سیاستگزاری‌های خود موفق بوده است و حتی می‌توان گفت در حوزه سیاستگزاری فرهنگی خوب عمل کرده است اما ماهیت رسانه برای فراغت است.

شالچی افزود: با تمام انتقاداتی که به رسانه وارد می‌شود این ابزار توانسته است تا حد زیادی به باز تولید برخی هنجارها کمک کند و این انتقادات به سایر نهادها مانند آموزش و پرورش نیز وارد است و مگر نهاد تعلیم و تربیت تا چه اندازه به انتظارات مربوطه پاسخ داده است.

گفتنی است در زمینه مسائل زنان و نقد فمنیسم کتابهای فراوانی در سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.