مدیر گروه تاریخ تمدن پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، بیداری اسلامی را عاملی برای سلب فرصت تعدی و تجاوز از آمریکا دانست و گفت: شکست هژمونی قدرت غرب تحت تأثیر گفتمان انقلاب اسلامی است.
یعقوب توکلی، مدیر گروه تاریخ تمدن پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی در گفتوگو با خبرنگار آیین و اندیشه باشگاه خبری فارس «توانا» در باره تحولات اخیر کشورهای اسلامی اظهار داشت: موج بیداری اسلامی به طور جدی در از چند دهه گذشته ایجاد شده است و این موج در برابر دشمنان داخلی و خارجی قرار گرفته است.
وی افزود: دشمن داخلی همه فرصتهای آزادی دینی را از مردم گرفته بود و با تلاشی سادهلوحانه در پی تقلید از غرب، آن هم در حوزههای تضارب فرهنگی برآمده بود.
نویسنده «انقلابگرایی در مصر» ادامه داد: اگر فرهنگ به درستی تقلید شود باید تولید دانش و بهرهوری اقتصادی داشته باشد؛ اما تقلید سادهلوحانه کشورهای عربی از غرب برای آن کشورها فساد شدید مالی در برداشته است.
وی گفت: عزتخواهی مسلمانان در جهان عرب پدیده نیرومندی است و علت آن را باید در ذلتی که این دولتها برای ملتهای مسلمان عرب ایجاد کردهاند جستجو کرد.
مدیر گروه تاریخ تمدن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: حکومتهای عربی با پشتوانه استبداد و استعمار سالهای متمادی بر این ملتها حکومت راندهاند و زمانی که این استعمار برداشته شد، دشمن داخلی ـ استبداد ـ نیز پشتوانه خود را از دست میدهد.
توکلی افزود: استبداد و استعمار دو روی یک سکه هستند که از همدیگر حمایت میکنند و حرکتی که توسط ملت تونس آغاز شده و مصر ادامه پیدا کرد و به کشور لیبی رسید؛ تازه آغاز روند تحول در کشور عربی است.
وی ادامه داد: نباید این روند را تمام شده فرض کرد. این حرکتی تدریجی و آرام است که آمریکا فرصت تعدی و تجاوز نخواهد داشت. شرایط به گونهای است که کشورهای عربی فرصت بازگشت به گذشته را نخواهند پیدا کنند بازگشت به شرایط گذشته ممکن و معقول نیست.
مدیر گروه تاریخ تمدن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: چرخه سقوط منافع غرب در منطقه خاورمیانه آغاز شده است و اگر این روند ادامه داشته باشد مدتها به طول خواهد انجامید.
توکلی با بیان اینکه بیداری اسلامی در کشورهایی اتفاق افتاده است که ضدیت با اسلام در حکومتهای آنان نسبت به سایر کشورهای اسلامی بیشتر است، تصریح کرد: پهلویها در ایران، سادات و مبارک در مصر و بنعلی و بورقیبه در تونس با اسلام مبارزه کردند و ضدیت با اسلام موجب بیداری اسلامی شده است.
وی افزود: ویژگی دیگر این کشورها پیوند با استعمار انگلیس است که حافظ منافع و مدافع استعمار در کشور موردنظر و منطقه بودند در ایران هم همانطوری که رژیم پهلوی ماهیت سرسپردگی داشت در مصر و تونس نیز این سرسپردگی نیز وجود داشت.
این پژوهشگر تاریخ گفت: ویژگی دیگر در کشورهایی که بیداری اسلامی اتفاق افتاده است، فساد اداری و فقر عمومی در آن جامعه بوده است و شاه اموال عمومی مردم را میدزدید. به طوری که شاه ایران 30 میلیون دلار از ایران خارج کرده است و مبارک در کشوری که درآمد عمومی مردم به طور میانگین در حد یک دلار است؛ 80 میلیارد دلار سرمایه را از کشور خارج کرده است.
مدیر گروه تاریخ و تمدن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به این پرسش که چرا بیداری اسلامی در ایران 30 سال گذشته اتفاق افتاده اما در کشورهای منطقه این بیداری بعد از 30 سال اتفاق افتاده است، تصریح کرد: ایران شیعی و تفکر شیعی مجاز به مبارزه به حکومت جائر است. در ایران، مرجعیت دینی به عنوان کانون مبارزه با سلطنت همیشه عمل کرده است و در برهههایی که مبارزه نمیکرد تبعیت هم نمیکرد، اگر روحانی در اقصی نقاط کشور صحبت میکرد از حکومت دستور نمیگرفت.
وی ادامه داد: دنیای تسنن قائل به مبارزه با حکومت جائر نبودند خیزش عمومی که نتیجه بخش باشد به طول کشید و در حال حاضر علمای اهل سنت به این نتیجه رسیدند که به اصلاح این روند بپردازند.
توکلی گفت: ظهور امام با توجه به پشتوانه مرجعیت در ایران پدیده استثنایی است لمعات کوچکی از آن است که در افرادی مانند امام در سید حسن نصرالله، عماد مغنیه، شهید باکری وجود داشت.
وی ادامه داد: درک عمیق امام از انسان و نسبتش با هستی و اجتماع امام را تبدیل به شخصیت سیاسی استثنایی کرد به کار بردن واژه قدیس برای امام از آن جهت که قدیس خلوت اختیار کرده تا به درجات معنوی برسد درست نیست و بهترین واژه برای توصیف بنیانگذار انقلاب اسلامی همان واژه امام است که مردم نجف این لقب را به امام دادهاند.
مدیر گروه تاریخ و تمدن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: مکتب تشیع قدرت مرجعیت و ظهور امام موجب شد که بیداری اسلامی زودتر در ایران رخ دهد و علت اینکه موج بیداری اسلامی در کشورهای عربی رخ داد به این علت است که غرب و کشورهای عربی با حداکثر امکانات درپی جلوگیری از بیداری اسلامی در کشورهای غربی بودند چرا امام موسیصدر را لیبی زندانی کرد و شهید صدر به وسیله صدام به شهادت رسید و چرا بحرین عربستان و مصر نسبت به جریان اسلامی اصیل سختگیری کردند.
وی ادامه داد: جهان غرب برای اینکه مانع موفقیت انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی شود جنگ را بر کشور ایران تحمیل کردند و به سبب آن برای کشور ایران مشکلاتی درست کردند تا به مردم بگویند انقلاب اسلامی چنین مشکلاتی دارد. اما بعد از جنگ ایران با وجود مشکلات بیشمار انقلاب اسلامی تجربیات ارزشمندی کسب کرده است.
این مورخ و پژوهشگر ادامه داد: زمانیکه جامعه مرفع لبنان با جمعیت یک میلیون و 500 هزار نفری و تحت تأثیر ادبیات رفاه به آمریکا و انگلیس «نه» گفتهاند، تمام غرب در برابر لبنان شکست خورد و این مسئله برای جهان عرب و دنیا پیام دارد.
توکلی گفت: قدرت منبعث از قدرت امام خمینی (ره) توانسته است همه غرب را وادار به تسلیم کند زمانی که یک جمعیت کشور توانسته است یک قدرت بزرگ را شکست دهند این شکست، شکست هژمونی قدرت غرب تحت تاثیر گفتمان انقلاب اسلامی است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: این پرسش در همه دنیا به وجود آورده است حتی سمیر قنطار مبارز لبنانی میگفت، زمان زندان برای ما این سوال بود که این چه قدرتی است توانسته است آمریکا و اسرائیل را از لبنان بیرون کند بنابراین تشعشی از قدرت امام و انقلاب است.
از این نویسنده و تاریخ نگار کتاب«سبک شناسی تاریخ نگاری معاصر ایران»، «خاطرات علی امینی»، «راز درخت سیب»، «کنکاشی در تاریخ نگاری معاصر» و نرم افزار «تاریخ معاصر» در فروشگاههای دفتر نشر معارف و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.