خسروپناه و نقد و بررسی تفکرات انجمن «حجتیه»

انجمن قرآن و نهج‌البلاغه استان مرکزی در ششمین نشست بررسی ناهنجاری‌های اعتقادی به نقد و بررسی تفکرات انجمن «حجتیه» پرداخت.

به گزارش خبرنگار خبرگزار قرآنی ایران (ایکنا) شعبه مرکزی، ششمین نشسیت از سلسله نشست‌های تخصصی بررسی ناهنجاری‌های اعتقادی تحت عنوان قاعدین، با محوریت بررسی تفکرات انجمن حجتیه به همت انجمن قرآن و نهج‌البلاغه استان مرکزی در محل فرهنگسرای آیینه اراک برگزار شد.

حجت‌الاسلام دکتر «خسروپناه»، پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه در این نشست که با حضور جمعی از علاقه‌مندان به شناخت انجمن حجتیه برگزار شد به بررسی سیر تاریخی این انجمن از زمان تأسیس تاکنون پرداخته و زمینه‌های اعتقادی اعضای انجمن مذکور را طی سخنانی برای آنان تبیین کرد.

وی با تاکید بر این مطلب که برای معرفی یک جریان ابتدا باید منصفانه، عالمانه و دقیق آن جریان را بررسی کرده و در صورت وارد بودن انتقادات، نقد مورد نظر را به صورت منطقی عرضه کرد، گفت: در کشور ما جریان‌های فکری و فرهنگی متعددی وجود دارند که برخی تحت عنوان خرده فرهنگ و برخی تحت عنوان ضدفرهنگ شناخته می‌شوند و جامعه‌شناسان بین این دو تفاوت‌هایی قایل هستند.

خسروپناه جریان‌هایی چون بهائیت، وهابیت و شیطان‌پرستی را از جمله ضدفرهنگ ها و انجمن حجتیه را از خرده فرهنگ‌ها دانست و گفت: خرده فرهنگ، جریانی جزیی است که با جریان حاکم اصطکاک دارد ولی از دل فرهنگ حاکم بیرون آمده است.

وی در تبیین چگونگی ایجاد انجمن حجتیه گفت: این انجمن یک جریان فکری، فرهنگی و اجتماعی دارای اندیشه بوده و امور فرهنگی و اجتماعی را دنبال می‌کرد و لاجرم موافقان و مخالفان حداکثری را نیز به طبع فعالیت‌های خود داشته و به‌واسطه پیچیدگی‌های بیش از حد، عده ای در مقام داوری آن دچار افراط و تفریط شدند.

خسروپناه این انجمن را یک طیف دانست که باید به درستی داوری شود و گفت: شیخ محمود ذاکرزاده تولایی معروف به حلبی بنیانگذار این انجمن از خطبای مشهد و دارای تفکراتی ضد فلسفه و ضد منطق و برهان و استدلال عقلی بود.

وی تصریح کرد: با توجه به فعالیت و نفوذ بیش از حد بهائیت در مشهد آن زمان، حلبی با عضویت در جمعیت موتلفه اسلامی مبارزات ریشه داری را علیه این فرقه ضاله انجام داده و در جریان مبارزات مربوطه به ملی شدن صنعت نفت نیز از سردمداران این مبارزات در راستای ملی کردن این صنعت بود.

وی طرد آیت‌الله کاشانی توسط مصدق پس از ملی شدن صنعت نفت را عامل مهمی در سیاست‌زدگی و سیاست‌گریزی حلبی و به حاشیه نشستن بخش عمده‌ای از مذهبیون مشهد عنوان کرد و گفت: وی در سال 1336 با مهاجرت به تهران فعالیت خود را در خصوص مبارزه با بهائیت متمرکز کرده و انجمن ضد بهائیت را به نام انجمن حجتیه مهدویه راه‌اندازی کرد.

خسروپناه با تاکید بر اینکه اعضا و موسس این انجمن به عدم جدایی دین از سیاست معتقد بودند، گفت: بهائیت با شعار عدم دخالت در سیاست وارد نظام پهلوی شده و گام به گام ذهنیت جوانان را به انحراف می‌کشید و در چنین شرایطی شعار سیاست‌گرایی با عکس‌العمل ساواک و سرکوب دولت مواجه می‌شد و در نتیجه انجمن حجتیه شعار سیاست‌گریزی را به‌عنوان یک تاکتیک برای نفوذ و مبارزه علیه بهائیت انتخاب کرد.

وی افزود: متاسفانه به‌دلیل عدم مدیریت صحیح حلبی، تاکتیک سیاست گریزی طی گسترش خود در برخی شهرستان ها به یک استراتژی تبدیل شده و انجمن مسیری غیر اسلامی پیدا کرد.


خسروپناه با اشاره به این مطلب که در جریان فعالیت انجمن با تاکتیک سیاست گریزی امام‌خمینی(ره) و دیگر مراجع تقلید این فعالیت‌ها را تایید کرده و اجازه اختصاص وجوهات شرعیه در راستای مبارزه علیه بهائیت را صادر کرده بودند، گفت: پس از ورود انجمن به مسیر غیراسلامی، امام این افراد را متحجر معرفی کرده و استفاده از وجوهات شرعیه در این انجمن را ممنوع اعلام کرد.

وی به همراهی موسس انجمن با انقلاب اسلامی و هم‌چنین تغییر مسیر اعضای سرشناس انجمن مذکور با توجه به روشنگری‌های امام اشاره کرد و گفت: برخی از بزرگ‌ترین مبارزین انقلابی در جریان مبارزات سیاسی با امام همراهی کرده و پس از اینکه متوجه رویکرد گزینش گری انجمن به جای جامع‌نگری آن شدند راه خود را تغییر داده و به امام پیوستند.

خسروپناه افزود: با وجود این شرایط حلبی تصمیم به انحلال انجمن گرفت که با مخالفت اعضا روبرو شده و انجمن تا امروز به فعالیت‌های مذهبی خود ادامه می‌دهد.

وی تاکید کرد: در حال حاضر انجمن به‌صورت شورایی توسط سه نفر اداره شده و با ترک مبارزه علیه بهائیت تنها رویکرد خود را تقویت اعتقادات مذهبی و قرآنی افراد جامعه از طریق ایجاد مدارس غیرانتفاعی و تشکیل جلسات قرآنی و مذهبی اعلام کرده است.

وی با تاکید بر عدم فعالیت ضد نظام در این انجمن گفت: از مدارسی که با رویکرد سیاست ستیزی فعالیت می‌کنند، لاجرم انسان‌هایی سیاست گریز و سیاست ستیز خارج شده و خطر اصلی این انجمن ایجاد و تقویت رویکرد سیاست تیزی در جوانان است.

خسروپناه با بیان این مطلب که تربیت مسلمانان سیاست ستیز به همان اندازه جامعه ما را دچار تهدید می‌کند که تربیت انسان هایی اسلام ستیز، گفت: وقتی یک شیعه غیرسیاسی تربیت شود ملت هر سیاستی را می پذیرد.

وی افزود: انجمن از آن جهت که انجمن است ادعایی را در خصوص شیوع فساد برای ظهور امام زمان(عج) مطرح نکرده و این نسبت ناروایی به انجمن است چرا که این انجمن با بهائیت مبارزه کرده است و ادعای جدایی دین از سیاست را ندارد ولی به شکل عملی گرفتار سیاست گریزی شده است.

خسروپناه با بیان این مطلب که سیاست گریزی از سرچشمه انجمن شروع شد و در لایه های رویین دچار انحراف شده است گفت: خطای اصلی انجمن در ناتوانی رهبری آن نسبت به جلوگیری از تبدیل تاکتیک سیاست گریزی به استراتژی سیاست ستیزی بود.

وی بر عدم موفقیت حلبی در معرفی و گسترش مبانی فکری خود تاکید کرد و گفت: هم‌اکنون نیز دامنه انجمن با تشکیل جلسات قرآنی در شهرستان‌ها تفکرات جدایی دین از سیاست را مطرح کرده و رواج می‌دهند.

خسروپناه امتیاز انجمن را تقویت اعتقادات دینی و در مرحله بعد مبارزه با بهائیت عنوان کرد و گفت: بسیاری از متدینین عضو این انجمن با شروع مبارزات امام متوجه شدند که اعتقادات بخشی مهمی از اسلام است و بخش مهم دیگر آن سیاست است و باید به این بخش نیز پرداخت و در نتیجه قبل یا بعد از انقلاب از این جریان جدا شدند.

این استاد دانشگاه در پایان خاطرنشان کرد: انجمن حجتیه هنوز هم با هدف تقویت معرفت دینی منهای سیاست انقلابی به فعالت خود ادامه می دهد و کسانی که در حال حاضر ادعای انجمنی بودن را مطرح می‌کنند نگاه سلبی و رویکردی منفی به انقلاب داشته و دچار کج فهمی نسبت به مبانی انقلاب هستند.

گفتنی همه آثار این استاد حوزه و دانشگاه و کتابهایی در موضوع شناخت جریانات فکری و سیاسی در فروشگاه موسسه کتاب فردا و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.