سیدجمال؛ بنیانگذار پیوند جهانی اسلام

بی تردید هر آنکس که با واژه استعمار و استعمارستیزی به خصوص در مناطق اسلامی کوچکترین برخوردی داشته باشد نامی از سید جمال الدین اسدآبادی را در ذهن خود دارد، او بنیانگذار پیوند جهانی اسلام بود.

به گزارش خبرنگار مهر در همدان، سیدجمال الدین اسدآبادی در سال 1254 ه.ق در اسدآباد از توابع استان همدان چشم به جهان گشود. وی در محل تولد خود به یادگیری زبان عربی و مقدمات علوم دینی پرداخت و سپس راهی عراق شد تا در نجف نزد شیخ مرتضی انصاری تحصیلات خود را ادامه دهد.

سیدجمال به مدت چهار سال در نزد شیخ انصاری به ادامه تحصیل پرداخت و زندگی سیاسی و اجتماعی وی با فراخواندن جهان اسلام به خیزش علمی و ادبی و همبستگی و پایداری در برابر استعمار غرب آغاز شد.

در این راستا، سید جمال با سفرهای پی در پی به کشورهای اسلامی و اروپایی، برقراری و پایدار کردن پیوند جهانی اسلام و طرح رویکردهای نو در زمینه های اجتماعی و دینی را پی گرفت.

سیدجمال در این راه، فعالیت گسترده و گوناگونی را مانند انتشار روزنامه، برگزاری نشستهای علمی، نوشتن مقالات و انجام سخنرانی های ادبی و سیاسی، از خود به جای نهاد.

در این میان از جمله مهمترین آثار هر فرد شاگردانی است که در مکتبخانه خود می پروراند و به جامعه بشری تحویل می دهد که از این جهت سید جمال دارای پرونده ای بسیار روشن و پرافتخار است چرا که در مکتبخانه وی مردان بزرگی چون محمد عبده، عبدالرحمن کواکبی و سعد زغلول در مصر و بزرگان دیگری در پهنه جهان اسلام، به عنوان پرچمداران حرکت به جهان بشریت تحویل داده شدند.

از سوی دیگر پرواضح است که به تبع همین افکار بزرگ و اصلاحی بود که رویکردهایی نظیر جمهوری خواهی و مشروط کردن قدرت سلطنت در ایران شکل گرفت.

سیدجمال اراده ای پولادین داشت

زندگی سید جمال آمیخته به سفرها و اخراجهای سیاسی متعددی است که البته این بی مهری ها نتوانست در اراده پولادین این رادمرد اصلاحگر خللی وارد کند.

سید پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی به قزوین و تهران رفت و سپس از آنجا عازم عراق شد و پس از چهار سال ماندن در عراق و شاگردی نزد شیخ مرتضی انصاری و آخوند ملاحسینقلی همدانی به درجه اجتهاد رسید.

در ادامه از عراق به ایران آمد و از راه بوشهر راهی هند یعنی جایی که فرصت آشنایی با علوم جدید و فرهنگ اروپایی را پیدا کرد شد.

پس از هند به مکه رفت و سپس از راه عراق و ایران وارد افغانستان شد و در طول پنج سال ماندن در آنجا به سمت وزارت رسید. پس از افغانستان به بمبئی و قاهره و سپس به استانبول رفت و در آنجا توانست با پیشروان نهضت اصلاح طلبی(تنظیمات) آشنا شود.

سید زندگی پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشت و بیشتر عمر خود را در سفر به اقصی نقاط دنیا گذراند ولی علی رغم همه این مشغله های فکری و روحی از خود آثاری علمی به جای گذاشت که از جمله آنها کتاب تارخ الافغان، انتشار روزنامه عروه الوثقی در پاریس، انتشار روزنامه ضیا الخافقین در لندن، همکاری با روزنامه های اختر، قانون، حبل المتین، تدریس فلسفه ابن سینا در الازهر مصر وتدریس در افغانستان را می توان نام برد.

سید جمال‌ نقشی اصولی در بیداری مشرق‌زمین داشت

ناگفته پیداست که شناساندن جایگاه سید جمال از طریق ابزارهای مختلف رسانه‌ای و فرهنگی باید جزو اولویت‌ های کاری دغدغه‌مندان در تبیین جایگاه مبارزان برجسته برای ارتقا و اعتلای دین در جهان باشد چرا که سید جمال‌ الدین اسدآبادی نقشی اصولی در حرکت اصلاحی و بیداری مشرق‌زمین داشته و محور وحدت خواهی و توجه به مشکلات مسلمانان جهان توسط سید جمال کلید خورد و این یک افتخار برای ایران اسلامی محسوب می شود.