مسجد کرامت در تاریخ انقلاب اسلامی و به‌طور خاص دوران معاصر شهر مشهد دارای جایگاه و نقش ممتازی است و خصوصاً سابقه این مسجد بعد از آن‌که مسؤولیت رهبری انقلاب بر دوش آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت اهمیت بیشتری یافت
یادداشتی از محمدرضا زائری
کتاب «مسجد رهبر» تاریخ شفاهی مسجد کرامت مشهد است که رهبر انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پیش از انقلاب اسلامی امام جماعتش بوده‌اند.
مسجد کرامت در تاریخ انقلاب اسلامی و به‌طور خاص دوران معاصر شهر مشهد دارای جایگاه و نقش ممتازی است و خصوصاً سابقه این مسجد بعد از آن‌که مسؤولیت رهبری انقلاب بر دوش آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت اهمیت بیشتری یافت، زیرا بیشترین سهم را در پیشینه فعالیت‌های اجتماعی ایشان داشته و زمینه بروز عمومی شخصیت انقلابی ایشان بوده و از همین روی تدوین کتابی درباره تاریخ شفاهی این مسجد ضرورت و اهمیت پیدا می‌کند.
این کتاب حاصل کاری جمعی است که بیش از ده سال به طول انجامیده و در نهایت وسواس و دقت صورت گرفته و سرشار از نکات خواندنی و محتوای قابل‌استفاده است. پیشگفتار کتاب -که خود به‌تنهایی خواندنی و مفید تواند بود- مروری بسیار گذرا و مختصر بر نقش‌آفرینی و کارکرد مسجد دارد و به‌خوبی از برخی تجربه‌های تاریخی مساجد سخن می‌گوید.
مقدمه نیز با ظرافت و حوصله به شرح اجمالی مسیر پژوهش و جزئیات کار پرداخته و مخصوصاً دو نکته را نشان می‌دهد؛ اولاً دست‌اندرکاران این کتاب خود مراقب بوده‌اند که جایگاه فعلی رهبر انقلاب بر روایت‌ها اثر نگذارد و دچار اغراق و تعارف نشوند و ثانیاً بقیه ابعاد این مسجد تحت تأثیر غلبه نقش امام جماعت مسجد در آن دوره مشخص قرار نگیرد. درعین‌حال کاملاً مشخص است که تجربه مشهور و ماندگار مسجد کرامت مشهد کاملاً به همان تاریخی که امام جماعتش شخص «سیدعلی خامنه‌ای» بوده بستگی دارد و نمی‌توان به‌سادگی از کنار این مرحله گذشت و آن را ساده انگاشت.
فصول مختلف کتاب که با هنرمندی تفکیک شده‌اند، نخست به پیشینه تاریخی مسجد از جلسه دعای ندبه و کانون و انجمن تا شکل‌گیری و راه‌اندازی مسجد می‌پردازد و سپس به فعالیت‌های متنوع مسجد خصوصاً جلسه قرآن می‌رسد و در هر بخش به تفصیل جزییات مفیدی بیان می‌شود. شاید یکی از خصوصیات مهم این کتاب آن باشد که رویکرد «مدرسه‌ای» انقلاب اسلامی را مستند و ثبت کرده و برای آیندگان به یادگار گذاشته است.
انقلاب اسلامی برخلاف نمونه‌های مشابه خود- نه حاصل یک کودتای نظامی و نه دستاورد مبارزه یک حزب سیاسی بود، بلکه رهبران انقلاب، همه، روحانیون و عالمان و فرزانگانی بودند که از مدرسه و مسجد برخاسته بودند و تمام اتکایشان بر مردمی بود که در فضای انتقال معارف به آنان پیوند می‌خوردند. از امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای که رهبران انقلاب بوده‌اند تا مرحوم دکتر شریعتی و استاد شهید مطهری که معلمان انقلاب خوانده می‌شدند، همه با مردم رابطه استاد و شاگردی داشته‌اند.
آیت‌الله خامنه‌ای در همان دوره امامت مسجد کرامت، به گواهی اسناد و جزوه‌ها و اعلامیه‌ها و حتی تعبیر ثبت‌شده بر جلد کتاب‌های منتشرشده ایشان به‌عنوان «استاد سیدعلی خامنه‌ای» شناخته می‌شد. این را همه ما امروز می‌دانیم، اما باید این شواهد تاریخی به شکل حرفه‌ای و علمی و تخصصی ثبت شود تا نسل‌های آینده نیز بدانند و دریابند که مردمی بودنِ عناصر متن اصلی و مدرسه‌ای بودنِ رهبران این انقلاب، مهم‌ترین افتخار و سربلندی‌اش هستند و این انقلاب با هر قضاوتی که درباره کارنامه‌اش و شرایط امروزش داشته باشیم- هرگز کوچک‌ترین لکه ننگی از وابستگی سیاسی به اجانب یا ارتباط نظامی با کودتاگران نداشته است.
کتاب «مسجد رهبر» از سویی می‌تواند برای فعالان مسجدی، طلاب و روحانیون و دل‌بستگان به انقلاب و رهبری بسیار خواندنی و جذاب باشد و از سوی دیگر حتماً برای تاریخ‌پژوهان و علاقه‌مندان مطالعات فرهنگی مفید و مرجع خواهد بود.
کار عالمانه و حرفه‌ای واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، هم الگویی برای کارهای ضروری مشابه عرضه کرده و هم سندی ماندگار برای مطالعات اجتماعی و فرهنگی آینده به‌جای گذاشته است.
خرید کتاب «مسجد رهبر» با 10% تخفیف از پاتوق کتاب فردا: مسجد رهبر
مسجد کرامت در تاریخ انقلاب اسلامی و به‌طور خاص دوران معاصر شهر مشهد دارای جایگاه و نقش ممتازی است و خصوصاً سابقه این مسجد بعد از آن‌که مسؤولیت رهبری انقلاب بر دوش آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت اهمیت بیشتری یافت
کتاب «مسجد رهبر» شامل تاریخ شفاهی مسجد کرامت، نوشته مرتضی انصاری زاده، توسط انتشارات راه یار منتشر و راهی بازار نشر شد.
کتاب اینجا خانه عشق است، مجموعه‌ای است از تجربه‌های فعالان و امامان جماعت مسجدهای مشهد مقدس، همدان و اهواز که به کمک مصاحبه، در پاسخ به آن پرسش‌ها و دغدغه‌ها استخراج شده است. کتاب اینجا خانه عشق است، به کوشش مجتبی …
نویسنده کتاب «خط مرزی» می گوید: اگر رمانی از شهید همت بنویسم، قطعا عاشقانه های او را هم می نویسم. حواسم هست که شهید همت چه جایگاهی دارد؛ ولی اگر رفتارهای عاشقانه هم داشته آن را هم به جوان امروز نشان می دهم.
کتاب «عزیمت به تهران» که نوام چامسکی مطالعه آن را توصیه کرده، به قلم دو نویسنده آمریکایی با ترجمه محسن محمودی روانه بازار کتاب شد.
