میرباقری: انقلاب اسلامی در آغاز راه تحول فرهنگی قرار دارد

رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم بر لزوم تشکیل جبهه فرهنگی از طرفداران علم دینی برای تحقق علوم انسانی اسلامی تأکید کرد و گفت: ما در کنار تشکیل جبهه فرهنگی از طرفداران علم اسلامی در برای طرفداران علم جهانی و عام، نیازمند سند راهبردی در مسیر دستیابی به تولید علم اسلامی هستیم.

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام سید محمدمهدی میرباقری رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم در "همایش تحول در علوم انسانی" به تشریح فرایند دستیابی به علوم انسانی-اسلامی از منظر مرحوم حجت الاسلام سید منیرالدین حسینی پرداخت.

وی به تشریح سه رویکرد نسبت به علوم انسانی پرداخت و گفت: برخی به علم دینی معتقدند به ویژه در علوم انسانی اما در دستیابی به آن مسئله محور عمل می کنند و معتقدند که مسائلی در سطوح علوم مطرح است باید مورد بررسی قرار گیرد.

وی افزود: این گروه به اصلاح فرضیه ها تأکید دارند که به رویکرد تهذیبی معروف است بیشتر به دنبال تهذیب و تکمیل علم مدرن است. از آنجایی که طرفداران این رویکرد بیشتر به تهذیب لایه های رویین پرداخته و به دنبال اصلاح عمیق و بنیادی نبودند، با وجود تلاشهای بسیار موفقیت چشم گیری نداشته اند و تحولی ایجاد نکرده اند.

حجت الاسلام میرباقری به رویکرد فلسفی که ناظر به اصلاح مبانی علوم انسانی اشاره کرد و گفت: طرفداران این رویکرد به اصلاح علوم انسانی از لایه های بنیادین علم معتقدند. در نهادهای حوزوی و دانشگاهی ما این رویکرد طرفدارانی دارد که اخیرا رو به افزایش هستند.

دبیر علمی همایش تحول در علوم انسانی، افزود: در رویکرد سوم نیز برخی معتقدند علاوه بر تحول در مبانی نظری علوم انسانی باید فضای تولید علم انسانی نیز متحول شود و معتقدند باید فضای تنفس معرفتی هم تغییر باید تا به معرفت قدسی و دینی دست یابیم.

وی به نقدهایی که متوجه این رویکرد است اشاره کرد و به طرح سؤالاتی در مورد چگونگی مدل دستیابی به علم قدسی از طریق علم فرودستی پرداخت و با تأکید بر اینکه ارتباط منطقی فلسفه با دین مشخص نیست، یادآور شد: باید روشهای مضاف تولید شوند و تولید روشهای مضاف به واقعیت مبتنی بر فلسفه روش است یعنی این رویکرد رویکردی است که تحول علوم را از منظر فلسفه روش دنبال می کند.

وی با تأکید بر اینکه دین ظرفیت پاسخگویی به سؤالات تاریخی بشر را دارد، تصریح کرد: دین می تواند اندیشه بشر را رهبری کند اما دلیلی ندارد که فلسفه اسلامی هم همه سؤالات نوظهور را پاسخ دهد. نباید پاسخ هر سؤال جدیدی را در معرفت های گذشته خودمان دنبال کنیم هرچند معتقد نیستم بر روی سرمایه های گذشته خود خط بکشیم و از صفر شروع کنیم اما ما ناچار هستیم که فلسفه و حکمت عام را طراحی کنیم تا بتواند پاسخگوی همه سؤالات باشد.

حجت الاسلام میرباقری به تأثیر اندیشه مرحوم منیرالدین حسینی بنیان فرهنگستان علوم اسلامی قم در طراحی نرم افزار روش تحقیقی برای علوم انسانی اسلامی تأکید کرد و افزود: ایشان معتقد بودند ما علاوه بر نرم افزار روش تحقیقی، نیازمند سخت افزار برای تولید علوم انسانی اسلامی نیز داریم یعنی نیازمند شبکه تحقیقات آزاد ملی و به تبع آن جهانی هستیم که زیرساختهای آن را طراحی کردند.

وی در پایان به ارائه پیشنهاداتی برای تحقق علوم انسانی- اسلامی پرداخت و گفت: ما نیازمند ایجاد جبهه فرهنگی از طرفداران علم دینی و اسلامی در برابر سکولارهایی هستیم که به علم دینی معتقد نیستند و بر علم عام و جهانی تأکید دارند و در گام دوم ما احتیاج به سندی داریم که مسیر دستیابی به علم اسلامی را تولید کند و البته این دکترین باید مورد وفاق نسبی نخبگان جامعه قرار گیرد.

به گزارش مهر، "همایش تحول در علوم انسانی" از سوی فرهنگستان علوم اسلامی قم و با همکاری دانشگاه تهران با گرامیداشت دهمین سالروز درگذشت حجت الاسلام سیدمنیرالدین حسینی هاشمی بنیانگذار فرهنگستان علوم اسلامی در دو نوبت صبح و عصر دیروز چهارشنبه 21 اردیبهشت در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد.